DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.27907#0129
117
zaś-białe. Zdarzały się mihraby podwójne w jednym polu, jeden u góry, drugi u spodu, z lampami po
obu stronach; kobierce takie nazywano kiz górdes i przeznaczone były na podarki dla narzeczonych.
Inne ośrodki kobiernicze rozkwitły w ciągu XVIII i XIX w.: Kula w pobliżu Górdes, Ladik w pobliżu
Konyi, Macur we wschodniej Anatolii, Bergama, Smyrna (izmir) i Melas na wybrzeżach Morza
Egejskiego. Każdy z tych ośrodków miał własne, rozpoznawalne cechy zarówno techniczne, jak i 128,129
formalne-szczególnie w produkcji modlitewników. W modlitewnikach „kula” mihrab był dość prosty
w formie, czasem z trójkątnym, stopniowym zwieńczeniem, bordiury liczne (nawet o dziesięciu
szlakach); dominowały błękity, róże i żółcienie. Wewnątrz mihrabu umieszczano motywy pejzażowe,
małe domki, cyprysy, a nawet grobowce, tworząc osobną odmianę „kobierców cmentarnych”. Kobierce
„ladik” zalecały się miękkością wełny i świetlistością barwy, a ich mihraby miewały jedną lub trzy nisze,
oddzielone cienkimi, dekoracyjnymi kolumienkami; nad mihrabem lub pod nim umieszczano często
rzędy kwiatów lub drzew. W innych typach pojawiały się napisy, motywy dłoni, grzebienia, nalewki, a
czasem bardzo specyficzny motyw rozpostartej skóry drapieżnika. Przypomina on o tym, że 127
najdawniejszym podścieleniem dla klęczącego w modłach człowieka była skóra dzikiego zwierzęcia.
Niekiedy, co prawda rzadko, również w kobiercach „uszakach” dochodziła do głosu owa bezor-
namentalna tradycja (the plain tradition): pozostawiano jednolite wielkie pola, zwykle czerwieni, w
kontrastowo barwnych obramieniach, np. ciemnobłękitnych. W kobiercu ,,saf’ z XVI/XVII w. (w
Museum flir Islamische Kunst, w Berlinie-Dahlem, nr 21/61) pola te tworzą szereg „nisz” modlitew-
nych, gdyż pełni! on funkcję ogromnego meczetowego modlitewnika. Także niektóre kilimy tkane były
według tej zasady.
zaś-białe. Zdarzały się mihraby podwójne w jednym polu, jeden u góry, drugi u spodu, z lampami po
obu stronach; kobierce takie nazywano kiz górdes i przeznaczone były na podarki dla narzeczonych.
Inne ośrodki kobiernicze rozkwitły w ciągu XVIII i XIX w.: Kula w pobliżu Górdes, Ladik w pobliżu
Konyi, Macur we wschodniej Anatolii, Bergama, Smyrna (izmir) i Melas na wybrzeżach Morza
Egejskiego. Każdy z tych ośrodków miał własne, rozpoznawalne cechy zarówno techniczne, jak i 128,129
formalne-szczególnie w produkcji modlitewników. W modlitewnikach „kula” mihrab był dość prosty
w formie, czasem z trójkątnym, stopniowym zwieńczeniem, bordiury liczne (nawet o dziesięciu
szlakach); dominowały błękity, róże i żółcienie. Wewnątrz mihrabu umieszczano motywy pejzażowe,
małe domki, cyprysy, a nawet grobowce, tworząc osobną odmianę „kobierców cmentarnych”. Kobierce
„ladik” zalecały się miękkością wełny i świetlistością barwy, a ich mihraby miewały jedną lub trzy nisze,
oddzielone cienkimi, dekoracyjnymi kolumienkami; nad mihrabem lub pod nim umieszczano często
rzędy kwiatów lub drzew. W innych typach pojawiały się napisy, motywy dłoni, grzebienia, nalewki, a
czasem bardzo specyficzny motyw rozpostartej skóry drapieżnika. Przypomina on o tym, że 127
najdawniejszym podścieleniem dla klęczącego w modłach człowieka była skóra dzikiego zwierzęcia.
Niekiedy, co prawda rzadko, również w kobiercach „uszakach” dochodziła do głosu owa bezor-
namentalna tradycja (the plain tradition): pozostawiano jednolite wielkie pola, zwykle czerwieni, w
kontrastowo barwnych obramieniach, np. ciemnobłękitnych. W kobiercu ,,saf’ z XVI/XVII w. (w
Museum flir Islamische Kunst, w Berlinie-Dahlem, nr 21/61) pola te tworzą szereg „nisz” modlitew-
nych, gdyż pełni! on funkcję ogromnego meczetowego modlitewnika. Także niektóre kilimy tkane były
według tej zasady.