DOI Heft:
Sprawozdanie z działalności Zamku Królewskiego na Wawelu w roku 1994
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19896#0196
przedpokoju sali Poselskiej. W tej ostatniej odsłonięto okna, a ar-
rasy z serii figuralnej zostały zastąpione przez portrety królewskie.
W sali Pod Zodiakiem zgromadzono dzieła sztuki pochodzenia fran-
cuskiego i flamandzkiego, które dotychczas były eksponowane
w małym stopniu, a sali Pod Planetami nadano w przeważającej
mierze charakter wenecki.
Odtworzona ekspozycja sztuki orientalnej została ograniczo-
na ze względów technicznych (konserwacja namiotów) do 1 piętra
skrzydła wschodniego. Wprowadzono w niej nowe, metalowe ga-
bloty oraz również metalowe ramy dla zawieszonych pod stropem
chorągwi tureckich. W osobnym pomieszczeniu wystawiono płot
i dach namiotu tureckiego, częściowo rekompensując w ten sposób
brak wielkiej ekspozycji namiotów na II piętrze. Poza tym wybór
obiektów pozostał nie zmieniony, z wyjątkiem kilku depozytów wy-
cofanych przez właścicieli.
W zamku w Pieskowej Skale, w związku z rozpoczynającym
się remontem, zlikwidowano dotychczasową ekspozycję, urządza-
jąc prowizoryczną wystawę wybranych zabytków w trzech salach
skrzydła pn. nad biblioteką.
Ekspozycje na Zamku Królewskim zwiedziły 640 122 osoby,
Smoczą Jamę - 264 128 osób, zamek w Pieskowej Skale - 75 660
osób, muzeum w Stryszowie - 4377 osób.
3.2. Wystawy czasowe
Odnowione sale Zbrojowni, przed wprowadzeniem do nich
stałej ekspozycji wykorzystano do urządzenia wystawy „Tyniec.
Sztuka i kultura benedyktynów od wieku XI do XVIII” (13 X-
31 XII). Jej koncepcję i scenariusz opracowali prof. dr hab. Kle-
mentyna Żurowska z Instytutu Historii Sztuki UJ i mgr Andrzej
Włodarek z Instytutu Sztuki PAN. Realizacją ze strony wa-
welskiej zajęli się mgr Krzysztof Czyżewski, dr Magdalena
Piwocka i mgr Dariusz Nowacki. Wystawa po raz pierwszy uka-
zała rozproszone dotąd dziedzictwo opactwa tynieckiego, ujaw-
niając przy tym wiele najwyższej klasy obiektów. Zwiedziły ją
6793 osoby.
W oddziale w Stryszowie zorganizowano dwie wystawy: „Iko-
nografia Wawelu w wieku XIX i na początku wieku XX” (18 III
-październik 1994) oraz „Dwory ziemi wadowickiej” (od listopa-
da 1994).
3.3. Udział w wystawach
KRAKÓW
Muzeum Historyczne m. Krakowa (styczeń-kwiecień 1994)
- „Polacy i Kozacy w walce z tureckim najeźdźcą”.
- Półzbroja husarska, Polska, w. XVII (nr inw. 1304-7).
Muzeum Historyczne m. Krakowa (24 111-30 IX 1884)
- „Michał Stachowicz - malarz Insurekcji, malarz Krakowa”.
Rysunki M. Stachowicza: Apoteoza księcia Józefa Poniatowskie-
go (nr inw. 688), Krucyfiks Wita Stwosza w kościele Mariackim
(nr inw. 689), Widok dziedzińca arkadowego na Wawelu (nr inw.
5481), Szkicownik (nr inw. 6302/1-33).
Biblioteka Jagiellońska (26 V-30 VI 1994)
- „Piśmiennictwo kraju Środka”
Makata jedwabna, Chiny, pocz. w. XIX (nr inw. K-141).
Muzeum Narodowe (5 IX 1994-31 I 1995)
- „Henryk Rodakowski”.
- H. Rodakowski, Autoportret z bratem Zygmuntem (nr inw. 706)
- A. Król, Henryk Rodakowski (1823-1894), Kraków 1994, s. 25,
fig. 11, 72.
WIELICZKA
Muzeum Żup Krakowskich (26 X-3 1 XII 1994)
- „Żupy krakowskie u schyłku Rzeczypospolitej”.
- M. Bacciarelli, Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego, ok.
1790 (nr inw. 5403); Portret Augusta III, szkoła saska (nr inw. 1778),
L. de Silvestre, krąg. Portret Augusta II (nr inw. 414); D. Klein,
Portret Stanisława Leszczyńskiego (nr inw. dep. 8); szpada, zacho-
dnia Europa, w. XVIII (nr inw. 2090); szpada, Niemcy, 1. poł. w.
XVIII (nr inw. 551); partyzana straży pałacowej Augusta 11, Sakso-
nia, 1. poł. w. XVIII (nr inw. 2092); partyzana straży pałacowej
Augusta II, Saksonia, 1. poł. w. XVIII (nr inw. 2093); pas kontu-
szowy', Lipków (?), koniec w. XVIII (nr inw. 7759); serweta adama-
szkowa, Lużyce, 1786 (nr inw. 6876); makata jedwabna haftowana,
Poiska, 2. poł. w. XVIII (nr inw. 6789); makata jedwabna haftowa-
na, Polska, 4. ćw. w. XIX (nr inw. 6179).
RZESZÓW
Muzeum Okręgowe (15 VI-28 VIIi 1994)
- „Biedermeier”.
- Gobelin podłogowy', Francja, ok. poł. w. XIX (nr inw. 6213) —
- Biedermeier - epoka sztuki mieszczańskiej, [Rzeszów 1994].
WARSZAWA
Państwowe Muzeum Archeologiczne (od czerwca 1994)
- „Alfabet sztuki romańskiej”.
- Odlewy gipsowe: kapitel z kościoła Św. Gereona, fragment płyty
romańskiej z plecionką, fragment nadproża ze smokiem; kopia bazy
kolumny romańskiej; model rotundy NP Marii na Wawelu; płytki po-
sadzkowe (nr inw. 3911, 6565, 6569); 15 ciosów kamiennych; 20
płytek wapienia.
4. Prace konserwatorskie i remontowe
W r. 1994 realizowano program całościowego odnowienia
zabytków wzgórza (na lata 1993-1995), akceptowanego przez Spo-
łeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, który przyznał na ten
rok dotację w wysokości 9,5 miliarda złotych.
Główne roboty koncentrowały się w zamku królewskim. Zakoń-
czono prace konserwatorskie w południowej części skrzydła wscho-
dniego (gdzie przetrwało najwięcej elementów pierwotnego wyposa-
żenia). Na II piętrze w salach Turniejowej, Pod Przeglądem Wojsk
oraz Poselskiej, szczególnym polem działania były figuralne fryzy
podstropowe, odkryte we fragmentach po r. 1905, a następnie od-
nowione i w znacznej części zrekonstruowane przez Leonarda Pękal-
skiego w r. 1926 (wcześniej, w r. 1913, fragment fryzu w sali
Poselskiej odnowił Juliusz Makarewicz). Konserwacja przeprowadzo-
na w latach 1992-1994 przez firmę Konserwacja Zabytków A. Pio-
trowskiego i E. Kosakowskiego polegała na wzmocnieniu i utrwa-
leniu fresków, usunięciu przemalow:ań i starannym odsłonięciu frag-
mentów autentycznych, uzupełnieniu ich metodą punktowania oraz
odpowiednim skorygowaniu partii domalowanych przez Pękalskiego.
Te ostatnie działania były podyktowane zarówno dążeniem do zgod-
ności (przede wszystkim w kolorystyce) z częściami oryginalnymi, jak
też oparciem się na wzorach graficznych oraz tekstach z w?. XVI.
W salach Turniejowej oraz Poselskiej części rekonstruowane zostały
niemal całkowicie zmienione; natomiast w sali Pod Przeglądem
Wojsk, gdzie przetrwało stosunkowo mało partii oryginalnych, na
trzech ścianach pozostawiono rekonstrukcje Pękalskiego korygując
jedynie ich kolorystykę. Znaczne rozmiary fresków (320 nr. w tym
ponad 130 nr części oryginalnych z w. XVI), jak też bogata proble-
matyka badawrza sprawiają, że przeprowadzone prace były jednym
z największych przedsięwzięć konserwatorskich dokonanych w Kra-
kowie w ostatnich latach.
rasy z serii figuralnej zostały zastąpione przez portrety królewskie.
W sali Pod Zodiakiem zgromadzono dzieła sztuki pochodzenia fran-
cuskiego i flamandzkiego, które dotychczas były eksponowane
w małym stopniu, a sali Pod Planetami nadano w przeważającej
mierze charakter wenecki.
Odtworzona ekspozycja sztuki orientalnej została ograniczo-
na ze względów technicznych (konserwacja namiotów) do 1 piętra
skrzydła wschodniego. Wprowadzono w niej nowe, metalowe ga-
bloty oraz również metalowe ramy dla zawieszonych pod stropem
chorągwi tureckich. W osobnym pomieszczeniu wystawiono płot
i dach namiotu tureckiego, częściowo rekompensując w ten sposób
brak wielkiej ekspozycji namiotów na II piętrze. Poza tym wybór
obiektów pozostał nie zmieniony, z wyjątkiem kilku depozytów wy-
cofanych przez właścicieli.
W zamku w Pieskowej Skale, w związku z rozpoczynającym
się remontem, zlikwidowano dotychczasową ekspozycję, urządza-
jąc prowizoryczną wystawę wybranych zabytków w trzech salach
skrzydła pn. nad biblioteką.
Ekspozycje na Zamku Królewskim zwiedziły 640 122 osoby,
Smoczą Jamę - 264 128 osób, zamek w Pieskowej Skale - 75 660
osób, muzeum w Stryszowie - 4377 osób.
3.2. Wystawy czasowe
Odnowione sale Zbrojowni, przed wprowadzeniem do nich
stałej ekspozycji wykorzystano do urządzenia wystawy „Tyniec.
Sztuka i kultura benedyktynów od wieku XI do XVIII” (13 X-
31 XII). Jej koncepcję i scenariusz opracowali prof. dr hab. Kle-
mentyna Żurowska z Instytutu Historii Sztuki UJ i mgr Andrzej
Włodarek z Instytutu Sztuki PAN. Realizacją ze strony wa-
welskiej zajęli się mgr Krzysztof Czyżewski, dr Magdalena
Piwocka i mgr Dariusz Nowacki. Wystawa po raz pierwszy uka-
zała rozproszone dotąd dziedzictwo opactwa tynieckiego, ujaw-
niając przy tym wiele najwyższej klasy obiektów. Zwiedziły ją
6793 osoby.
W oddziale w Stryszowie zorganizowano dwie wystawy: „Iko-
nografia Wawelu w wieku XIX i na początku wieku XX” (18 III
-październik 1994) oraz „Dwory ziemi wadowickiej” (od listopa-
da 1994).
3.3. Udział w wystawach
KRAKÓW
Muzeum Historyczne m. Krakowa (styczeń-kwiecień 1994)
- „Polacy i Kozacy w walce z tureckim najeźdźcą”.
- Półzbroja husarska, Polska, w. XVII (nr inw. 1304-7).
Muzeum Historyczne m. Krakowa (24 111-30 IX 1884)
- „Michał Stachowicz - malarz Insurekcji, malarz Krakowa”.
Rysunki M. Stachowicza: Apoteoza księcia Józefa Poniatowskie-
go (nr inw. 688), Krucyfiks Wita Stwosza w kościele Mariackim
(nr inw. 689), Widok dziedzińca arkadowego na Wawelu (nr inw.
5481), Szkicownik (nr inw. 6302/1-33).
Biblioteka Jagiellońska (26 V-30 VI 1994)
- „Piśmiennictwo kraju Środka”
Makata jedwabna, Chiny, pocz. w. XIX (nr inw. K-141).
Muzeum Narodowe (5 IX 1994-31 I 1995)
- „Henryk Rodakowski”.
- H. Rodakowski, Autoportret z bratem Zygmuntem (nr inw. 706)
- A. Król, Henryk Rodakowski (1823-1894), Kraków 1994, s. 25,
fig. 11, 72.
WIELICZKA
Muzeum Żup Krakowskich (26 X-3 1 XII 1994)
- „Żupy krakowskie u schyłku Rzeczypospolitej”.
- M. Bacciarelli, Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego, ok.
1790 (nr inw. 5403); Portret Augusta III, szkoła saska (nr inw. 1778),
L. de Silvestre, krąg. Portret Augusta II (nr inw. 414); D. Klein,
Portret Stanisława Leszczyńskiego (nr inw. dep. 8); szpada, zacho-
dnia Europa, w. XVIII (nr inw. 2090); szpada, Niemcy, 1. poł. w.
XVIII (nr inw. 551); partyzana straży pałacowej Augusta 11, Sakso-
nia, 1. poł. w. XVIII (nr inw. 2092); partyzana straży pałacowej
Augusta II, Saksonia, 1. poł. w. XVIII (nr inw. 2093); pas kontu-
szowy', Lipków (?), koniec w. XVIII (nr inw. 7759); serweta adama-
szkowa, Lużyce, 1786 (nr inw. 6876); makata jedwabna haftowana,
Poiska, 2. poł. w. XVIII (nr inw. 6789); makata jedwabna haftowa-
na, Polska, 4. ćw. w. XIX (nr inw. 6179).
RZESZÓW
Muzeum Okręgowe (15 VI-28 VIIi 1994)
- „Biedermeier”.
- Gobelin podłogowy', Francja, ok. poł. w. XIX (nr inw. 6213) —
- Biedermeier - epoka sztuki mieszczańskiej, [Rzeszów 1994].
WARSZAWA
Państwowe Muzeum Archeologiczne (od czerwca 1994)
- „Alfabet sztuki romańskiej”.
- Odlewy gipsowe: kapitel z kościoła Św. Gereona, fragment płyty
romańskiej z plecionką, fragment nadproża ze smokiem; kopia bazy
kolumny romańskiej; model rotundy NP Marii na Wawelu; płytki po-
sadzkowe (nr inw. 3911, 6565, 6569); 15 ciosów kamiennych; 20
płytek wapienia.
4. Prace konserwatorskie i remontowe
W r. 1994 realizowano program całościowego odnowienia
zabytków wzgórza (na lata 1993-1995), akceptowanego przez Spo-
łeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, który przyznał na ten
rok dotację w wysokości 9,5 miliarda złotych.
Główne roboty koncentrowały się w zamku królewskim. Zakoń-
czono prace konserwatorskie w południowej części skrzydła wscho-
dniego (gdzie przetrwało najwięcej elementów pierwotnego wyposa-
żenia). Na II piętrze w salach Turniejowej, Pod Przeglądem Wojsk
oraz Poselskiej, szczególnym polem działania były figuralne fryzy
podstropowe, odkryte we fragmentach po r. 1905, a następnie od-
nowione i w znacznej części zrekonstruowane przez Leonarda Pękal-
skiego w r. 1926 (wcześniej, w r. 1913, fragment fryzu w sali
Poselskiej odnowił Juliusz Makarewicz). Konserwacja przeprowadzo-
na w latach 1992-1994 przez firmę Konserwacja Zabytków A. Pio-
trowskiego i E. Kosakowskiego polegała na wzmocnieniu i utrwa-
leniu fresków, usunięciu przemalow:ań i starannym odsłonięciu frag-
mentów autentycznych, uzupełnieniu ich metodą punktowania oraz
odpowiednim skorygowaniu partii domalowanych przez Pękalskiego.
Te ostatnie działania były podyktowane zarówno dążeniem do zgod-
ności (przede wszystkim w kolorystyce) z częściami oryginalnymi, jak
też oparciem się na wzorach graficznych oraz tekstach z w?. XVI.
W salach Turniejowej oraz Poselskiej części rekonstruowane zostały
niemal całkowicie zmienione; natomiast w sali Pod Przeglądem
Wojsk, gdzie przetrwało stosunkowo mało partii oryginalnych, na
trzech ścianach pozostawiono rekonstrukcje Pękalskiego korygując
jedynie ich kolorystykę. Znaczne rozmiary fresków (320 nr. w tym
ponad 130 nr części oryginalnych z w. XVI), jak też bogata proble-
matyka badawrza sprawiają, że przeprowadzone prace były jednym
z największych przedsięwzięć konserwatorskich dokonanych w Kra-
kowie w ostatnich latach.