DOI issue:
II. Z dziejów malarstwa
DOI article:Karpowicz, Mariusz: Malowidła Gabinetu "al fresco" w Wilanowie: [Rozważania nad autorstwem]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13395#0243
MALOWIDŁA GABINETU AL FRESCO W WILANOWIE
235
16. Michał Anioł Palloni, Zaślubiny sióstr Psyche, Wilanów
stwierdzone prace Altomontego15, z wyjątkiem Portretu Marii Kazimiery z dziećmi, jedynie przypisy-
wanego temu malarzowi16. Ostatnia grupa zawiera cztery malowidła ścienne Palloniego17 lub w do-
tychczasowej literaturze Palloniemu przypisywane (tonda w fasecie plafonu Lata18). U góry tablicy znaj-
duje się dziesięć kryteriów oznaczonych literami od A do K, ułożonych w kolejności od ogólnych do
szczegółowych. Spośród wielu wybrane zostały te elementy, które w wymienionych wyżej grupach
malowideł są przez twórców traktowane rozmaicie, a więc to, co dzieli, a nie to, co jest u wszystkich
trzech artystów jednakowe. "Wyjątek stanowi kryterium G — rysunek drzew, identyczny we wszystkich
trzech grupach. Sama tablica odpowiada na pytania, jaka jest w danym malowidle kompozycja, stosunek
do klasycyzmu, kolorystyka itp.
13 Ofiara Abrahama, obraz sztalugowy, sygnowany, w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie — Mańkowski (op. cit.,
s. 275) uważał ją za dzieło innej ręki, u Karpowicza (op. cit.) przeprowadzona próba dowodu na autentyczność sygnatury;
Luna i Eudymion oraz Apollo i Clythia, (sygnowane, 1716) — malowidła ścienne odkryte już po wojnie w sypialni Dolnego
Belwederu wiedeńskiego; Zuzanna i starcy — obraz sztalugowy, sygnowany, datowany 1709, w Dolnym Belwederze w Wie-
dniu. Por. H. Aurenhammer, Martino Altomonto, Wien 1965, nr katalogu oeuvre 43, 74, s. 129, 134.
16 Portret Marii Kazimiery z dziećmi związany został z nazwiskiem Altomontego przez Katalog wystawy Dziecko w Sztuce
(Kraków 1917, s. 25, nr 81). F. Kopera (Dzieje malarstwa w Polsce, t. 2, Kraków 1926, s. 241) uważał portret za pewne dzieło
Altomontego. Późniejsi autorzy albo tę atrybucję przyjęli, albo zajmowali się pozaautorskimi sprawami.
17 Zaślubiny sióstr Psyche, pierwsze malowidło na sklepieniu Galerii Otwartej (południowej) w Wilanowie — przypisane
Palloniemu przezJ. Starzyńskiego (op. cit., s. 66); Psyche u Prozerpiny na ścianie Galerii Zamkniętej (północnej) w Wilanowie,
odkryte w czasie ostatniej konserwacji pałacu — niewątpliwe dzieło Palloniego, ze wszystkimi charakterystycznymi cechami
jego formy; Otwarcie trumny śu>. Kazimierza - - wielkie malowidło ścienne (1692) w kaplicy Św. Kazimierza przy katedrze
w Wilnie — co do autorstwa por. M. Karpowicz, Palloni a Delbene, „Biul. Hist. Szt.", R. 22: 1960, s. 123—139.
18 Małe okrągłe malowidełka fresco secco w fasecie plafonu Lata w pałacu WUanowskim — Palloniemu przypisał je
T. Mańkowski (op. cit., s. 273).
235
16. Michał Anioł Palloni, Zaślubiny sióstr Psyche, Wilanów
stwierdzone prace Altomontego15, z wyjątkiem Portretu Marii Kazimiery z dziećmi, jedynie przypisy-
wanego temu malarzowi16. Ostatnia grupa zawiera cztery malowidła ścienne Palloniego17 lub w do-
tychczasowej literaturze Palloniemu przypisywane (tonda w fasecie plafonu Lata18). U góry tablicy znaj-
duje się dziesięć kryteriów oznaczonych literami od A do K, ułożonych w kolejności od ogólnych do
szczegółowych. Spośród wielu wybrane zostały te elementy, które w wymienionych wyżej grupach
malowideł są przez twórców traktowane rozmaicie, a więc to, co dzieli, a nie to, co jest u wszystkich
trzech artystów jednakowe. "Wyjątek stanowi kryterium G — rysunek drzew, identyczny we wszystkich
trzech grupach. Sama tablica odpowiada na pytania, jaka jest w danym malowidle kompozycja, stosunek
do klasycyzmu, kolorystyka itp.
13 Ofiara Abrahama, obraz sztalugowy, sygnowany, w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie — Mańkowski (op. cit.,
s. 275) uważał ją za dzieło innej ręki, u Karpowicza (op. cit.) przeprowadzona próba dowodu na autentyczność sygnatury;
Luna i Eudymion oraz Apollo i Clythia, (sygnowane, 1716) — malowidła ścienne odkryte już po wojnie w sypialni Dolnego
Belwederu wiedeńskiego; Zuzanna i starcy — obraz sztalugowy, sygnowany, datowany 1709, w Dolnym Belwederze w Wie-
dniu. Por. H. Aurenhammer, Martino Altomonto, Wien 1965, nr katalogu oeuvre 43, 74, s. 129, 134.
16 Portret Marii Kazimiery z dziećmi związany został z nazwiskiem Altomontego przez Katalog wystawy Dziecko w Sztuce
(Kraków 1917, s. 25, nr 81). F. Kopera (Dzieje malarstwa w Polsce, t. 2, Kraków 1926, s. 241) uważał portret za pewne dzieło
Altomontego. Późniejsi autorzy albo tę atrybucję przyjęli, albo zajmowali się pozaautorskimi sprawami.
17 Zaślubiny sióstr Psyche, pierwsze malowidło na sklepieniu Galerii Otwartej (południowej) w Wilanowie — przypisane
Palloniemu przezJ. Starzyńskiego (op. cit., s. 66); Psyche u Prozerpiny na ścianie Galerii Zamkniętej (północnej) w Wilanowie,
odkryte w czasie ostatniej konserwacji pałacu — niewątpliwe dzieło Palloniego, ze wszystkimi charakterystycznymi cechami
jego formy; Otwarcie trumny śu>. Kazimierza - - wielkie malowidło ścienne (1692) w kaplicy Św. Kazimierza przy katedrze
w Wilnie — co do autorstwa por. M. Karpowicz, Palloni a Delbene, „Biul. Hist. Szt.", R. 22: 1960, s. 123—139.
18 Małe okrągłe malowidełka fresco secco w fasecie plafonu Lata w pałacu WUanowskim — Palloniemu przypisał je
T. Mańkowski (op. cit., s. 273).