Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (1(37).2012/2013)

Piotr Borusowski Podglądając przez dziurkę od klucza: perspectyfkas Leonaerta Bramera

151


widać mieszczańskie wnętrze zamknięte ścianą z trzema oknami i schodkami prowadzącymi
do drzwi (il. 12). Po lewej stronie mężczyzna i kobieta stoją przy wirginale, a ponad nimi, na
półce, siedzi przywiązana łańcuchem małpa. Na podłodze przed muzykującą parą artysta
umieścił psa szczekającego na kota. Pośrodku widzimy grającego na skrzypcach mężczyznę,
prawą część przedstawienia zajmuje nakryty suknem stół oraz leżące na nim i obok niego
instrumenty muzyczne. Na oparciu krzesła stojącego pod ścianą przysiadła papuga. Całość
uzupełnia uniesiona do sufitu kotara. Istotną rolę w budowaniu przestrzeni odgrywa światło -
jaskrawe w tle, przytłumione bliżej pierwszego planu. Kompozycję przecina po przekątnej
ostra smuga światła, której źródło znajduje się po lewej stronie, ale poza kadrem. Postaci po
lewej wyłaniają się z delikatnego półmroku. Walter Liedtke zwrócił uwagę, że znajdujące się
po prawej stronie instrumenty muzyczne, szczególnie leżące na stole, przywodzą na myśl te
z obrazu Widok w Delft Carela Fabritiusa30, stanowiącego pierwotnie wnętrze perspectyfkas3''.
Zauważył również, że para stojąca przy wirginale po lewej stronie to ujęte pod innym kątem
postaci z obrazu Vermeera Lekcja muzyki32. Stojąc obok krzesła, na którym siedzi papuga,

30 1652, The National Gallery, Londyn.
31 W. Liedtke, A View of Delft..., op. cit., s. 231.
32 Ok. 1662-1665, The Royal Collection, Londyn.

il. 121 fig. 12
Leonaert Bramer,
Muzycy w izbie
I Interior with the
Musicians, ok. I ca.
1660, © Rijksmuseum,
Amsterdam