DOI Artikel:
Ratajczak, Tomasz: Wieże mieszkalne na zamku wawelskim: badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.29589#0187
WIEŻE MIESZKALNE NA ZAMKU WAWELSKIM - BADANIA NAD CHRONOLOGIĄ...
181
Tabl. IV. Elewacja północna skrzydła północnego, część wschodnia - synteza wyników badań: A - gotyckie wątki kamienne palatium wezosnogotyekiego (A 1) i wieży
zw. Łokietkową (A2) ; B - gotyckie wątki ceglane; C - wątki z XVI w., ceglane z miejscowym wzmocnieniem ciosami kamiennymi, numeracja (2. X 4) o/nae/a fazy
przebudowy; D - przcmurowania z XVJł-XVIIl w.; E - wątki przemurowane w XIX w.; F - wątki przemurowane (całkowicie lub w znacznym stopniu) w XX w.;
K - kamieniarka autentyczna (XlV-XVl w.); W - kamieniarka autentyczna wtórnie wbudowana przy pracach konserwatorskich w XX w.; P nie zachowane fnigmcnly
łęków i przybliżony obrys okien Kurzej Nogi z trzeciej fazy przebudowy renesansowej (oprać. P. Stępień z wykorzystaniem pomiaru KPCi)
II. 2. Stratygrafia murów w elewacji północnej zamku na Wawelu,
za: P. Stępień, Badania architektoniczne elewacji zamku na Wawelu, Studia Waweliana IX/X, 2000/2001
II. 3. Północna elewacja zamku wawelskiego po zdjęciu tynku w trakcie ostatniej konserwacji, fot. L. Modelski,
za: A. Fischinger, M. Fabiański, Dzieje budowy renesansowego zamku na Wawelu około 1504-1548, Kraków 2009
jeszcze rozstrzygać o formie interesującego nas aneksu, ale z pewnością może być istotnym argumentem
przeciwko jego rekonstrukcji właśnie w kształcie wieży. Jednak niezależnie od tego, czy Kurza Noga vel
wieża Łokietkową była rzeczywiście wieżą, już na tym etapie badań możemy stwierdzić, że jej powstania
nie zawdzięczamy Łokietkowi lub też ostatnim krakowskim książętom dzielnicowym. Znaczną korektę
chronologii tego gmachu, a co za tym idzie dużej części zamkowej zabudowy, umożliwiają wyniki moich
wstępnych badań detalu architektonicznego.
Kluczową rolę w ustaleniu bardziej precyzyjnego datowania Kurzej Nogi odgrywa analiza stylistyczna
dekoracyjnej kamieniarki, zachowanej w murach budowli, w kondygnacji parteru. W jej skład wchodzą
krzyżowo-żebrowe sklepienia wnętrza określanego obecnie Salą Kazimierzowską, wsparte na centralnie
usytuowanym filarze, kapa znajdującego się w tym pomieszczeniu kominka, sedilia we wnękach okiennych,
ostrołukowy portal w wejściu od południa, a przede wszystkim obramienia dwóch dużych okien, które
moim zdaniem zmuszają do znaczącej korekty chronologii tego gmachu. Szczególnej uwagi wymagają
właśnie owe obramienia okienne oraz sklepienia, natomiast prosta kamieniarka portalu i kapy kominkowej
181
Tabl. IV. Elewacja północna skrzydła północnego, część wschodnia - synteza wyników badań: A - gotyckie wątki kamienne palatium wezosnogotyekiego (A 1) i wieży
zw. Łokietkową (A2) ; B - gotyckie wątki ceglane; C - wątki z XVI w., ceglane z miejscowym wzmocnieniem ciosami kamiennymi, numeracja (2. X 4) o/nae/a fazy
przebudowy; D - przcmurowania z XVJł-XVIIl w.; E - wątki przemurowane w XIX w.; F - wątki przemurowane (całkowicie lub w znacznym stopniu) w XX w.;
K - kamieniarka autentyczna (XlV-XVl w.); W - kamieniarka autentyczna wtórnie wbudowana przy pracach konserwatorskich w XX w.; P nie zachowane fnigmcnly
łęków i przybliżony obrys okien Kurzej Nogi z trzeciej fazy przebudowy renesansowej (oprać. P. Stępień z wykorzystaniem pomiaru KPCi)
II. 2. Stratygrafia murów w elewacji północnej zamku na Wawelu,
za: P. Stępień, Badania architektoniczne elewacji zamku na Wawelu, Studia Waweliana IX/X, 2000/2001
II. 3. Północna elewacja zamku wawelskiego po zdjęciu tynku w trakcie ostatniej konserwacji, fot. L. Modelski,
za: A. Fischinger, M. Fabiański, Dzieje budowy renesansowego zamku na Wawelu około 1504-1548, Kraków 2009
jeszcze rozstrzygać o formie interesującego nas aneksu, ale z pewnością może być istotnym argumentem
przeciwko jego rekonstrukcji właśnie w kształcie wieży. Jednak niezależnie od tego, czy Kurza Noga vel
wieża Łokietkową była rzeczywiście wieżą, już na tym etapie badań możemy stwierdzić, że jej powstania
nie zawdzięczamy Łokietkowi lub też ostatnim krakowskim książętom dzielnicowym. Znaczną korektę
chronologii tego gmachu, a co za tym idzie dużej części zamkowej zabudowy, umożliwiają wyniki moich
wstępnych badań detalu architektonicznego.
Kluczową rolę w ustaleniu bardziej precyzyjnego datowania Kurzej Nogi odgrywa analiza stylistyczna
dekoracyjnej kamieniarki, zachowanej w murach budowli, w kondygnacji parteru. W jej skład wchodzą
krzyżowo-żebrowe sklepienia wnętrza określanego obecnie Salą Kazimierzowską, wsparte na centralnie
usytuowanym filarze, kapa znajdującego się w tym pomieszczeniu kominka, sedilia we wnękach okiennych,
ostrołukowy portal w wejściu od południa, a przede wszystkim obramienia dwóch dużych okien, które
moim zdaniem zmuszają do znaczącej korekty chronologii tego gmachu. Szczególnej uwagi wymagają
właśnie owe obramienia okienne oraz sklepienia, natomiast prosta kamieniarka portalu i kapy kominkowej