DOI Heft:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI Artikel:Łoziński, Jerzy: Katalog zabytków sztuki w Polsce: Stan prac, Przegląd dorobku, Perspektywy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13395#0297
KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE
289
29. Koniecpol. Ukrzyżowanie, druga połowa XVI w.
wentaiyzację w pierwszych latach powojennych zasób architektury gotyckiej na Mazowszu stał się już
przedmiotem odrębnych studiów38. Pierwsze drukowane katalogi województwa warszawskiego przy-
niosły tu nowe rozpoznania (np. kościół w Stężycy, wzniesiony przez warsztat pracujący m. in. w Kod-
niu n. Bugiem39). Podobnie zresztą i na terenie Wielkopolski, częściowo tylko objętej inwentaryzacją
Kohtego, nie były wcześniej badane liczne późnogotyckie kościoły ziemi łęczyckiej i sieradzkiej (np.
w Orłowie, Łubnicach, Bielawach, Mierzynie, Domaniewie czy Sobocie), zwłaszcza zaś kaliskiej (m. in.
w Iwanowicach, Kalinowej, Kleczewie, Lubstowie, czy—.już z początku wieku XVII — w Rajsku
i Lubotyniu —i ryc. 3).
Badania nad centralnymi kaplicami kopułowymi wykazały —. dzięki pełnej ewidencji katalogowej
(ponad 100 zachowanych obiektów z lat 1590—1650) —> regiony ich głównych skupisk, a zarazem od-
mian lokalnych, na terenach dawnych województw krakowskiego i sandomierskiego, Lubelszczyzny,
Wielkopolski centralnej i ziemi sieradzko-łęczyckiej, oraz województwa ruskiego. Znajomość kościołów
tzw. typu lubelskiego i kaliskiego wzbogaciła się o nowe przykłady, m. in. ostatnio z terenu Podlasia
(Knychówek)40. Obok wyróżnionych przez Tatarkiewicza sztukaterii, charakterystycznych dla tej dużej
38 B. Bieniewska-Lenard, Problematyka badań gotyckiej architektury sakralnej Mazowsza, „Biul. Hist. Szt.", t. 26, 1963,
nr 2, s. 119—128.
39. Analogie dotyczą nie tylko kamiennych, gotycko-renesansowych portali (por. Z. Świechowski, Budowle renesan-
sowe w Kodniu, „Biul. Hist. Szt.", t. 16, 1954, nr 1, s. 155), ale i form ceglanej dekoracji elewacji.
40 Trzeba podkreślić, że w zakresie tym obie przedwojenne prace W. Tatarkiewicza (O pewnej grupie kościołów pol-
skich z początku XVII wieku, „Sztuki Piękne", t. 2, 1926, nr 6, s. 241—253, oraz Typ lubelski i typ kaliski w architekturze XVII
wieku, [w:] Prace Kom. Hist. Szt. PAU, t. 12, 1937, s. 23—66) w sposób imponujący wyczerpały zasadniczy materiał, do którego
w ich reedycji można było dorzucić niewiele przykładów (w zbiorze tegoż autora, O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku
Architektura, rzeźba. Warszawa 1966, zestawienie na s. 147—149).
19 — Rocznik Historii Sztuki
289
29. Koniecpol. Ukrzyżowanie, druga połowa XVI w.
wentaiyzację w pierwszych latach powojennych zasób architektury gotyckiej na Mazowszu stał się już
przedmiotem odrębnych studiów38. Pierwsze drukowane katalogi województwa warszawskiego przy-
niosły tu nowe rozpoznania (np. kościół w Stężycy, wzniesiony przez warsztat pracujący m. in. w Kod-
niu n. Bugiem39). Podobnie zresztą i na terenie Wielkopolski, częściowo tylko objętej inwentaryzacją
Kohtego, nie były wcześniej badane liczne późnogotyckie kościoły ziemi łęczyckiej i sieradzkiej (np.
w Orłowie, Łubnicach, Bielawach, Mierzynie, Domaniewie czy Sobocie), zwłaszcza zaś kaliskiej (m. in.
w Iwanowicach, Kalinowej, Kleczewie, Lubstowie, czy—.już z początku wieku XVII — w Rajsku
i Lubotyniu —i ryc. 3).
Badania nad centralnymi kaplicami kopułowymi wykazały —. dzięki pełnej ewidencji katalogowej
(ponad 100 zachowanych obiektów z lat 1590—1650) —> regiony ich głównych skupisk, a zarazem od-
mian lokalnych, na terenach dawnych województw krakowskiego i sandomierskiego, Lubelszczyzny,
Wielkopolski centralnej i ziemi sieradzko-łęczyckiej, oraz województwa ruskiego. Znajomość kościołów
tzw. typu lubelskiego i kaliskiego wzbogaciła się o nowe przykłady, m. in. ostatnio z terenu Podlasia
(Knychówek)40. Obok wyróżnionych przez Tatarkiewicza sztukaterii, charakterystycznych dla tej dużej
38 B. Bieniewska-Lenard, Problematyka badań gotyckiej architektury sakralnej Mazowsza, „Biul. Hist. Szt.", t. 26, 1963,
nr 2, s. 119—128.
39. Analogie dotyczą nie tylko kamiennych, gotycko-renesansowych portali (por. Z. Świechowski, Budowle renesan-
sowe w Kodniu, „Biul. Hist. Szt.", t. 16, 1954, nr 1, s. 155), ale i form ceglanej dekoracji elewacji.
40 Trzeba podkreślić, że w zakresie tym obie przedwojenne prace W. Tatarkiewicza (O pewnej grupie kościołów pol-
skich z początku XVII wieku, „Sztuki Piękne", t. 2, 1926, nr 6, s. 241—253, oraz Typ lubelski i typ kaliski w architekturze XVII
wieku, [w:] Prace Kom. Hist. Szt. PAU, t. 12, 1937, s. 23—66) w sposób imponujący wyczerpały zasadniczy materiał, do którego
w ich reedycji można było dorzucić niewiele przykładów (w zbiorze tegoż autora, O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku
Architektura, rzeźba. Warszawa 1966, zestawienie na s. 147—149).
19 — Rocznik Historii Sztuki