Studia Waweliana (1.1992)

23. Piec z zamku Aicholding koło Riedenburga (Niemcy),
1540—1550 (wg: Gebhard, Kacheldfen..., ryc. 63)

efektu wertykalizmu bryły. Nastawa zwieńczona jest
wyłącznie wydatnym gzymsem. Zastosowanie ele-
mentu cokołu, wprowadzenie różnych kafli łączących
i brak koronki wieńczącej uwypukla horyzontalne
podziały bryły pieca, który zyskał proporcje zbliżone
do nowego już typu pieców z późnego renesansu.

Podobne rozwiązanie architektoniczne zastoso-
wano w konstrukcji pieca z drugiej połowy wieku
XVI w Lamprechtsburgu koło Bruneck (Niemcy),
lecz do jego budowy użyto wyłącznie kwadratowych
kafli ściennych (fig. 25).

Piec z Kiithai koło Innsbrucka (Austria) z lat
dwudziestych XVII wieku, choć również jest dwukon-
dygnacyjny, odbiega już od tradycyjnego schematu
(fig. 26). Zbudowany wyłącznie z kafli kwadratowych,

stoi na wysokim murowanym cokole, a obie skrzynie
tworzą wydłużone prostopadłościany różniące się
wymiarami. Pomiędzy kondygnacjami widzimy „mię-
dzyskrzynie" z jednego rzędu kafli. Całość bryły pieca
jest sklepiona kolebkowo. Podobnie jak w piecu
z Reichersbeuern dostrzec można wyraźne akcen-
towanie linii horyzontalnych, m.in. przez wydłużone
kształty obu kondygnacji i wielokrotne wprowadze-
nie kafli łączących. Piec z Kiithai nawiązuje swą
formą do nowych brył pieców, które pojawiły się
w Europie w drugiej połowie wieku XVI i stopniowo
wypierały dawne formy.

Uproszczoną — mimo wrażenia większej deko-
racyjności — wersję takiego rozwiązania architek-
tonicznego reprezentuje piec z zamku w Wurthing
z około 1565 r. (fig. 27), który powtarza zasadnicze
formy pieca z Kiithai, choć bez elementu „między-
skrzynia" i wieńczącego sklepienia.

Jak wynika z przedstawionego materiału porów-
nawczego, piece zbudowane z kafli ozdobionych

24. Rysunek pieca z zamku Reichersbeuern (Niemcy), w. XVII
(wg: Gebhard, Kacheldfen..., s. 17)

60