DOI Artikel:
Pianowski, Zbigniew: Uwagi na temat grobowca z pochówkiem biskupa Maurusa w krypcie św. Leonarda na Wawelu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19898#0027
wy północnej. Został on zbudowany z ciosów
piaskowcowych i wapiennych, posiadał półkoli-
stą niszę na głowę od strony zachodniej. Komo-
ra grobowa ukształtowana była lekko trapezo-
wato, podobnie jak w grobowcu Maurusa. Grób
opata posiadał podwójną nakrywę z płyt pias-
kowca. Jedna przysłaniała komorę, druga zaś
znajdowała się w poziomie posadzki kościoła.
Sarkofag zawierał pochówek mężczyzny w wie-
ku ponad 60 lat, z laską opacką z krzywaśnią
wykonaną z kości słoniowej. Według Heleny
Zoll-Adamikowej i Klementyny Żurowskiej gro-
bowiec wykonano w trakcie budowy kościoła.
Lech Kalinowski sądzi, iż zawiera on szczątki
Anchorasa, drugiego (po Aaronie) opata tyniec-
kiego 24.
24 Z. Woźniak, H. Z o 11-A d a m i k o w a, Uwagi
o topografii i stratygrafii wzgórza klasztornego w Tyń-
cu (Folia Historiae Artium, 6/7, 1971, s. 33—35); L. K a-
Reasumując, można stwierdzić, że grobowiec
zawierający szczątki biskupa Maurusa poprzez
swoją lokalizację pośrodku krypty św. Leonarda
oraz ze względu na sposób wykonywania należy
do grupy najbardziej „uprzywilejowanych" i naj-
okazalszych obiektów tego typu odkrytych na zie-
miach polskich. Jego pierwotne przeznaczenie mo-
że stanowić kwestię dyskusyjną, nie należy wy-
kluczać możliwości, że miał on służyć jako miej-
sce pochówku monarchy-fundatora kościoła, któ-
rym był Władysław Herman. Archeologiczne zba-
danie całego obszaru krypty św. Leonarda po-
winno przynieść wyjaśnienie kwestii chronologii
względnej grobowca, a także, być może, odkrycie
kolejnych pochówków osób zajmujących wysoką
pozycję w ówczesnej hierarchii społecznej.
1 i n o w s k i, Przedmioty liturgiczne znalezione w gro-
bach pierwszych opatów tynieckich (ibidem, s. 175—186).
SOME NOTES ON THE TOMB WITH REMAINS OF BISHOP MAURUS IN ST LEONARDS
CRYPT ON WAWEL HILL
S u m m a r y
On 14th October 1938, while carrying out archae-
ological and conservation work in the western crypt of the
Romanesąue cathedral on Wawel Hill, Adolf Szyszko-
Bohusz came across a stone tomb containing the remains
of a man, with accompanying liturgical objects: a chal-
ice, paten, a bone bead, a gold ring with the engraved
name MAVRUS EPC, and a lead plate with an in-
scription giving the date of the bishop's death (5th
March 1118) and his name and ending in the text of
The Apostles' Creed.
The tomb itself, situated in the centrę of the crypt,
consisted of a masonry sarcophagus and a cover of
sandstone slabs. The chamber, measuring about 230X60
cm and about 50 cm deep, was provided with a shallow
recess on the west, indicating the resting place for the
head of the deceased. We do not know whether the tomb
was marked in the occupation level of the crypt; prob-
ably its original floor did not survive. It may be pre-
sumed that the tomb was not made at the same time
as the crypt.
Worthy of note is J. Pietrusińskie hypothesis that
the tomb was intended as the last resting-place for Bo-
leslas the Bold (Śmiały), who is considered by the
researcher to have been the founder of the Romanesąue
cathedral.
The tomb of Bishop Maurus has so far been the
single unąuestionably early-mediaevel burial place found
within the Cathedral. Five masonry sarcophagi were un-
earthed inside and at the outer walls of the so-called St
Gereon's Church, and one more in the western apse of the
pre-Romanesque church "B". Perhaps a similar function
was fulfilled by the hollows, laid out with stone, which
were discovered in the rotundas under the Chapter
House and in the vicinity of the Sandomierska Tower.
The situation and the mode of construction of the
tomb of Bishop Maurus permit its ranking among the
most stately — and most distinguished in their struc-
ture — objects of the kind that are known in the Polish
territories. A renewed archaeological exploration of the
crypt area would probably elucidate the relation of the
tomb to the walls of the Romanesąue cathedral and
would surely result in the unearthing of some other
graves of persons holding a high position in the social
hierarchy of that time.
piaskowcowych i wapiennych, posiadał półkoli-
stą niszę na głowę od strony zachodniej. Komo-
ra grobowa ukształtowana była lekko trapezo-
wato, podobnie jak w grobowcu Maurusa. Grób
opata posiadał podwójną nakrywę z płyt pias-
kowca. Jedna przysłaniała komorę, druga zaś
znajdowała się w poziomie posadzki kościoła.
Sarkofag zawierał pochówek mężczyzny w wie-
ku ponad 60 lat, z laską opacką z krzywaśnią
wykonaną z kości słoniowej. Według Heleny
Zoll-Adamikowej i Klementyny Żurowskiej gro-
bowiec wykonano w trakcie budowy kościoła.
Lech Kalinowski sądzi, iż zawiera on szczątki
Anchorasa, drugiego (po Aaronie) opata tyniec-
kiego 24.
24 Z. Woźniak, H. Z o 11-A d a m i k o w a, Uwagi
o topografii i stratygrafii wzgórza klasztornego w Tyń-
cu (Folia Historiae Artium, 6/7, 1971, s. 33—35); L. K a-
Reasumując, można stwierdzić, że grobowiec
zawierający szczątki biskupa Maurusa poprzez
swoją lokalizację pośrodku krypty św. Leonarda
oraz ze względu na sposób wykonywania należy
do grupy najbardziej „uprzywilejowanych" i naj-
okazalszych obiektów tego typu odkrytych na zie-
miach polskich. Jego pierwotne przeznaczenie mo-
że stanowić kwestię dyskusyjną, nie należy wy-
kluczać możliwości, że miał on służyć jako miej-
sce pochówku monarchy-fundatora kościoła, któ-
rym był Władysław Herman. Archeologiczne zba-
danie całego obszaru krypty św. Leonarda po-
winno przynieść wyjaśnienie kwestii chronologii
względnej grobowca, a także, być może, odkrycie
kolejnych pochówków osób zajmujących wysoką
pozycję w ówczesnej hierarchii społecznej.
1 i n o w s k i, Przedmioty liturgiczne znalezione w gro-
bach pierwszych opatów tynieckich (ibidem, s. 175—186).
SOME NOTES ON THE TOMB WITH REMAINS OF BISHOP MAURUS IN ST LEONARDS
CRYPT ON WAWEL HILL
S u m m a r y
On 14th October 1938, while carrying out archae-
ological and conservation work in the western crypt of the
Romanesąue cathedral on Wawel Hill, Adolf Szyszko-
Bohusz came across a stone tomb containing the remains
of a man, with accompanying liturgical objects: a chal-
ice, paten, a bone bead, a gold ring with the engraved
name MAVRUS EPC, and a lead plate with an in-
scription giving the date of the bishop's death (5th
March 1118) and his name and ending in the text of
The Apostles' Creed.
The tomb itself, situated in the centrę of the crypt,
consisted of a masonry sarcophagus and a cover of
sandstone slabs. The chamber, measuring about 230X60
cm and about 50 cm deep, was provided with a shallow
recess on the west, indicating the resting place for the
head of the deceased. We do not know whether the tomb
was marked in the occupation level of the crypt; prob-
ably its original floor did not survive. It may be pre-
sumed that the tomb was not made at the same time
as the crypt.
Worthy of note is J. Pietrusińskie hypothesis that
the tomb was intended as the last resting-place for Bo-
leslas the Bold (Śmiały), who is considered by the
researcher to have been the founder of the Romanesąue
cathedral.
The tomb of Bishop Maurus has so far been the
single unąuestionably early-mediaevel burial place found
within the Cathedral. Five masonry sarcophagi were un-
earthed inside and at the outer walls of the so-called St
Gereon's Church, and one more in the western apse of the
pre-Romanesque church "B". Perhaps a similar function
was fulfilled by the hollows, laid out with stone, which
were discovered in the rotundas under the Chapter
House and in the vicinity of the Sandomierska Tower.
The situation and the mode of construction of the
tomb of Bishop Maurus permit its ranking among the
most stately — and most distinguished in their struc-
ture — objects of the kind that are known in the Polish
territories. A renewed archaeological exploration of the
crypt area would probably elucidate the relation of the
tomb to the walls of the Romanesąue cathedral and
would surely result in the unearthing of some other
graves of persons holding a high position in the social
hierarchy of that time.