DOI Artikel:
Skowron, Ryszard: Restauracja i urządzenie zamku wawelskiego na przyjazd króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w roku 1787
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19899#0077
4. Rzut poziomy drugiego piętra zamku na Wawelu, 1786/87: 1 — schody Senatorskie, 2 — pokój dla warty, 3 — sala balowa,
4 — pokój, 5 — pokój senatorski, 6 — pokój audiencjonalny, 7 — gabinet króla, 8 — przejście, 9 — sypialnia, 10 — przejście,
11 — kaplica, 12 — gabinet króla, 13 — toaleta, 14—15 — garderoby, 16 — locus secretus, 17 — pokój stołowy, 18 — pokój,
19 — pokój kredensowy, 20 — sień schodów Poselskich, 21 — izba poselska (Biblioteka Jagiellońska IR 1785)
Inną zmianą wprowadzoną wówczas, a która
przetrwała aż do wieku XX, było podzielenie sali
Senatorskiej. Ponieważ na bale i przyjęcia podczas
pobytu króla przeznaczono właśnie tę salę, to zgodnie
z etykietą dworską powinna ją poprzedzać (idąc od
schodów Senatorskich) sala dla warty. W sieni przed
salą z wykuszem zamurowano drzwi prowadzące na
krużganek, które przywrócono w wieku XX. Na
pierwszym piętrze przekuto przejście z ostatniego
pokoju skrzydła zachodniego od strony północnej do
pokoiku w wieży Sobieskiego. Uległo ono likwidacji
dopiero po wyburzeniu w roku 1910 łaźni. Trwałym
elementem było wprowadzenie na przedłużeniu kruż-
ganków pierwszego piętra w skrzydle zachodnim
niewielkiego balkoniku nad bramą wjazdową i wyku-
cie drzwi prowadzących do pokojów nad bramą30.
Sebastiana Sierakowskiego (Zeszyty Naukowe UJ, Prace z Historii
Sztuki, 7, 1968, s. 32); Bąkowski, o.c, oraz tegoż: Srebrna Sala
na Zamku Krakowskim (Głos Narodu, 1915, nr 695). Mańkow-
ski, o.c., Rożek, o.c, Tomkowie z, o.c, oraz Szabłowski i Łasz-
czyńska w Katalogu zabytków sztuki uważają, że projekt restauracji
przygotował Merlini, przypisując mu przede wszystkim autorstwo
sali Srebrnej. W wypadku tejże sali nie można jednak mówić
o świadomej i zaplanowanej przebudowie w stylu klasycystycznym.
Nazwę „sala Merliniego" wprowadził do literatury J. Szabłow-
ski w folderze Wawel klasycy styczny, Kraków 1964, przyjął ją
także K. Kuczman w przewodniku Wzgórze wawelskie, Kraków
1978.
30 Wawel. Atlas planów..., zwłaszcza plany zamku: Peppel-
manna z czasu koronacji Augusta III, J. Ch. Markla z 1803,
K Kremera z 1847, T. Prylińskiego z 1882 oraz plany omówione
w pracy: H. Bednarski, Nieznane plany pałacu i katedry wawels-
kiej z okresu koronacji Augusta III (Studia do Dziejów Wawelu, II,
1961, s. 465^—472).
75
4 — pokój, 5 — pokój senatorski, 6 — pokój audiencjonalny, 7 — gabinet króla, 8 — przejście, 9 — sypialnia, 10 — przejście,
11 — kaplica, 12 — gabinet króla, 13 — toaleta, 14—15 — garderoby, 16 — locus secretus, 17 — pokój stołowy, 18 — pokój,
19 — pokój kredensowy, 20 — sień schodów Poselskich, 21 — izba poselska (Biblioteka Jagiellońska IR 1785)
Inną zmianą wprowadzoną wówczas, a która
przetrwała aż do wieku XX, było podzielenie sali
Senatorskiej. Ponieważ na bale i przyjęcia podczas
pobytu króla przeznaczono właśnie tę salę, to zgodnie
z etykietą dworską powinna ją poprzedzać (idąc od
schodów Senatorskich) sala dla warty. W sieni przed
salą z wykuszem zamurowano drzwi prowadzące na
krużganek, które przywrócono w wieku XX. Na
pierwszym piętrze przekuto przejście z ostatniego
pokoju skrzydła zachodniego od strony północnej do
pokoiku w wieży Sobieskiego. Uległo ono likwidacji
dopiero po wyburzeniu w roku 1910 łaźni. Trwałym
elementem było wprowadzenie na przedłużeniu kruż-
ganków pierwszego piętra w skrzydle zachodnim
niewielkiego balkoniku nad bramą wjazdową i wyku-
cie drzwi prowadzących do pokojów nad bramą30.
Sebastiana Sierakowskiego (Zeszyty Naukowe UJ, Prace z Historii
Sztuki, 7, 1968, s. 32); Bąkowski, o.c, oraz tegoż: Srebrna Sala
na Zamku Krakowskim (Głos Narodu, 1915, nr 695). Mańkow-
ski, o.c., Rożek, o.c, Tomkowie z, o.c, oraz Szabłowski i Łasz-
czyńska w Katalogu zabytków sztuki uważają, że projekt restauracji
przygotował Merlini, przypisując mu przede wszystkim autorstwo
sali Srebrnej. W wypadku tejże sali nie można jednak mówić
o świadomej i zaplanowanej przebudowie w stylu klasycystycznym.
Nazwę „sala Merliniego" wprowadził do literatury J. Szabłow-
ski w folderze Wawel klasycy styczny, Kraków 1964, przyjął ją
także K. Kuczman w przewodniku Wzgórze wawelskie, Kraków
1978.
30 Wawel. Atlas planów..., zwłaszcza plany zamku: Peppel-
manna z czasu koronacji Augusta III, J. Ch. Markla z 1803,
K Kremera z 1847, T. Prylińskiego z 1882 oraz plany omówione
w pracy: H. Bednarski, Nieznane plany pałacu i katedry wawels-
kiej z okresu koronacji Augusta III (Studia do Dziejów Wawelu, II,
1961, s. 465^—472).
75