DOI Heft:
Recenzje i omówienia
DOI Artikel:Oszczanowski, Piotr: Addenda
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48107#0293
Addenda
289
28. Canutus, Portret Maximiliana Gottloba non Troschke und Po-
lenwerth, olej, płótno, 1754. Dom Aukcyjny Rempex w War-
szawie (23 IV 2008, lot 270). Fot. Dom Aukcyjny Rempex
w Warszawie.
29. Canutus, Portret Maximiliana Gottloba von Troschke und Polen-
werth, odwrocie obrazu, olej, płótno, 1754. Dom Aukcyjny Rem-
pex w Warszawie (23 IV 2008, lot 270). Fot. Dom Aukcyjny Rem-
pex w Warszawie.
wzoru Thomschanskiego (il. 27), sygnowanym
J.G.T. pinxit. J. Tscherning sc. )40.
Thomschanski był także autorem co najmniej
dwóch portretów (w tym jednego olejnego, a dru-
giego zapewne rysunkowego) pastora kościoła św.
Elżbiety i inspektora kościelnego we Wrocławiu
Caspara Neumanna (1648-1715). Posłużyły one
do sporządzenia graficznych konterfektów tego du-
chownego41, a także wzorców do miedziorytów bę-
dących ilustracją jego kazań42 oraz projektów licz-
nych rycin alegorycznych wykonanych m.in. przez
Johanna Tscherninga43.
Innym uzupełnieniem historii malarstwa
śląskiego powinien stać się w dalszych badaniach
wystawiony na aukcji warszawskiego Rempexu
w 2008 r. obraz autorstwa Canutusa, utalentowanego
artysty doby rokoka, być może reprezentanta tych
twórców, którzy pojawili się na Śląsku wraz z nową
pruską władzą. Jest to portret olejny Maximiliana
Gottloba von Troschkego und Polenwerth z 1754 r.
(il. 28, 29), stanowiący dopełnienie dla dwóch
obrazów ze zbiorów wrocławskiego Muzeum (poz.
poz. kat. 365, 366) i dowodzący wcześniejszej obec-
ności na naszym terenie jego twórcy.
Recenzent ma obowiązek wymienić kilka zauwa-
żonych błędów o charakterze ikonograficznym,
które przydarzyły się Autorom mimo ich niewąt-
pliwej erudycji. Zbędne wydaje się rozważanie na
temat obecności w scenie Sądu Ostatecznego (poz. kat.
37) osoby św. Marii Magdaleny pośród apostołów
w górnej partii malowidła. Domniemanie, jakoby jej
obecność tutaj stanowiła dowód, że obraz mógł znaj-
dować się pierwotnie w kościele św. Marii Magdaleny
(lub w gimnazjum bądź w bibliotece związanej z tą
świątynią), jest wątpliwe, gdyż - jak stwierdza sam
Autor tej noty katalogowej - „została [ona] w obrazie
skopiowana z Sadelerowskiego miedziorytu” (s. 121).
Tym sposobem zarówno cały wywód na temat „relacji”
czy też „dyskursu” pomiędzy tym obrazem a malowid-
łem z epitafium Lucasa Polia, jak i samo przybli-
żone datowanie na czas zbliżony do roku 1583 dzieła
fundacji Nicolausa II von Rehdigera oraz jego żony
Rosiny z d. Herbrot von Ratz wydają się dyskusyjne44.
Podobnie trudno uznać za prawdziwe tak stanow-
cze stwierdzenie, iż barokowe obrazy z przedstawie-
niem Pokuty św. Marii Magdaleny (poz. kat. 347) oraz
Skruchy św. Piotra (poz. kat. 348) są ewidentnie dzieła-
mi sztuki o katolickiej proweniencji. Temat ten znaj-
dował bowiem także uznanie w oczach luteranów,
a przykłady w postaci rzeźb przedstawiających tych
pokutujących świętych w nastawach ołtarzowych ko-
ścioła Łaski w Jeleniej Górze czy też świątyni Zbawi-
289
28. Canutus, Portret Maximiliana Gottloba non Troschke und Po-
lenwerth, olej, płótno, 1754. Dom Aukcyjny Rempex w War-
szawie (23 IV 2008, lot 270). Fot. Dom Aukcyjny Rempex
w Warszawie.
29. Canutus, Portret Maximiliana Gottloba von Troschke und Polen-
werth, odwrocie obrazu, olej, płótno, 1754. Dom Aukcyjny Rem-
pex w Warszawie (23 IV 2008, lot 270). Fot. Dom Aukcyjny Rem-
pex w Warszawie.
wzoru Thomschanskiego (il. 27), sygnowanym
J.G.T. pinxit. J. Tscherning sc. )40.
Thomschanski był także autorem co najmniej
dwóch portretów (w tym jednego olejnego, a dru-
giego zapewne rysunkowego) pastora kościoła św.
Elżbiety i inspektora kościelnego we Wrocławiu
Caspara Neumanna (1648-1715). Posłużyły one
do sporządzenia graficznych konterfektów tego du-
chownego41, a także wzorców do miedziorytów bę-
dących ilustracją jego kazań42 oraz projektów licz-
nych rycin alegorycznych wykonanych m.in. przez
Johanna Tscherninga43.
Innym uzupełnieniem historii malarstwa
śląskiego powinien stać się w dalszych badaniach
wystawiony na aukcji warszawskiego Rempexu
w 2008 r. obraz autorstwa Canutusa, utalentowanego
artysty doby rokoka, być może reprezentanta tych
twórców, którzy pojawili się na Śląsku wraz z nową
pruską władzą. Jest to portret olejny Maximiliana
Gottloba von Troschkego und Polenwerth z 1754 r.
(il. 28, 29), stanowiący dopełnienie dla dwóch
obrazów ze zbiorów wrocławskiego Muzeum (poz.
poz. kat. 365, 366) i dowodzący wcześniejszej obec-
ności na naszym terenie jego twórcy.
Recenzent ma obowiązek wymienić kilka zauwa-
żonych błędów o charakterze ikonograficznym,
które przydarzyły się Autorom mimo ich niewąt-
pliwej erudycji. Zbędne wydaje się rozważanie na
temat obecności w scenie Sądu Ostatecznego (poz. kat.
37) osoby św. Marii Magdaleny pośród apostołów
w górnej partii malowidła. Domniemanie, jakoby jej
obecność tutaj stanowiła dowód, że obraz mógł znaj-
dować się pierwotnie w kościele św. Marii Magdaleny
(lub w gimnazjum bądź w bibliotece związanej z tą
świątynią), jest wątpliwe, gdyż - jak stwierdza sam
Autor tej noty katalogowej - „została [ona] w obrazie
skopiowana z Sadelerowskiego miedziorytu” (s. 121).
Tym sposobem zarówno cały wywód na temat „relacji”
czy też „dyskursu” pomiędzy tym obrazem a malowid-
łem z epitafium Lucasa Polia, jak i samo przybli-
żone datowanie na czas zbliżony do roku 1583 dzieła
fundacji Nicolausa II von Rehdigera oraz jego żony
Rosiny z d. Herbrot von Ratz wydają się dyskusyjne44.
Podobnie trudno uznać za prawdziwe tak stanow-
cze stwierdzenie, iż barokowe obrazy z przedstawie-
niem Pokuty św. Marii Magdaleny (poz. kat. 347) oraz
Skruchy św. Piotra (poz. kat. 348) są ewidentnie dzieła-
mi sztuki o katolickiej proweniencji. Temat ten znaj-
dował bowiem także uznanie w oczach luteranów,
a przykłady w postaci rzeźb przedstawiających tych
pokutujących świętych w nastawach ołtarzowych ko-
ścioła Łaski w Jeleniej Górze czy też świątyni Zbawi-