DOI Artikel:
Targosz, Karolina: "Aloes": agawa z ogrodu zamkowego w Głogówku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14576#0065
„ALOES" - AGAWA Z OGRODU ZAMKOWEGO W GŁOGÓWKU
59
2. „Aloes"-agawa z ogrodu zamkowego w Głogówku,
rycina z „Miscellanea Curiosa Medico-Physica" I, 1670
Johanna Daniela Majora Dissertatio botanica de planta monstrosa gottorpiensi (Schleswig 1665, s. 13).
Informacja piętnasta dotyczy aloesu z Sonderhausen w Turyngii z 1664 г., a szesnasta aloesu z ogrodu księ-
cia Holzacji Christiana Alberta w Gottorpie, opisanego przez Majora. Siedemnasta informacja odnosi się do
aloesu z miejscowości Slewen w Turyngii, niedaleko Jeny, który w minionym roku 1669 osiągnął wysokość
21 stóp i liczył ponad cztery tysiące kwiatów na 32 odgałęzieniach.
Po tym wyliczeniu dochodzi autor do ostatniego punktu, osiemnastego, dotyczącego aloesu z Głogówka.
Zapewnia, że ogród przy zamku hrabiego Franza Eusebiusa Oppersdorffa wprawdzie nie może się równać
z mitycznymi ogrodami, niemniej dzięki „niezwykłemu połączeniu sztuki i natury" („egregio artis naturae-
que connubio") nie ma sobie na Śląsku podobnego. W tym to ogrodzie w 1631 г., „pośród wojennego zgiełkir
(„in medio bellorum strepitu"), zasadzony został aloes. Pozostawał jednak bezpłodny przez 31 lat, a więc
do 1662 г., poczym wypuścił łodygę, która osiągnęła wysokość 18 stóp, 21 odgałęzień liczących aż do 208
kwiatów każdy, co w formie zasuszonej przechował wśród osobliwości rzeczony hrabia („Altitudo caulis 18.
pedum fuit, rami 21. in quibusdam ramis ad 208 flosculi, qui cum caule arefacto inter rariora praedicti Comi-
tis asservantur"). Po wydaniu pięknego potomstwa roślina bowiem uschła. Rysunek jej dostarczy! hrabia
Franz Eusebius za pośrednictwem krewnego Ferdinanda Leopolda Oppersdorffa (z linii morawskiej lub cze-
skiej), wielkiego mecenasa Sachsa.
Obserwację zdobi rycina przedstawiająca „aloes" pomieszczony w ozdobnej skrzyni z herbem Oppers-
dorffów i cyframi Franza Eusebiusa (il. 2). Z rozety liściastej wyrasta potężny pęd liczący rzeczywiście
21 odgałęzień z kwiatami, a podpis głosi, że jego wysokość wynosi 18 stóp. Po lewej stronie pomieszczono
powiększony jeden kwiat o rurkowatym kielichu, z wystającymi zeń pręcikami.
59
2. „Aloes"-agawa z ogrodu zamkowego w Głogówku,
rycina z „Miscellanea Curiosa Medico-Physica" I, 1670
Johanna Daniela Majora Dissertatio botanica de planta monstrosa gottorpiensi (Schleswig 1665, s. 13).
Informacja piętnasta dotyczy aloesu z Sonderhausen w Turyngii z 1664 г., a szesnasta aloesu z ogrodu księ-
cia Holzacji Christiana Alberta w Gottorpie, opisanego przez Majora. Siedemnasta informacja odnosi się do
aloesu z miejscowości Slewen w Turyngii, niedaleko Jeny, który w minionym roku 1669 osiągnął wysokość
21 stóp i liczył ponad cztery tysiące kwiatów na 32 odgałęzieniach.
Po tym wyliczeniu dochodzi autor do ostatniego punktu, osiemnastego, dotyczącego aloesu z Głogówka.
Zapewnia, że ogród przy zamku hrabiego Franza Eusebiusa Oppersdorffa wprawdzie nie może się równać
z mitycznymi ogrodami, niemniej dzięki „niezwykłemu połączeniu sztuki i natury" („egregio artis naturae-
que connubio") nie ma sobie na Śląsku podobnego. W tym to ogrodzie w 1631 г., „pośród wojennego zgiełkir
(„in medio bellorum strepitu"), zasadzony został aloes. Pozostawał jednak bezpłodny przez 31 lat, a więc
do 1662 г., poczym wypuścił łodygę, która osiągnęła wysokość 18 stóp, 21 odgałęzień liczących aż do 208
kwiatów każdy, co w formie zasuszonej przechował wśród osobliwości rzeczony hrabia („Altitudo caulis 18.
pedum fuit, rami 21. in quibusdam ramis ad 208 flosculi, qui cum caule arefacto inter rariora praedicti Comi-
tis asservantur"). Po wydaniu pięknego potomstwa roślina bowiem uschła. Rysunek jej dostarczy! hrabia
Franz Eusebius za pośrednictwem krewnego Ferdinanda Leopolda Oppersdorffa (z linii morawskiej lub cze-
skiej), wielkiego mecenasa Sachsa.
Obserwację zdobi rycina przedstawiająca „aloes" pomieszczony w ozdobnej skrzyni z herbem Oppers-
dorffów i cyframi Franza Eusebiusa (il. 2). Z rozety liściastej wyrasta potężny pęd liczący rzeczywiście
21 odgałęzień z kwiatami, a podpis głosi, że jego wysokość wynosi 18 stóp. Po lewej stronie pomieszczono
powiększony jeden kwiat o rurkowatym kielichu, z wystającymi zeń pręcikami.