DOI Artikel:
Walczak, Marek: Przemiany architektoniczne katedry krakowskiej w pierwszej połowie XV wieku i ich związek z działalnością fundacyjną kardynała Zbigniewa Oleśnickiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19899#0022
19. D. Pucek, 1773, rzut północno-zachodniej części katedry krakowskiej na poziomie
strychów (repr. Pracownia FoL Muz. Nar. w Krakowie)
wieku37. Forma herbu umieszczonego nad portalem
w elewacji południowej jest zdecydowanie XV-wiecz-
na. Płaska, ornamentalnie potraktowana głowa wołu,
różna od plastycznych zworników z poprzedniego
stulecia, wyjść mogła dopiero z warsztatu bogatego
w doświadczenia parlerowskie38. Najpóźniejszym
37 W pierwotnym zamyśle z r. 1431 kościół pińczowski miał
zostać podniesiony do rangi kolegiaty, w 5 lat później zmieniono
jednak plany, a biskup wraz z bratem Janem sprowadził do swej
siedziby paulinów. Formalna fundacja nastąpiła dopiero 8 X 1449,
konwent istniał więc przez kilka lat nieformalnie. Tymczasem
stopniowo przebudowywano świątynię; J. Wiesiołowski, Funda-
cje paulińskie XIV i XV w. na tle ruchu fundacyjnego klasztorów
w Polsce (Studia Claromontana, 6, 1985, s. 152, przyp. 27).
38 Crossley, o.c, s. 32.
39 Por. min. Z. Bocheński, Dwór obronny w Dębnie,
Kraków 1926, s. 32 i nn.; A. Buczek, Mecenat artystyczny Jana
stylowo elementem jest kryształowa piramidka na
południowo-wschodnim narożniku wieży, która sta-
nowi zapowiedź form kamieniarki kręgu Jana Długo-
sza i Jakuba Dębińskiego39. Sklepienie kapitularza
wreszcie łączy zaawansowany stylistycznie dwuwklęs-
ły profil żeber z archaicznymi już wspornikami40.
Długosza w dziedzinie architektury (Dlugossiana, Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Jagiellońskiego, DLXI, Prace Historyczne, 65, 1980,
s. 124). Nie wydaje się jednak by było to podobieństwo bezpośred-
nie. Piramidka z wieży Zegarowej jest znacznie masywniejsza,
„architektoniczna", podczas gdy Długoszowe są drobniejsze, bar-
dziej „rzeźbiarskie".
4,0 Podobne sklepienie założone z fundacji Oleśnickiego
w północnym przęśle wschodniego ramienia krużganków francisz-
kańskich, prawdopodobnie przed r. 1436, wnika już bezpośrednio
w mury; Frazik, o.c, s. 540, Cg 21/f. Szeroko na temat datowania:
K Rosenbaiger, Dzieje kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie
20
strychów (repr. Pracownia FoL Muz. Nar. w Krakowie)
wieku37. Forma herbu umieszczonego nad portalem
w elewacji południowej jest zdecydowanie XV-wiecz-
na. Płaska, ornamentalnie potraktowana głowa wołu,
różna od plastycznych zworników z poprzedniego
stulecia, wyjść mogła dopiero z warsztatu bogatego
w doświadczenia parlerowskie38. Najpóźniejszym
37 W pierwotnym zamyśle z r. 1431 kościół pińczowski miał
zostać podniesiony do rangi kolegiaty, w 5 lat później zmieniono
jednak plany, a biskup wraz z bratem Janem sprowadził do swej
siedziby paulinów. Formalna fundacja nastąpiła dopiero 8 X 1449,
konwent istniał więc przez kilka lat nieformalnie. Tymczasem
stopniowo przebudowywano świątynię; J. Wiesiołowski, Funda-
cje paulińskie XIV i XV w. na tle ruchu fundacyjnego klasztorów
w Polsce (Studia Claromontana, 6, 1985, s. 152, przyp. 27).
38 Crossley, o.c, s. 32.
39 Por. min. Z. Bocheński, Dwór obronny w Dębnie,
Kraków 1926, s. 32 i nn.; A. Buczek, Mecenat artystyczny Jana
stylowo elementem jest kryształowa piramidka na
południowo-wschodnim narożniku wieży, która sta-
nowi zapowiedź form kamieniarki kręgu Jana Długo-
sza i Jakuba Dębińskiego39. Sklepienie kapitularza
wreszcie łączy zaawansowany stylistycznie dwuwklęs-
ły profil żeber z archaicznymi już wspornikami40.
Długosza w dziedzinie architektury (Dlugossiana, Zeszyty Naukowe
Uniwersytetu Jagiellońskiego, DLXI, Prace Historyczne, 65, 1980,
s. 124). Nie wydaje się jednak by było to podobieństwo bezpośred-
nie. Piramidka z wieży Zegarowej jest znacznie masywniejsza,
„architektoniczna", podczas gdy Długoszowe są drobniejsze, bar-
dziej „rzeźbiarskie".
4,0 Podobne sklepienie założone z fundacji Oleśnickiego
w północnym przęśle wschodniego ramienia krużganków francisz-
kańskich, prawdopodobnie przed r. 1436, wnika już bezpośrednio
w mury; Frazik, o.c, s. 540, Cg 21/f. Szeroko na temat datowania:
K Rosenbaiger, Dzieje kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie
20