Studia Wilanowskie (20.2012)

Cars/de Sioło, rezydenc/a
rosy)shich carów, paradna idatha schodowa

ił. 4 I Pro;'eht gabineta porcelanowego,
nieznany arcbitebt sashi, I. poi. XVIP w.

Ujawnianie prestiżu przez porcelanowe przedmioty
Granica między użytkowym charakterem produktów porcelano-
wych a ich znaczeniem jako przedmiotów służących ozdabianiu
pozostawała płynna. Sławny serwis Bruhla łączył w szczegółny
sposób oba aspekty społecznej egzystencji saskiej ceramiki. Stół
był jednak ekspozycją okazjonałną. Badań z pogranicza aranżacji
reprezentacyjnych wnętrz w rezydencjach królów i arystokracji,
oraz kształtowania, produkcji i dystrybucji porcelany, wymagają
pokoje określane jako Porzedangabinett. Wyodrębnianie niewiel-
kich pomieszczeń, w których eksponowano wyjątkowe precjoza
i dzieła, zaistniało w czasach renesansu (Studio/o, Punstham-
mer?i, Paritatendammern). W XVII w. usankcjonowane zostało
nawet przez ryciny-wzorniki Franęois Blondeła (1675-1683),
a następnie Jeana Beraina i Daniela Marota.
Dekoracja biało-niebieskimi flizami z Delft, umieszczona w wer-
salskim Trianon de Porcelaine (1670; Franęois d'Orbay) wzniesio-
nym dła Ludwika XIV, spowodowała naśladownictwa w różnych
wariantach, także w Polsce (Wilanów, Łazienki). Termin „porce-
lanowy", wynikający początkowo ze specyfiki dekoracji ceramicz-
nej ścian w XVIII w., uległ modulacji. W gabinetach ustawiano
ceramikę ozdobną (wazony, dzbany, filiżanki itd.), określaną jako
„chińska" bądź „japońska". Wraz z rozwojem produkcji w Miśni,
repertuar został rozszerzony, a nawet zdominowany przez obiekty
z tej manufaktury.

TADEUSZ BERNATOWtCZ