DOI Artikel:
Pieńkos, Andrzej: Oświeceniowe "laboratorium natury": w poszukiwaniu mediów poznania
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29589#0107
OŚWIECENIOWE „LABORATORIUM NATURY”. W POSZUKIWANIU MEDIÓW POZNANIA
101
II. 4. Jean-Pierre-Laurent Houel, Widok ogólny Etny, Plansza CXXVII z t. II lóyage pittoresque des isles de Sidle..., 1784.
Własność prywatna
II. 5. Jean-Pierre-Laurent Hoiiel, Rafa bazaltowa zw. Rafą Cyklopów w porde Trizza, ok. 1777, akwarela i gwasz;
Paryż, Musee National du Louvre. © RMN-Grand Palais/BE&W
i Luwr, il. 6), Hoiiel z rzadką rzeczowością odmalowuje atrakcyjność wizualną lawy i osobliwość efektów
świetlnych nad wulkanem. Dodaje wprawdzie figurki przerażonych uczestników spektaklu, ale niejako
naturalnie wtapiają się one w widok. Na tle obfitej wówczas ikonografii wulkanicznej, wydobywającej
malowniczość erupcji, spektakl Hotiela odznacza się badawczą wstrzemięźliwością19.
Drugą charakterystyczną, chyba najbardziej znaną zresztą pracą Hotiela jest Rafa bazaltowa w por-
cie Trizza (również dwie wersje gwaszu w Ermitażu i w Luwrze; il. 5). Skałę, przypominającą ogromną
gąbkę, eksploatują sycylijscy robotnicy - w każdej wersji ustawieni w innych pozach, jakby z kolejnych
sekwencji filmowego zapisu. Centralnie ukazana bryła rafy jawi się w kompozycji obrazu niczym pomnik,
ale przy tym całkiem naturalnie, co jest po części właśnie zasługą sztafażu. Zwyczajność tego niezwykłego
19 Porównać z nim można chyba tylko gwasz Johna ‘Warwick’ Smitha wykonany zapewne dla Williama Hamiltona (Wierzchołek
i krater Wezuwiusza, ok. 1778; Londyn, British Museum; il. 7).
101
II. 4. Jean-Pierre-Laurent Houel, Widok ogólny Etny, Plansza CXXVII z t. II lóyage pittoresque des isles de Sidle..., 1784.
Własność prywatna
II. 5. Jean-Pierre-Laurent Hoiiel, Rafa bazaltowa zw. Rafą Cyklopów w porde Trizza, ok. 1777, akwarela i gwasz;
Paryż, Musee National du Louvre. © RMN-Grand Palais/BE&W
i Luwr, il. 6), Hoiiel z rzadką rzeczowością odmalowuje atrakcyjność wizualną lawy i osobliwość efektów
świetlnych nad wulkanem. Dodaje wprawdzie figurki przerażonych uczestników spektaklu, ale niejako
naturalnie wtapiają się one w widok. Na tle obfitej wówczas ikonografii wulkanicznej, wydobywającej
malowniczość erupcji, spektakl Hotiela odznacza się badawczą wstrzemięźliwością19.
Drugą charakterystyczną, chyba najbardziej znaną zresztą pracą Hotiela jest Rafa bazaltowa w por-
cie Trizza (również dwie wersje gwaszu w Ermitażu i w Luwrze; il. 5). Skałę, przypominającą ogromną
gąbkę, eksploatują sycylijscy robotnicy - w każdej wersji ustawieni w innych pozach, jakby z kolejnych
sekwencji filmowego zapisu. Centralnie ukazana bryła rafy jawi się w kompozycji obrazu niczym pomnik,
ale przy tym całkiem naturalnie, co jest po części właśnie zasługą sztafażu. Zwyczajność tego niezwykłego
19 Porównać z nim można chyba tylko gwasz Johna ‘Warwick’ Smitha wykonany zapewne dla Williama Hamiltona (Wierzchołek
i krater Wezuwiusza, ok. 1778; Londyn, British Museum; il. 7).