DOI Artikel:
Ratajczak, Tomasz: Wieże mieszkalne na zamku wawelskim: badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.29589#0191
WIEŻE MIESZKALNE NA ZAMKU WAWELSKIM - BADANIA NAD CHRONOLOGIĄ...
185
II. 9. Zamek Tocnik, fot. archiwum autora
II. 10. Pałac królewski na zamku w Szydłowie, fot. T. Ratajczak
prostokątne okna o podziale krzyżowym z charakterystyczną dekoracją maswerkową wykonano także
w pałacu wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego w Malborku28. Duże prostokątne obramienia okienne
znamy również z terenu Małopolski, gdzie ich najstarsze przykłady datowane są dość ogólnie na schyłek
XIV lub początek XV w. Bardzo bogaty zespół kamieniarki tego typu zachował się w murach pałacu na
zamku w Szydłowie, który jak wykazały najnowsze badania, pozostaje budowlą niezwykle zagadkową,
zarówno w zakresie formy, jak i chronologii, mieszczącej się w ramach wyznaczonych przez schyłek
panowania Kazimierza Wielkiego aż do początku XV stulecia29 (il. 10, 11). Niemal tożsame z wawelski-
Franciscan friary, ed. J. Laszlovszky, Budapeszt 1995, s. 19-25; I. Feld, Castles and mansions in Hungary in the late Middle Ages,
„IBI Biulletin”, 49, 1993, s. 9-11; M. Śimkovic, M. Bona, Opevnene sidła za vlady Anjouovcov, [w:] Gotika. Dejiny slowenskeho
vytvarneho umenia, ed. D. Buran, Bratislava 2003, s. 87-95; M. Simkovic, M. Bona, Opewnene sidła neskorej gotiky, [w:] Gotika.
Dejiny slowenskeho..., s. 284-291; D. Menclova, Ceske hrady, t. I, II, Praha 1972, s. 48-63; T. Durdik, Ilustrowana encyklopedie
ćeskych hradu, Praha 2000, s. 553-556. Prostokątne obramienia okienne, datowane na 2. połowę XIV w., zachowały się także w relik-
tach na terenie Dolnego Śląska, przynależnego w tym czasie do Królestwa Czeskiego, m.in. w wieżach mieszkalnych w Starej Łomnicy
i Sędziszowej oraz na zamku w Urazie, por. M. Chorowska, Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne,
Wrocław 2003, s. 249-254.
28 K. P o s p i e s z n y, Malborski donjon-logis z końca XIV wieku, „Teka Komisji Historii Sztuki”, 10, 2005, s. 77-85; idem, Der
Hochmeisterpalast des Deutschen Ordens in der Marienburg (Malbork) und die franzósische Architektur, „Mitteilungen der Residenzen-
Kommission der Akademie der Wissenschaften zu Góttingen”, 16, 2006, s. 53-66; Jarzewicz, Malborski pałac wielkich mistrzów...,
s. 163-175; idem, Morę geometrio. Kompozycja sklepienia Letniego Refektarza w Pałacu Wielkich Mistrzów w Malborku, „Studia
Zamkowe”, 4, 2012, s. 77-89.
29 T. Olszacki, J. Olejnik, J. Serafin, Pałac królewski w Szydłowie (tzw. Sala Rycerska): budowla niedorzeczna czy
niezrozumiana?, „Zeszyty Sandomierskie”, 33, 2012, s. 31-39 (tam starsza literatura).
185
II. 9. Zamek Tocnik, fot. archiwum autora
II. 10. Pałac królewski na zamku w Szydłowie, fot. T. Ratajczak
prostokątne okna o podziale krzyżowym z charakterystyczną dekoracją maswerkową wykonano także
w pałacu wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego w Malborku28. Duże prostokątne obramienia okienne
znamy również z terenu Małopolski, gdzie ich najstarsze przykłady datowane są dość ogólnie na schyłek
XIV lub początek XV w. Bardzo bogaty zespół kamieniarki tego typu zachował się w murach pałacu na
zamku w Szydłowie, który jak wykazały najnowsze badania, pozostaje budowlą niezwykle zagadkową,
zarówno w zakresie formy, jak i chronologii, mieszczącej się w ramach wyznaczonych przez schyłek
panowania Kazimierza Wielkiego aż do początku XV stulecia29 (il. 10, 11). Niemal tożsame z wawelski-
Franciscan friary, ed. J. Laszlovszky, Budapeszt 1995, s. 19-25; I. Feld, Castles and mansions in Hungary in the late Middle Ages,
„IBI Biulletin”, 49, 1993, s. 9-11; M. Śimkovic, M. Bona, Opevnene sidła za vlady Anjouovcov, [w:] Gotika. Dejiny slowenskeho
vytvarneho umenia, ed. D. Buran, Bratislava 2003, s. 87-95; M. Simkovic, M. Bona, Opewnene sidła neskorej gotiky, [w:] Gotika.
Dejiny slowenskeho..., s. 284-291; D. Menclova, Ceske hrady, t. I, II, Praha 1972, s. 48-63; T. Durdik, Ilustrowana encyklopedie
ćeskych hradu, Praha 2000, s. 553-556. Prostokątne obramienia okienne, datowane na 2. połowę XIV w., zachowały się także w relik-
tach na terenie Dolnego Śląska, przynależnego w tym czasie do Królestwa Czeskiego, m.in. w wieżach mieszkalnych w Starej Łomnicy
i Sędziszowej oraz na zamku w Urazie, por. M. Chorowska, Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne,
Wrocław 2003, s. 249-254.
28 K. P o s p i e s z n y, Malborski donjon-logis z końca XIV wieku, „Teka Komisji Historii Sztuki”, 10, 2005, s. 77-85; idem, Der
Hochmeisterpalast des Deutschen Ordens in der Marienburg (Malbork) und die franzósische Architektur, „Mitteilungen der Residenzen-
Kommission der Akademie der Wissenschaften zu Góttingen”, 16, 2006, s. 53-66; Jarzewicz, Malborski pałac wielkich mistrzów...,
s. 163-175; idem, Morę geometrio. Kompozycja sklepienia Letniego Refektarza w Pałacu Wielkich Mistrzów w Malborku, „Studia
Zamkowe”, 4, 2012, s. 77-89.
29 T. Olszacki, J. Olejnik, J. Serafin, Pałac królewski w Szydłowie (tzw. Sala Rycerska): budowla niedorzeczna czy
niezrozumiana?, „Zeszyty Sandomierskie”, 33, 2012, s. 31-39 (tam starsza literatura).