Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (1(37).2012/2013)

68

Muzeum

i chwały oręża litewskiego i świadectwem wielkości narodu jest przypomnieniem wielkich
tradycji wojskowych Polaków i Litwinów, co ma szczególne znaczenie w czasie utworzonego
polsko-litewskiego batalionu dla utrzymania pokoju LITPOLBAT”73.
Wystawę zwiedziło około sto siedemdziesiąt tysięcy osób. Za zgodą dyrektora Muzeum
Wojska Polskiego, dr. Henryka Wieleckiego, pokaz Bitwy pod Grunwaldem został wzboga-
cony 65. eksponatami wojskowymi, w tym pociskiem artyleryjskim - kulą kamienną z pola
grunwaldzkiego.
Decyzję o wypożyczeniu poprzedzono szczegółowymi rozmowami. Było to bardzo duże
i kosztowne przedsięwzięcie wycenione przez stronę polską na kwotę 203 415 zł. Głównymi
sponsorami po stronie polskiej był BIG Bank S.A. i firma transportowa PEKAES-Multi-
-Spedytor Sp. z 0.0. Prace konserwatorskie trwały około dwóch miesięcy. Wiele czynności
musiało być wykonanych wielokrotnie. Główny zespół liczył czternaście osób, z czego dziesięć
brało udział w organizacji wystawy w Wilnie74.
Rozważano argumenty za i przeciw wypożyczeniu. Ostatecznie stwierdzono, że ogólny
stan zachowania dzieła pozwala na jego zwinięcie. W1999 roku poszczególne warstwy obrazu
były jeszcze stosunkowo dobrze skonsolidowane. Podczas poprzednich konserwacji całe pod-
obrazie zostało wzmocnione dublażem oraz dodatkowo bardzo szerokimi pasami. Cały czas
brano jednak pod uwagę lyzyko związane z wypożyczeniem. Ostatecznie, ze względu na rangę
przedsięwzięcia, podjęto decyzję pozytywną. Ustalono, że będzie to ostatnie wypożyczenie
Bitwy. Podkreślono konieczność przeprowadzenia pełnej konserwacji, którą prawdopodobnie
należałoby wykonać w okresie kilkunastu lat od wypożyczenia do Wilna. Informacje te zostały
odnotowane w karcie merytorycznej obrazu.
Prace przygotowawcze trwały trzy miesiące, od 12 stycznia do 12 kwietnia. W tym czasie
odbyły się dwa spotkania robocze w Wilnie, podczas których ustalono niezbędne do wypo-
życzenia warunki75, w tym dotyczące aranżacji przestrzeni wystawienniczej, montażu obrazu,
wymogów zarówno w zakresie bezpieczeństwa, jak i parametrów temperaturowo-wilgotnoś-
ciowych oraz oświetlenia.
Muzeum w Wilnie musiało przeprowadzić poważne prace adaptacyjne. Konieczne okazało
się między innymi udrożnienie drogi transportowej poprzez demontaż ogrodzenia i wybu-
dowanie specjalnego pomostu przez litewskie wojsko. Znacznie poszerzono otwór drzwi
zewnętrznych tak, aby można było wstawić skrzynię z obrazem do muzeum (il. 11). Dzięki skali
przedsięwzięcia wyremontowano sale ekspozycyjne.
W tym czasie w Muzeum Narodowym w Warszawie zgromadzono wszystkie niezbędne
materiały konserwatorskie, oprzyrządowanie konieczne do zdejmowania obrazu ze ściany,

73 Pismo z dnia 22 grudnia 19981.
74 Powołany przez Dyrekcję MNW zespół pracowników pod kierunkiem: ze strony Zbiorów Polskiej Sztuki
Nowożytnej: kurator - starszego kustosza, Elżbiety Charazińskiej i kustosz, Ewy Micke-Broniarek, a ze strony Działu
Konserwacji: Głównego Konserwatora - konserwator Doroty Ignatowicz-Woźniakowskiej i starszego renowatora
Bogusława Janczaka. Za ustalenie warunków bezpieczeństwa odpowiadał gł. specjalista ds. zamówień publicznych
Sławomir Adamczyk, za sprawy finansowe kier. Działu Finansowego Wanda Korzeniewska. Członkami zespołu
konserwatorskiego pod kierunkiem Głównego Konserwatora byli: konserwator Piotr Lisowski, asystent Anna
Lewandowska, renowator Anna Bogdańska, renowator przyuczony Marek Swięcki, starszy renowator Bogdan
Grygiel. Członkami Grupy Technicznej byli montażyści Robert Tyc, Krzysztof Kołodziejczyk, Robert Błaszczyk
i starszy laborant Tomasz Piórkowski.
75 Z strony polskiej uczestniczyli w nich: Dorota Ignatowicz-Woźniakowska, Bogusław Janczak, Sławomir
Adamczyk, ze strony litewskiej zaś: wicedyrektor Laima Bialopetraviciené, dyrektor Techniczny Aleksander
Kulikauskas, Główny Konserwator Loreta Meskeleviciené.