DOI Heft:
Część I. Museum / Part I. The Museum
DOI Artikel:Fajt, Jiří; Jaeger, Susanne: Międzynarodowa wystawa " Europa Jagellonica" - spotkanie Starej i Nowej Europy: (10 listopada 2012 - 27 stycznia 2013)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45360#0094
Jin Fajt, Susanne Jaeger Międzynarodowa wystawa „Europa Jagellonica”...
93
Przełom piętnastego i szesnastego wieku jest jednym z najważniejszych momentów w hi-
storii kultury europejskiej. Późnośredniowieczne społeczeństwo ulegało dynamicznym zmia-
nom wynikającym m.in. z upowszechnienia druku, coraz szerszej recepcji humanizmu czy
rosnącej roli reformatorskich ruchów religijnych. Handel w coraz większym stopniu oparty
był na pieniądzu, a interesy prowadzone przez kupieckie i górnicze rodziny miały coraz częściej
międzynarodowy charakter. Bogate złoża srebra stały się łatwiej dostępne dzięki ulepszeniu
metod górniczych, stając się podstawą rosnącej zamożności miast i ich mieszkańców, a gór-
nictwo samo w sobie stało się tematem w sztuce. Zagadnienie to jest przedmiotem pierwszej
odsłony wystawy „Europa Jagellonica” w Kutnej Horze, w owym czasie jednego z najważniej-
szych ośrodków wydobycia srebra w Europie Środkowej. Kutna Hora została przebudowana
za panowania Władysława II, od 1471 króla Czech, a od 1490 roku Węgier, najstarszego syna
króla Polski, Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Habsburżanki. Historyczne zabytki tego
znajdującego się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO miasta tworzą
oryginalną scenerię dla wystawy i uzupełniają obiekty na niej prezentowane.
Dzięki przemyślanej polityce dynastycznej, Jagiellonowie stworzyli sieć powiązań z waż-
nymi rodami panującymi w Europie. Stało się to jednym z istotnych czynników stymulujących
ekonomiczną i kulturalną wymianę ponad granicami. Biorąc pod uwagę szerszy aspekt rodzin-
nych koneksji, wystawa, która będzie miała miejsce w Poczdamie koncentrować się będzie
na tej właśnie kwestii, począwszy od intensywnych, nieraz bardzo bliskich, relacji pomiędzy
Jagiellonami a elektorami brandenburskimi z dynastii Hohenzollernów.
Wcześniej jednak, na wystawie w Muzeum Narodowym i w Zamku Królewskim w War-
szawie, od listopada 2012 do lutego 2013 roku, zostaną pokazani poszczególni członkowie dy-
nastii Jagielonów i ich artystyczny patronat, począwszy od Władysława II Jagiełły, Wielkiego
Księcia Litwy i założyciela dynastii, który w 1386 roku poślubił dwunastoletnią królową Polski,
córkę zmarłego króla Węgier Ludwika Andegaweńskiego, Jadwigę. Jej słynny kielich wykonany
z górskiego kryształu (il. 1) będzie jedną z atrakcji ekspozycji w Zamku Królewskim. Oprócz
niego zobaczyć tam będzie można wiele cennych darów Władysława Jagiełły dla ważnych
kościołów z terenów Królestwa Polskiego, a także dzieła zamówione przez jego synów i wnu-
ków, na Zygmuncie II Auguście, ostatnim męskim przedstawicielu dynastii Jagiellonów na
królewskim tronie, kończąc.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie poświęcona będzie europejskiemu wymia-
rowi panowania Jagiellonów - regionom i ważnym miastom oraz ich artystycznej produkcji.
Zaprezentowani zostaną członkowie dworu królewskiego - wywodzący się zarówno z arysto-
kracji, jak i z kleru oraz bogatych rodzin patrycjuszowskich, którzy wykształcenie zdobywali
na uniwersytetach w Krakowie, Wiedniu, Lipsku czy Padwie, utrzymujący żywe kontakty
z najsłynniejszymi humanistami i uczonymi z całej Europy. To właśnie oni byli potencjalnymi
patronami, którzy promowali idee humanizmu i renesansu w literaturze, nauce i sztuce.
W1508 roku morawski uczony zamówił drogocenną paterę, której forma naśladowała
antyczne naczynie (il. 2). Wykonana ze szczerego złota, ważyła ponad 800 gramów, dekoro-
wana była dwudziestoma dwiema rzymskimi monetami (część z nich została zamieniona
między 1703 a 1752 rokiem). Inskrypcja po wewnętrznej stronie: „AVG. OLOM. SIBI. ET.
GRATAE.POSTERITATI. MDVIII” ujawnia imię zamawiającego dzieło i dedykuje je „GENIO
LIBEROQ. PATRI”. Morawskim uczonym był Augustinus Olomucensis (1467-1513), syn
kuśnierza Agidiusa Käsenbrota, zamożnego patrycjusza z Ołomuńca. Wiatach 1484-1488
studiował filozofię (co w tym czasie w Europie Środkowej było często spotykane) na uniwer-
sytecie w Krakowie. W1494 roku został doktorem prawa kanonicznego i sztuk wyzwolonych
na uniwersytecie w Padwie. Tam też najprawdopodobniej zamówił plakietę, która później
93
Przełom piętnastego i szesnastego wieku jest jednym z najważniejszych momentów w hi-
storii kultury europejskiej. Późnośredniowieczne społeczeństwo ulegało dynamicznym zmia-
nom wynikającym m.in. z upowszechnienia druku, coraz szerszej recepcji humanizmu czy
rosnącej roli reformatorskich ruchów religijnych. Handel w coraz większym stopniu oparty
był na pieniądzu, a interesy prowadzone przez kupieckie i górnicze rodziny miały coraz częściej
międzynarodowy charakter. Bogate złoża srebra stały się łatwiej dostępne dzięki ulepszeniu
metod górniczych, stając się podstawą rosnącej zamożności miast i ich mieszkańców, a gór-
nictwo samo w sobie stało się tematem w sztuce. Zagadnienie to jest przedmiotem pierwszej
odsłony wystawy „Europa Jagellonica” w Kutnej Horze, w owym czasie jednego z najważniej-
szych ośrodków wydobycia srebra w Europie Środkowej. Kutna Hora została przebudowana
za panowania Władysława II, od 1471 króla Czech, a od 1490 roku Węgier, najstarszego syna
króla Polski, Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Habsburżanki. Historyczne zabytki tego
znajdującego się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO miasta tworzą
oryginalną scenerię dla wystawy i uzupełniają obiekty na niej prezentowane.
Dzięki przemyślanej polityce dynastycznej, Jagiellonowie stworzyli sieć powiązań z waż-
nymi rodami panującymi w Europie. Stało się to jednym z istotnych czynników stymulujących
ekonomiczną i kulturalną wymianę ponad granicami. Biorąc pod uwagę szerszy aspekt rodzin-
nych koneksji, wystawa, która będzie miała miejsce w Poczdamie koncentrować się będzie
na tej właśnie kwestii, począwszy od intensywnych, nieraz bardzo bliskich, relacji pomiędzy
Jagiellonami a elektorami brandenburskimi z dynastii Hohenzollernów.
Wcześniej jednak, na wystawie w Muzeum Narodowym i w Zamku Królewskim w War-
szawie, od listopada 2012 do lutego 2013 roku, zostaną pokazani poszczególni członkowie dy-
nastii Jagielonów i ich artystyczny patronat, począwszy od Władysława II Jagiełły, Wielkiego
Księcia Litwy i założyciela dynastii, który w 1386 roku poślubił dwunastoletnią królową Polski,
córkę zmarłego króla Węgier Ludwika Andegaweńskiego, Jadwigę. Jej słynny kielich wykonany
z górskiego kryształu (il. 1) będzie jedną z atrakcji ekspozycji w Zamku Królewskim. Oprócz
niego zobaczyć tam będzie można wiele cennych darów Władysława Jagiełły dla ważnych
kościołów z terenów Królestwa Polskiego, a także dzieła zamówione przez jego synów i wnu-
ków, na Zygmuncie II Auguście, ostatnim męskim przedstawicielu dynastii Jagiellonów na
królewskim tronie, kończąc.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie poświęcona będzie europejskiemu wymia-
rowi panowania Jagiellonów - regionom i ważnym miastom oraz ich artystycznej produkcji.
Zaprezentowani zostaną członkowie dworu królewskiego - wywodzący się zarówno z arysto-
kracji, jak i z kleru oraz bogatych rodzin patrycjuszowskich, którzy wykształcenie zdobywali
na uniwersytetach w Krakowie, Wiedniu, Lipsku czy Padwie, utrzymujący żywe kontakty
z najsłynniejszymi humanistami i uczonymi z całej Europy. To właśnie oni byli potencjalnymi
patronami, którzy promowali idee humanizmu i renesansu w literaturze, nauce i sztuce.
W1508 roku morawski uczony zamówił drogocenną paterę, której forma naśladowała
antyczne naczynie (il. 2). Wykonana ze szczerego złota, ważyła ponad 800 gramów, dekoro-
wana była dwudziestoma dwiema rzymskimi monetami (część z nich została zamieniona
między 1703 a 1752 rokiem). Inskrypcja po wewnętrznej stronie: „AVG. OLOM. SIBI. ET.
GRATAE.POSTERITATI. MDVIII” ujawnia imię zamawiającego dzieło i dedykuje je „GENIO
LIBEROQ. PATRI”. Morawskim uczonym był Augustinus Olomucensis (1467-1513), syn
kuśnierza Agidiusa Käsenbrota, zamożnego patrycjusza z Ołomuńca. Wiatach 1484-1488
studiował filozofię (co w tym czasie w Europie Środkowej było często spotykane) na uniwer-
sytecie w Krakowie. W1494 roku został doktorem prawa kanonicznego i sztuk wyzwolonych
na uniwersytecie w Padwie. Tam też najprawdopodobniej zamówił plakietę, która później