DOI Artikel:
Adamska, Magdalena: Przedmioty ze zbiorów wawelskich w "Album zamoyskim": Przyczynek do XIX-wiecznej ikografii zabytków sztuki w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19896#0140
12. Nataniel Schlaubitz, kaseta na przybory do pisania. Gdańsk, około 1710. Zamek Królewski na Wawelu (fot. E. Rachwał)
Rysunek wykonany według rewersu sztandaru, pomimo
szkicowości ujęcia, charakteryzuje się znaczną dokładno-
ścią’1, m.in. ukazuje nie zachowane dziś drzewce’2 (ryc. 6).
Album zawiera ponadto dwa rysunki innego propor-
ca wojsk Ordynacji, najprawdopodobniej oddziału arty-
lerii - tym cenniejsze, że stanowiące jedyny ikonograficz-
ny przekaz o zaginionym (w czasie II wojny światowej?)
zabytku (fig. 7)”. Należy je identyfikować z opisanym
w inwentarzu proporcem z krzyżem kawalerskim
i czterema gorejącymi kulami (granatami artyleryjskimi)
na awersie oraz herbem Jelita na rewersie’4. Podobnie jak
Gabinet Rycin MCz: 2393. Aj e ws k i, o. c., s. 199, przyp. 61
(określony błędnie jako rewers zaginionego sztandaru - zob. przyp. 35).
Opisany w inwentarzu sporządzonym przez Korzona - zob.
przyp. 28.
” Gabinet Rycin MCz: Rr. 2399 (awers), Rr. 2398b (rewers).
Pod drugim z rysunków napis: „[...] en or sur satin gris lila / 1/3 de
la Grandeur naturelle”.
4 Inwentarz galerii..., poz. 982; Ajewski, o. c., s. 199.
” Stało się to powodem pomyłki Ajewski ego (o. c., s. 199,
przyp. 61), który uznał rysunek rewersu proporca z Matką Boską za
w poprzednim przypadku, rysunek awersu jest zaledwie
pobieżnym szkicem uwzględniającym jedna^ z czterech
gorejących kul. Rewers, bardzo bliski wawelskiemu pro-
porcowi z Niepokalaną'? skłania do datowania zabytku
na 2. połowę XVIII stulecia.
Efektem szczególnego zainteresowania „kałamarzem
Jana Zamoyskiego” są dwa rysunki Kickiej (fig. 8-9).
Pierwszy ukazuje całość kasety od frontu’6, drugi - we-
wnętrzną, ażurową przegrodę z dwugłowym orłem' . Oba
posłużyły za wzór dla litografii (fig. 10-11)"? Kaseta
uchodziła wówczas za łup z bitwy pod Byczyną, pierwot-
przerys z zaginionego obiektu - por. tu przyp. 31. Spośród czterech
omawianych tu rysunków ukazujących dwa proporce regimentów
Ordynacji, Autor wzmiankuje zaledwie jeden szkic.
’6 Gabinet Rycin MCz: Rr. 2384, u dołu napis: „un tiers de la
grandeur naturelle”.
' Gabinet Rycin MCz: Rr. 2385, u dołu napis: „Grandeur na-
turelle”.
'8 Całość kasety na odbitce w Bibl. Jag.: I 9805, z podpisem:
„Szkatułka po Maksymilianie Arcyks. Austr. z dodaną wierzchnią
figurą / Rys. Nat. Kicka”), oraz w albumie z Uniża („Szkatułka sre-
136
Rysunek wykonany według rewersu sztandaru, pomimo
szkicowości ujęcia, charakteryzuje się znaczną dokładno-
ścią’1, m.in. ukazuje nie zachowane dziś drzewce’2 (ryc. 6).
Album zawiera ponadto dwa rysunki innego propor-
ca wojsk Ordynacji, najprawdopodobniej oddziału arty-
lerii - tym cenniejsze, że stanowiące jedyny ikonograficz-
ny przekaz o zaginionym (w czasie II wojny światowej?)
zabytku (fig. 7)”. Należy je identyfikować z opisanym
w inwentarzu proporcem z krzyżem kawalerskim
i czterema gorejącymi kulami (granatami artyleryjskimi)
na awersie oraz herbem Jelita na rewersie’4. Podobnie jak
Gabinet Rycin MCz: 2393. Aj e ws k i, o. c., s. 199, przyp. 61
(określony błędnie jako rewers zaginionego sztandaru - zob. przyp. 35).
Opisany w inwentarzu sporządzonym przez Korzona - zob.
przyp. 28.
” Gabinet Rycin MCz: Rr. 2399 (awers), Rr. 2398b (rewers).
Pod drugim z rysunków napis: „[...] en or sur satin gris lila / 1/3 de
la Grandeur naturelle”.
4 Inwentarz galerii..., poz. 982; Ajewski, o. c., s. 199.
” Stało się to powodem pomyłki Ajewski ego (o. c., s. 199,
przyp. 61), który uznał rysunek rewersu proporca z Matką Boską za
w poprzednim przypadku, rysunek awersu jest zaledwie
pobieżnym szkicem uwzględniającym jedna^ z czterech
gorejących kul. Rewers, bardzo bliski wawelskiemu pro-
porcowi z Niepokalaną'? skłania do datowania zabytku
na 2. połowę XVIII stulecia.
Efektem szczególnego zainteresowania „kałamarzem
Jana Zamoyskiego” są dwa rysunki Kickiej (fig. 8-9).
Pierwszy ukazuje całość kasety od frontu’6, drugi - we-
wnętrzną, ażurową przegrodę z dwugłowym orłem' . Oba
posłużyły za wzór dla litografii (fig. 10-11)"? Kaseta
uchodziła wówczas za łup z bitwy pod Byczyną, pierwot-
przerys z zaginionego obiektu - por. tu przyp. 31. Spośród czterech
omawianych tu rysunków ukazujących dwa proporce regimentów
Ordynacji, Autor wzmiankuje zaledwie jeden szkic.
’6 Gabinet Rycin MCz: Rr. 2384, u dołu napis: „un tiers de la
grandeur naturelle”.
' Gabinet Rycin MCz: Rr. 2385, u dołu napis: „Grandeur na-
turelle”.
'8 Całość kasety na odbitce w Bibl. Jag.: I 9805, z podpisem:
„Szkatułka po Maksymilianie Arcyks. Austr. z dodaną wierzchnią
figurą / Rys. Nat. Kicka”), oraz w albumie z Uniża („Szkatułka sre-
136