DOI Heft:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI Artikel:Łoziński, Jerzy: Katalog zabytków sztuki w Polsce: Stan prac, Przegląd dorobku, Perspektywy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13395#0305
KATALOG ZABYTKÓW SZTUKI W POLSCE
297
43. Góra Kalwaria. Kościół Św. Krzyża, Opłakiwanie, 44. Piątek. Ołtarzyk, około 1700
połowa XVI w.
Wprowadzone też zostały do literatury naukowej liczne fortalicje, przede wszystkim dobrze stosunkowo
zachowana w Sobkowie pod Jędrzejowem46, dalej dwie mało znane, interesujące warownie bastejowe
z przełomu XVI i XVII wieku w ziemi chełmskiej —• Ostrorogów w Kryło wie47 i Uhrowieckich
w Sielcu48, wreszcie istniejące jedynie w szczątkowych zarysach fortyfikacji ziemnych, np. w Breniu
k. Olesna, Gorzkowicach k. Piotrkowa, Miedznej pod Węgrowem czy Orłowie Murowanym niedaleko
Krasnegostawu i in. Z obszaru Opolszczyzny opublikowane zostały po raz pierwszy zamki w Korfanto-
wie, Tworkowie, Polskiej Cerekwi (ryc. 10) i Łące Prudnickiej. Wśród nie opracowanych dotąd pałaców
na uwagę zasługuje dawna siedziba Lanckorońskich w Brzeziu pod Wodzisławiem, zapewne z r. 1561
(być może, jeden z najwcześniejszych przykładów oddziaływania schematu willi włoskiego Cinque-
centa49), dalej dwie wczesnobarokowe rezydencje z lat około 1630 — biskupa Szyszkowskiego w Spyt-
kowicach k. Zatora (z pozostałościami gotycko-renesansowego zamku Myszkowskich) i wojewody
Kaspra Denhoffa w Kruszynie (wraz z interesującymi budowlami parkowymi), wreszcie pałac w radzi-
wiłłowskiej Starej Wsi pod Węgrowem (wykazujący w swej pierwotnej fazie, datowanej archiwalnie
na lata około 1655—1661, analogie z układem nieco starszej rezydencji hetmana Koniecpolskiego w Chrzą-
stowic pod Koniecpolem, a zasługujący również na uwagę ze względu na wysoką klasę neogotyckiej
przebudowy dla Golicynów). Dorzucił zresztą Katalog szereg mniejszych, interesujących obiektów bu-
46 Рог. T. Gostyński, Sobków — miasto i zamek, „Ochrona Zabytków", 1957, nr 3, s. 182—193.
47 Objęta równocześnie terenowymi pracami badawczymi Katedry Historii Architektury Polskiej Politechniki Krakow-
skiej; por. sprawozdanie "W. Zina i W. Grabskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki", t. 6, 1961, z. 4,
s. 364—365.
48 Prace badawcze prowadzone obecnie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków w Lublinie.
49 Spostrzeżenie J. Kowalczyka, wyrażone w trakcie dyskusji na Sesji Naukowej SHS w Poznaniu w listopadzie 1965 r.
297
43. Góra Kalwaria. Kościół Św. Krzyża, Opłakiwanie, 44. Piątek. Ołtarzyk, około 1700
połowa XVI w.
Wprowadzone też zostały do literatury naukowej liczne fortalicje, przede wszystkim dobrze stosunkowo
zachowana w Sobkowie pod Jędrzejowem46, dalej dwie mało znane, interesujące warownie bastejowe
z przełomu XVI i XVII wieku w ziemi chełmskiej —• Ostrorogów w Kryło wie47 i Uhrowieckich
w Sielcu48, wreszcie istniejące jedynie w szczątkowych zarysach fortyfikacji ziemnych, np. w Breniu
k. Olesna, Gorzkowicach k. Piotrkowa, Miedznej pod Węgrowem czy Orłowie Murowanym niedaleko
Krasnegostawu i in. Z obszaru Opolszczyzny opublikowane zostały po raz pierwszy zamki w Korfanto-
wie, Tworkowie, Polskiej Cerekwi (ryc. 10) i Łące Prudnickiej. Wśród nie opracowanych dotąd pałaców
na uwagę zasługuje dawna siedziba Lanckorońskich w Brzeziu pod Wodzisławiem, zapewne z r. 1561
(być może, jeden z najwcześniejszych przykładów oddziaływania schematu willi włoskiego Cinque-
centa49), dalej dwie wczesnobarokowe rezydencje z lat około 1630 — biskupa Szyszkowskiego w Spyt-
kowicach k. Zatora (z pozostałościami gotycko-renesansowego zamku Myszkowskich) i wojewody
Kaspra Denhoffa w Kruszynie (wraz z interesującymi budowlami parkowymi), wreszcie pałac w radzi-
wiłłowskiej Starej Wsi pod Węgrowem (wykazujący w swej pierwotnej fazie, datowanej archiwalnie
na lata około 1655—1661, analogie z układem nieco starszej rezydencji hetmana Koniecpolskiego w Chrzą-
stowic pod Koniecpolem, a zasługujący również na uwagę ze względu na wysoką klasę neogotyckiej
przebudowy dla Golicynów). Dorzucił zresztą Katalog szereg mniejszych, interesujących obiektów bu-
46 Рог. T. Gostyński, Sobków — miasto i zamek, „Ochrona Zabytków", 1957, nr 3, s. 182—193.
47 Objęta równocześnie terenowymi pracami badawczymi Katedry Historii Architektury Polskiej Politechniki Krakow-
skiej; por. sprawozdanie "W. Zina i W. Grabskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki", t. 6, 1961, z. 4,
s. 364—365.
48 Prace badawcze prowadzone obecnie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków w Lublinie.
49 Spostrzeżenie J. Kowalczyka, wyrażone w trakcie dyskusji na Sesji Naukowej SHS w Poznaniu w listopadzie 1965 r.