DOI issue:
Część II / Part II. Neerlandica
DOI article:Ziemba, Antoni: Modus rusticus portretu holenderskiego jako model tożsamościowy obywateli Republiki Niderlandzkiej: obraz Govaerta Flincka w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.45360#0205
204
Neerlandica
il. 16-171 figs 16-17
Dirck van Santvoort,
Martinus Alewijn
jako pasterz | Martinus
Alewijn as a Shepherd,
1644,
Clara Alewijn jako
pasterka | Clara Alewijn
as a Shepherdess,
1644, © Rijksmuseum,
Amsterdam
dokonuje się w Portrecie młodzieńca na tle nadrzecznego pejzażu Pietera Nasona z 1648 (Muzeum
Narodowe w Warszawie; zob. il. 17, s. 28)36, gdzie mężczyzna, namalowany w stylu flamizują-
cym, ukazany został w wytwornej pozie, ale na tle lokalnego pejzażu w typie Jana van Goyena.
Warszawski portret starszego mężczyzny i pokrewne mu obrazy z pejzażem rodzimym w tle
stanowią więc wyraźną opozycję i alternatywę wobec popularnej już w latach czterdziestych
XVII wieku konwencji pastoralnej lub paradno-ogrodowej - paradygmatycznie dworskiej
(paradworskiej), elitarnej, odwołującej się do modelu człowieka modnego, kosmopolitycznego,
do wzorca z włoskiej tradycji dworskiej, ideału gentiluomo, skodyfikowanego przez Baldassare
Castiglionego w II Cortigiano (1528).
Społeczeństwo Republiki Zjednoczonych Prowincji funkcjonowało w pieiwszej połowie XVII
wieku jako ekwilibrystyczny układ trzech wielkich warstw wspólnotowych o określonych strate-
giach politycznych37. Pierwszą było stronnictwo oranżystów, zwolenników rządów namiestników
36 Konfrontacje, inspiracje, spotkania... Arcydzieła malarstwa europejskiego z muzeów amerykańskich i polskich, red.
Hanna Benesz, komisarz wystawy Maria Kluk, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Warszawie, 28 lutego - 4 maja 2003,
Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2003, s. 38-40, kat. nr 11 (Maciej Monkiewicz), tam wcześniejsza literatura.
37 Zob. m.in.: S. Schama, Überfluss und schöner Schein..., op. cit., passim; A. Ziemba, Nowe Dzieci Izraela...,
op. cit., passim; Gerrit Groenhuis, Depredikanten. De socialepositie van degereformeerdepredikanten in de Republiek
der Verenigde Nederlanden voor ± 1/00, Wolters-Noordhoff, Groningen 1977.
Neerlandica
il. 16-171 figs 16-17
Dirck van Santvoort,
Martinus Alewijn
jako pasterz | Martinus
Alewijn as a Shepherd,
1644,
Clara Alewijn jako
pasterka | Clara Alewijn
as a Shepherdess,
1644, © Rijksmuseum,
Amsterdam
dokonuje się w Portrecie młodzieńca na tle nadrzecznego pejzażu Pietera Nasona z 1648 (Muzeum
Narodowe w Warszawie; zob. il. 17, s. 28)36, gdzie mężczyzna, namalowany w stylu flamizują-
cym, ukazany został w wytwornej pozie, ale na tle lokalnego pejzażu w typie Jana van Goyena.
Warszawski portret starszego mężczyzny i pokrewne mu obrazy z pejzażem rodzimym w tle
stanowią więc wyraźną opozycję i alternatywę wobec popularnej już w latach czterdziestych
XVII wieku konwencji pastoralnej lub paradno-ogrodowej - paradygmatycznie dworskiej
(paradworskiej), elitarnej, odwołującej się do modelu człowieka modnego, kosmopolitycznego,
do wzorca z włoskiej tradycji dworskiej, ideału gentiluomo, skodyfikowanego przez Baldassare
Castiglionego w II Cortigiano (1528).
Społeczeństwo Republiki Zjednoczonych Prowincji funkcjonowało w pieiwszej połowie XVII
wieku jako ekwilibrystyczny układ trzech wielkich warstw wspólnotowych o określonych strate-
giach politycznych37. Pierwszą było stronnictwo oranżystów, zwolenników rządów namiestników
36 Konfrontacje, inspiracje, spotkania... Arcydzieła malarstwa europejskiego z muzeów amerykańskich i polskich, red.
Hanna Benesz, komisarz wystawy Maria Kluk, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Warszawie, 28 lutego - 4 maja 2003,
Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2003, s. 38-40, kat. nr 11 (Maciej Monkiewicz), tam wcześniejsza literatura.
37 Zob. m.in.: S. Schama, Überfluss und schöner Schein..., op. cit., passim; A. Ziemba, Nowe Dzieci Izraela...,
op. cit., passim; Gerrit Groenhuis, Depredikanten. De socialepositie van degereformeerdepredikanten in de Republiek
der Verenigde Nederlanden voor ± 1/00, Wolters-Noordhoff, Groningen 1977.