Aleksandra Janiszewska
Konstruowanie miejsc pamięci zbiorowej:
widoki Amsterdamu i Haarlemu Jana van der
Heydena i Gerrita Adriaensza Berckheyde’a1
„Miejsce - zgodnie z jego tradycyjnym pojmowaniem - fundowało sens dla zamieszkujących je
ludzi. Jego tożsamość żywiła się historią, która wydarzyła się na tym miejscu. Miejsca rozpo-
rządzały zamkniętym systemem znaków, działań i obrazów, do których klucz posiadali wyłącz-
nie ludzie osiedli na tym miejscu; obcy mogli być tylko odwiedzającymi” - pisze Hans Belting
w Antropologii obrazu2. Budowanie pamięci zbiorowej, zapośredniczone przez różnie pojmo-
wany realizm obrazowania, było istotnym celem holenderskiego malarstwa pejzaży miejskich.
il. II fig. 1
Wenceslaus Hollar,
Widok Haarlemu od
strony morza I View
of Haarlem from the
Sea, z cyklu „Osiem
widoków morskich”
I from the series “Eight
Seascapes," Muzeum
Narodowe w Warszawie
I The National Museum
in Warsaw
Inspiracją do rozważań nad różnorodnością sposobów przedstawiania konkretnego miej-
sca był zespół ośmiu akwafort Wenceslausa Hollara (1607-1677), znajdujących się w zbiorach
1 Tekst jest skróconą wersją pracy magisterskiej zatytułowanej Widoki wnętrz miejskich w holenderskim
malarstwie XVII wieku. Kategorie realizmu na przykładzie widoków Amsterdamu i Haarlemu Jana van der Heydena
i Gerrita Berckheyde’a przygotowanej pod opieką dr. Antoniego Ziemby i obronionej w 2008 roku w Instytucie
Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.
2 Hans Belting, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, przekład Mariusz Bryl, Towarzystwo Autorów
i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2007, s. 78.
fot. I photo © Zbigniew Doliński /
Muzeum Narodowe
w Warszawie
Konstruowanie miejsc pamięci zbiorowej:
widoki Amsterdamu i Haarlemu Jana van der
Heydena i Gerrita Adriaensza Berckheyde’a1
„Miejsce - zgodnie z jego tradycyjnym pojmowaniem - fundowało sens dla zamieszkujących je
ludzi. Jego tożsamość żywiła się historią, która wydarzyła się na tym miejscu. Miejsca rozpo-
rządzały zamkniętym systemem znaków, działań i obrazów, do których klucz posiadali wyłącz-
nie ludzie osiedli na tym miejscu; obcy mogli być tylko odwiedzającymi” - pisze Hans Belting
w Antropologii obrazu2. Budowanie pamięci zbiorowej, zapośredniczone przez różnie pojmo-
wany realizm obrazowania, było istotnym celem holenderskiego malarstwa pejzaży miejskich.
il. II fig. 1
Wenceslaus Hollar,
Widok Haarlemu od
strony morza I View
of Haarlem from the
Sea, z cyklu „Osiem
widoków morskich”
I from the series “Eight
Seascapes," Muzeum
Narodowe w Warszawie
I The National Museum
in Warsaw
Inspiracją do rozważań nad różnorodnością sposobów przedstawiania konkretnego miej-
sca był zespół ośmiu akwafort Wenceslausa Hollara (1607-1677), znajdujących się w zbiorach
1 Tekst jest skróconą wersją pracy magisterskiej zatytułowanej Widoki wnętrz miejskich w holenderskim
malarstwie XVII wieku. Kategorie realizmu na przykładzie widoków Amsterdamu i Haarlemu Jana van der Heydena
i Gerrita Berckheyde’a przygotowanej pod opieką dr. Antoniego Ziemby i obronionej w 2008 roku w Instytucie
Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.
2 Hans Belting, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, przekład Mariusz Bryl, Towarzystwo Autorów
i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2007, s. 78.
fot. I photo © Zbigniew Doliński /
Muzeum Narodowe
w Warszawie