DOI issue:
Część I. Museum / Part I. The Museum
DOI article:Danielewicz, Iwona: Galeria Sztuki XIX Wieku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.45360#0042
Iwona Danielewicz Galeria Sztuki XIX Wieku
41
Józefa Chełmońskiego, Witolda Pruszkowskiego emanują melancholią i tęsknotą, niepokojem
wewnętrznym i skupieniem. Dominujące w palecie barwnej odcienie brązów i szarości kon-
trastują z jasnymi akcentami rozproszonego światła, potęgując wrażenie pustki i oczekiwania.
Polscy monachijczycy przechowywali w „pamięci malarskiej” (określenie Simona Schamy6)
ojczyste widoki, często mroczne lub przywołujące nastrój tęsknoty, podkreślające uczucie
samotności albo sławiące uroki wieśniaczego życia. Babie lato Chełmońskiego (1875), jeden
z najbardziej - z ducha - polskich pejzaży symbolicznych, powstało w Warszawie, z dala od
ukraińskich stepów, które ukazuje.
Środowisku monachijskiemu artyści polscy zawdzięczali znakomite opanowanie warsztatu
malarskiego, umiejętność operowania gamą stonowanych i przygaszonych barw. Absolwenci
monachijskiej uczelni - bracia Gierymscy, Adam Chmielowski, Brandt i Chełmoński - prze-
nieśli na ojczysty grunt nowe rozumienie malarstwa, głównie za sprawą koncepcji realizmu
z kręgu monachijskiego malarza Wilhelma Leibla, będącego z kolei pod wpływem Gustave’a
Courbeta. Grono twórców związanych z Leiblem cechowała otwartość i pluralizm postaw
estetycznych, wyróżniało upodobanie do nastrojowości stłumionych barw i wirtuozeria wy-
konania. W sali polskich monachijczyków obraz Courbeta Brzeg morza (1867, il. 4) emanujący
wrażeniem pustki, doznaniem nicości i kruchości ludzkiego życia koresponduje z „krajobra-
zami nastroju” (Stimmungslandschaft), Gierymskich. Pejzaż Courbeta od otaczających go
il. 5 I fig. 5
Witold Wojtkiewicz,
Orka I Tillage, 1905
fot. I photo © Piotr Ligier /
Muzeum Narodowe
w Warszawie
6 Simon Schama, Landscape and Memory, Fontana Press, London 1996.
41
Józefa Chełmońskiego, Witolda Pruszkowskiego emanują melancholią i tęsknotą, niepokojem
wewnętrznym i skupieniem. Dominujące w palecie barwnej odcienie brązów i szarości kon-
trastują z jasnymi akcentami rozproszonego światła, potęgując wrażenie pustki i oczekiwania.
Polscy monachijczycy przechowywali w „pamięci malarskiej” (określenie Simona Schamy6)
ojczyste widoki, często mroczne lub przywołujące nastrój tęsknoty, podkreślające uczucie
samotności albo sławiące uroki wieśniaczego życia. Babie lato Chełmońskiego (1875), jeden
z najbardziej - z ducha - polskich pejzaży symbolicznych, powstało w Warszawie, z dala od
ukraińskich stepów, które ukazuje.
Środowisku monachijskiemu artyści polscy zawdzięczali znakomite opanowanie warsztatu
malarskiego, umiejętność operowania gamą stonowanych i przygaszonych barw. Absolwenci
monachijskiej uczelni - bracia Gierymscy, Adam Chmielowski, Brandt i Chełmoński - prze-
nieśli na ojczysty grunt nowe rozumienie malarstwa, głównie za sprawą koncepcji realizmu
z kręgu monachijskiego malarza Wilhelma Leibla, będącego z kolei pod wpływem Gustave’a
Courbeta. Grono twórców związanych z Leiblem cechowała otwartość i pluralizm postaw
estetycznych, wyróżniało upodobanie do nastrojowości stłumionych barw i wirtuozeria wy-
konania. W sali polskich monachijczyków obraz Courbeta Brzeg morza (1867, il. 4) emanujący
wrażeniem pustki, doznaniem nicości i kruchości ludzkiego życia koresponduje z „krajobra-
zami nastroju” (Stimmungslandschaft), Gierymskich. Pejzaż Courbeta od otaczających go
il. 5 I fig. 5
Witold Wojtkiewicz,
Orka I Tillage, 1905
fot. I photo © Piotr Ligier /
Muzeum Narodowe
w Warszawie
6 Simon Schama, Landscape and Memory, Fontana Press, London 1996.