DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2443#0084
(Beolgitotu
ad inistationc Odysiee.ettn illup. Petiphrasim exprimit
primo.versudicesiqua^opera&quib^tpib^agercoledus
sitiridicabo.Ingentiergoartesui ingenii vimmdicaustla
ta|coartando :§c angustiora dilatando.Nam Homen;<X:
Theocriti prolsxstate coartauit.Breiistate autem vnius ls*
briHesioasinquattuordistmxitlibrosmecidtememNa
teste Varrone:aut atuus est ager:id est satibnalis:aut ar^*
boribus conserendus:'aut pascuis peconbus aut ssoribf
in q sunthorri apibuscogruentes . Nam^&ss Georgsca
sit spyoNYiiJ id est terre opus qug res'primis
duob"versib9princt.tri ad vtslitate agricolegtinet ped7 et
apes. libri sunt didascols. E tqa pcepttj 6c dossoris & di
scipuli indiget: scribst ad Mcccenatem: vt Hesiodus ad
.Persam:&Lucretius ad Mennium.
Vidfa
ciat. Or>
do est:c*:
incipit in
egohuccadenteitilittoreTtaum.Na^libeteF^remradtrcu
lericia fadt.Sic contra.Tristem.p inuitoivtTherenti^Jnui
tattristis. c Segetes terras; vthorrescit stncsbs sieges
cnsibus. ANTO. Letas segetes : pingues seraces sertw
les terras:Ieta sata.Est eni seges frumeti fmcTus :vt i^>ar
celIuseda$ocet.Dicititem testeVarrone:Segescji aram
necdu satu est.qnq? absolute^p omni tetra ponit.Maro II
bro.iiii.Georg.Nccpecorioportuna seges.Dicituratit \_i
gesa fatu:vtVarrouip3acet.JAdhecr6neaddit. GQnt
satto fseri no pot nisi aslit terraique. veluri mater scme rej
cipiat:atq? fruges condpiat.lccirco Sc terraipsam Sc ;sm
gesquisoetusilliussuntrsegetem appellat., d Quoss
dere.S-tempore.Ex sideribusenim colligunttempa.A.
Ad hoc allegat Macrobiu libro.ii.vbi ait: Nil.aliud tpa
nisi cursum solis efficere^
quito veri
su. Hinc
caneKin''!
cipiam:
cjusd saciat letas segetes:
^c.CRIST. Qusd.-qres^
Nam cpuss terra sua spo
te producat frugfsuame
multo vbersoresfiut arti
fjcib humano.quod nuc
demostrandu proponst.
CUiapropter cu propter
inquisitionc hus9 doctrw
ne quc mrYsplex vanacp
cstdsfficilioroino resoci
curratcp fuerit bucoKcu
carme:sn quo pastoru ni
ditas sola fuitexprimen'
da:dsuersarationevtrunq? opus sggrciTusest.Nasnbu
colscis ne(# proponendn fuitmeq? snuocandu propter fa
cilitatem.NamvtaitHoratius.Necdcusliitersit nissdi'4
gnusvsndscenodusindderst.Siquaautegloga fuitqpa
storalefqrma excederet:tuncseorsum diuinsi implorauc
ratauxiIm:vtSicelsdesmusepauIo maiora canam9. Et
in alio loco. Pergste pierides :chromss 8c mnasiP i antro;
Item in amoreGalls qus pene tragicus erat.Extremu huc
arethusamihscocedelaborc.Hsc vere&distsnifte absoss
!uteqsprcponit:&eaquibusindigebat numina:sapsenv
terinuocat.*queduocum procemsivsce funganr.statim
auditores 8c dodles (cum dcmonstretde quibusreb9sit
dicfturus)reddef.(S: simul attentos:cu,pponit se q appri*
me vtilsasintdicluram:necmsnus'attenrietsareddsmur
cx snuocarioe:q! ex illa significat reru magnitudo: <\ et ip
sam pnmss eos g audiutattcntos facit.Ex,.pposit6eigit
qm.ostendit se laboraturum .p vtilitate c6i;& cx snuoca
tJorie:qsn magna cjda vsdet pollicers rjbeniuolentia a sua
ssbipsonacocJlsat. b Letas.S.i.psngues vt est fim?;
intermsflio arandi:incensio stjpulariKdfc stercoratio.ergo
letas:qusafim9gpagiosspargii::ktsmenyuIgo dr. C.
L/?tas.Differt letscia a gaudio^Na^gaudnr est cu amm*
exnilarat aliq re"grata atcs? iiiaTdarneq; tn ita ad exterio
ra diffundat vltia modu:vt racile appareat.Lcticia vero
est:cum ita mouet animus aliq re iucunda:vt etia ad ex/
tenbraegredsas illemotus.&maximein vultuappareat
inipsohomie.Hincdicutstoicsgaudiusn sapientccadere
polse.-leticianonposTe.Deiridepqrida transIationen:qrn
psnguss habstudo in brutss aialsbus leticia qnd? preferrc
videf:dicim9 letu pingue:vt glande sues leti tedefit.Eade
tatione $c terra cj sertijis est:qm ex ipsa ex.uberantia srua
gum videtur leticiam ostedere. Vnde ipsem supsonb9 di>
xit-Omla nuc rident:dicimpletas segetes.Etleta vbera.i.
fertiIia:qrIac^ep]ca.Et^nIetinati6esexprim"erecepim!':
dicimus lgtu.i.celere:qm inriis in cjbus anim^ktat.celeri
tatevtjmur.Ponsm^-enaJetUsPbh volentejvt.Vobislet9
segetesqtiosidere tarram
Et agricossideru cura ne
cessaria vt oiidim9: quo
sidere.i.quo astro:^ teoe.
De sidere aut astro et stel
laquo differat.vide Ma^
crobium Ubro.i.desom^
no. e Vertae.A.efto^
dere atare ,CKI. Vertere^
Vertere mcecenas : VlmilCst optime. Na terra siue ara
tro:siue leguminib9: siue
adiCn^ere VlteS bipalio:siue quocuq? sald
13 samuito excolat: illa ver
\y t timus:exeo qcldicit verj
Coucniattquecura bcurmqmcul^habcndo teretosteditabsoiuts. ns
t T. t ■ k , _ ■ vtait Donatus:Vertete
Vtait Donatus: Vetrete
Sitpecorirat^ ap^busquata experientia^css; ^"TxS^df
U' . . n i cv- ~ ti gere.S.Hecrtsptinetad
rlinc canereinapiamjvoso clanliima mud1 sccunduiib^:Quattuor
cniprimssversibus:quat
tuorlibrosondit sequen
tes. AN. Vlmis.quonij
amvlmoram seuss est vmbra:etiam nutriensiquecunq?
opacat.vt scnbit Plmius libro.xvi. g Quecura ho
um.SER.AutinsequentiEpexegesistst:vthocsitqujs
cultus habendo sit pecori.quod est.quecuraboum ;auj
per excellctia asc boues.-et postea intulit cetera pecora.y w
maiusanimaIseparetamaiorib9:Sicutde hommib9te
lsquiasDanau:atcpimmirisAchilli. A. Cura boum:
Catho.c.Iiiii.dererustscaingt.Nihslestquod magss ex*
pedsat:q? boues bii curare.Vtq? Varro li.ii.scribit.A Eo
ueantiqui manusitaabstinerevoluemt:vtcapite sanxe
rint siquss occidissec Cura ibllicitudo dicta:vt ait Varro
cj> cor vrat. h Qi\i cultus. A/que diligentia: q cura
vel custodia; i Habendo. S.vt habeat.A. allcgat ad
hocIustiimmli.scao.Sparluconsumandooperiqrebat:
id cst vt consumeret. fc Pecori. A.oum multitudini:
vt!bi:Cuium pecus^an MelibonV
l Experientia.S.Expjentiavsu:natura:do(ftn'na.A.Ex*
perientiacognitio seuars &doc5trina nullodocente pcs
vsum rcperra.Maniliusli.primo. Per varios vsus arterri
experientiafea't.Exemp"lomaternateviam;.*Experienria
estcognirio singuIann.Ars iJ?o vnsuersahn.-vtdocj phus
hbio.s.meth.qus etsamlibro.vis.phisicoi^ingt.Abtxpetf
rienriapartscularmacccpimus vniutrialitsscienria. CRL:
Expenenria.PeriorsimpIexverbumfuit:quodab vsu ce
csdit.Inde cp expcnor:? queadmodu ab experior sit expe
rien tia.sic a perior sit pencuIir:quod ide est qd experictia:
V*t dicit Therentiv.Facpcriculu in musicis.Tamenetiam
inuenit persculu pro discrimsne posftum.Sed hoc non vc
nita perjorscdaptreo.Veri m cucxpenetsa nopostitec
in brutss:quia no cst ssne raticne:dixit experientiailla na/
turc impulsum:qiri ad suu edsfsdu impellitur opes.
m . Parcis-S.seruatrscibussrugiquenulla mella custo?
diunt:A.Parcit:tenaabusC.Lausapium.Raraeni.ansJ
maliaclpaijanrparcss. n V7osocIaniTima.ANiHt:c
nostri poete inuccatso tota'Tere; sumptaeeMaraVarro
nis^logo prirni volumis dererustica; Vbi duoded dirt
ad inistationc Odysiee.ettn illup. Petiphrasim exprimit
primo.versudicesiqua^opera&quib^tpib^agercoledus
sitiridicabo.Ingentiergoartesui ingenii vimmdicaustla
ta|coartando :§c angustiora dilatando.Nam Homen;<X:
Theocriti prolsxstate coartauit.Breiistate autem vnius ls*
briHesioasinquattuordistmxitlibrosmecidtememNa
teste Varrone:aut atuus est ager:id est satibnalis:aut ar^*
boribus conserendus:'aut pascuis peconbus aut ssoribf
in q sunthorri apibuscogruentes . Nam^&ss Georgsca
sit spyoNYiiJ id est terre opus qug res'primis
duob"versib9princt.tri ad vtslitate agricolegtinet ped7 et
apes. libri sunt didascols. E tqa pcepttj 6c dossoris & di
scipuli indiget: scribst ad Mcccenatem: vt Hesiodus ad
.Persam:&Lucretius ad Mennium.
Vidfa
ciat. Or>
do est:c*:
incipit in
egohuccadenteitilittoreTtaum.Na^libeteF^remradtrcu
lericia fadt.Sic contra.Tristem.p inuitoivtTherenti^Jnui
tattristis. c Segetes terras; vthorrescit stncsbs sieges
cnsibus. ANTO. Letas segetes : pingues seraces sertw
les terras:Ieta sata.Est eni seges frumeti fmcTus :vt i^>ar
celIuseda$ocet.Dicititem testeVarrone:Segescji aram
necdu satu est.qnq? absolute^p omni tetra ponit.Maro II
bro.iiii.Georg.Nccpecorioportuna seges.Dicituratit \_i
gesa fatu:vtVarrouip3acet.JAdhecr6neaddit. GQnt
satto fseri no pot nisi aslit terraique. veluri mater scme rej
cipiat:atq? fruges condpiat.lccirco Sc terraipsam Sc ;sm
gesquisoetusilliussuntrsegetem appellat., d Quoss
dere.S-tempore.Ex sideribusenim colligunttempa.A.
Ad hoc allegat Macrobiu libro.ii.vbi ait: Nil.aliud tpa
nisi cursum solis efficere^
quito veri
su. Hinc
caneKin''!
cipiam:
cjusd saciat letas segetes:
^c.CRIST. Qusd.-qres^
Nam cpuss terra sua spo
te producat frugfsuame
multo vbersoresfiut arti
fjcib humano.quod nuc
demostrandu proponst.
CUiapropter cu propter
inquisitionc hus9 doctrw
ne quc mrYsplex vanacp
cstdsfficilioroino resoci
curratcp fuerit bucoKcu
carme:sn quo pastoru ni
ditas sola fuitexprimen'
da:dsuersarationevtrunq? opus sggrciTusest.Nasnbu
colscis ne(# proponendn fuitmeq? snuocandu propter fa
cilitatem.NamvtaitHoratius.Necdcusliitersit nissdi'4
gnusvsndscenodusindderst.Siquaautegloga fuitqpa
storalefqrma excederet:tuncseorsum diuinsi implorauc
ratauxiIm:vtSicelsdesmusepauIo maiora canam9. Et
in alio loco. Pergste pierides :chromss 8c mnasiP i antro;
Item in amoreGalls qus pene tragicus erat.Extremu huc
arethusamihscocedelaborc.Hsc vere&distsnifte absoss
!uteqsprcponit:&eaquibusindigebat numina:sapsenv
terinuocat.*queduocum procemsivsce funganr.statim
auditores 8c dodles (cum dcmonstretde quibusreb9sit
dicfturus)reddef.(S: simul attentos:cu,pponit se q appri*
me vtilsasintdicluram:necmsnus'attenrietsareddsmur
cx snuocarioe:q! ex illa significat reru magnitudo: <\ et ip
sam pnmss eos g audiutattcntos facit.Ex,.pposit6eigit
qm.ostendit se laboraturum .p vtilitate c6i;& cx snuoca
tJorie:qsn magna cjda vsdet pollicers rjbeniuolentia a sua
ssbipsonacocJlsat. b Letas.S.i.psngues vt est fim?;
intermsflio arandi:incensio stjpulariKdfc stercoratio.ergo
letas:qusafim9gpagiosspargii::ktsmenyuIgo dr. C.
L/?tas.Differt letscia a gaudio^Na^gaudnr est cu amm*
exnilarat aliq re"grata atcs? iiiaTdarneq; tn ita ad exterio
ra diffundat vltia modu:vt racile appareat.Lcticia vero
est:cum ita mouet animus aliq re iucunda:vt etia ad ex/
tenbraegredsas illemotus.&maximein vultuappareat
inipsohomie.Hincdicutstoicsgaudiusn sapientccadere
polse.-leticianonposTe.Deiridepqrida transIationen:qrn
psnguss habstudo in brutss aialsbus leticia qnd? preferrc
videf:dicim9 letu pingue:vt glande sues leti tedefit.Eade
tatione $c terra cj sertijis est:qm ex ipsa ex.uberantia srua
gum videtur leticiam ostedere. Vnde ipsem supsonb9 di>
xit-Omla nuc rident:dicimpletas segetes.Etleta vbera.i.
fertiIia:qrIac^ep]ca.Et^nIetinati6esexprim"erecepim!':
dicimus lgtu.i.celere:qm inriis in cjbus anim^ktat.celeri
tatevtjmur.Ponsm^-enaJetUsPbh volentejvt.Vobislet9
segetesqtiosidere tarram
Et agricossideru cura ne
cessaria vt oiidim9: quo
sidere.i.quo astro:^ teoe.
De sidere aut astro et stel
laquo differat.vide Ma^
crobium Ubro.i.desom^
no. e Vertae.A.efto^
dere atare ,CKI. Vertere^
Vertere mcecenas : VlmilCst optime. Na terra siue ara
tro:siue leguminib9: siue
adiCn^ere VlteS bipalio:siue quocuq? sald
13 samuito excolat: illa ver
\y t timus:exeo qcldicit verj
Coucniattquecura bcurmqmcul^habcndo teretosteditabsoiuts. ns
t T. t ■ k , _ ■ vtait Donatus:Vertete
Vtait Donatus: Vetrete
Sitpecorirat^ ap^busquata experientia^css; ^"TxS^df
U' . . n i cv- ~ ti gere.S.Hecrtsptinetad
rlinc canereinapiamjvoso clanliima mud1 sccunduiib^:Quattuor
cniprimssversibus:quat
tuorlibrosondit sequen
tes. AN. Vlmis.quonij
amvlmoram seuss est vmbra:etiam nutriensiquecunq?
opacat.vt scnbit Plmius libro.xvi. g Quecura ho
um.SER.AutinsequentiEpexegesistst:vthocsitqujs
cultus habendo sit pecori.quod est.quecuraboum ;auj
per excellctia asc boues.-et postea intulit cetera pecora.y w
maiusanimaIseparetamaiorib9:Sicutde hommib9te
lsquiasDanau:atcpimmirisAchilli. A. Cura boum:
Catho.c.Iiiii.dererustscaingt.Nihslestquod magss ex*
pedsat:q? boues bii curare.Vtq? Varro li.ii.scribit.A Eo
ueantiqui manusitaabstinerevoluemt:vtcapite sanxe
rint siquss occidissec Cura ibllicitudo dicta:vt ait Varro
cj> cor vrat. h Qi\i cultus. A/que diligentia: q cura
vel custodia; i Habendo. S.vt habeat.A. allcgat ad
hocIustiimmli.scao.Sparluconsumandooperiqrebat:
id cst vt consumeret. fc Pecori. A.oum multitudini:
vt!bi:Cuium pecus^an MelibonV
l Experientia.S.Expjentiavsu:natura:do(ftn'na.A.Ex*
perientiacognitio seuars &doc5trina nullodocente pcs
vsum rcperra.Maniliusli.primo. Per varios vsus arterri
experientiafea't.Exemp"lomaternateviam;.*Experienria
estcognirio singuIann.Ars iJ?o vnsuersahn.-vtdocj phus
hbio.s.meth.qus etsamlibro.vis.phisicoi^ingt.Abtxpetf
rienriapartscularmacccpimus vniutrialitsscienria. CRL:
Expenenria.PeriorsimpIexverbumfuit:quodab vsu ce
csdit.Inde cp expcnor:? queadmodu ab experior sit expe
rien tia.sic a perior sit pencuIir:quod ide est qd experictia:
V*t dicit Therentiv.Facpcriculu in musicis.Tamenetiam
inuenit persculu pro discrimsne posftum.Sed hoc non vc
nita perjorscdaptreo.Veri m cucxpenetsa nopostitec
in brutss:quia no cst ssne raticne:dixit experientiailla na/
turc impulsum:qiri ad suu edsfsdu impellitur opes.
m . Parcis-S.seruatrscibussrugiquenulla mella custo?
diunt:A.Parcit:tenaabusC.Lausapium.Raraeni.ansJ
maliaclpaijanrparcss. n V7osocIaniTima.ANiHt:c
nostri poete inuccatso tota'Tere; sumptaeeMaraVarro
nis^logo prirni volumis dererustica; Vbi duoded dirt