DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Recenzje
DOI Artikel:Ryszkiewicz, Andrzej: W związku z książką S. Kozakiewicza o wystawach warszawskich 1819 - 1845
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37706#0103
W ZWIĄZKU Z KSIĄŻKĄ S. KOZAKIEWICZA
uwagę widok z zamku krak. na mo-
giłę Kościuszki — oraz kilka por-
tretów. Jeden także z profesorów
krakowskich S... [Stattler] przysłał
Zbawiciela w całej figurze — lecz
ani wyrazu boskości, ani cierpienia
(bo jest wystawiony w chwili, gdy
żołnierze przygotowują nań ręce
swoje) żadnego nie widać. Dobrze
nasz Carr się wyraził, iż wygląda
jakby tylko najadł się beafsteacku.
Wnętrza Zalewskiego do prawdzi-
wych należały arcydzieł.
O reszcie nie ma co mówić. Por-
trety najpodobniejsze: Aleksandra
Potockiego (Willanowskiego) p. Dą-
browskiego 2B, Gawędziarza Wójcic-
kiego, dwóch żydków [...] — Miinhai-
mera i jakiegoś tam drugiego; Evan-
sa itp.
Kasprzycki zrobił wnętrze pokoju
Franciszkowej Potockiej (gubernato-
rowej)29 30 — tak drobnostkowie, że
nawet cacki w serwantce szczegóło-
wo i dobitnie były odrobione.
Napisałem tu słów kilka o wysta-
wie dlatego, że pismom naszym dru-
kowanym nie można wierzyć — naj-
częściej w nich się przebija stron-
nictwo, lub co gorsza osobistość'1...
Skimborowicz nie był -zresztą by-
najmniej jedynym informatorem od-
dalonego podówczas od większych
centrów kulturalnych Kraszewskie-
go, redagującego wtedy swe „pismo
zbiorowe" Athenaeum. Właśnie w
związku z tym maskowanym perio-
dykiem pozostają wzmianki o wy-
stawie 1841 r. w listach malarza
i grafika Wincentego Smokowskiego,
kierującego notabene amatorskimi
rysunkami pisarza. Smokowski, zna-
ny w literaturze przede wszystkim
ze swych interesujących, ostro pisa-
nych sylwetek malarzy wileńskich —
miał widocznie i zacięcie krytyczne,
pragnął w każdym razie obie ostat-
nie wystawy dla Kraszęwskiego zre-
cenzować. Czy sprawozdania te w re-
zultacie swych namysłów napisał i
czy je gdzieś zamieścił — odpo-
wiedzieć nie umiem. Książka Koza-
kiewicza, ani jego artykuł, w każ-
dym razie żadnych informacji o kry-
tycznej działalności tego artysty nie
zawierają.
W liście z 7 (19). XI. 1841 — Smo-
29 Nr. kat. 20-25 określone jedynie
„portret męski (nr 25 — kobiety)
z natury". Kozakiewicz uzupełnia
na podstawie prasy, że jeden z nich
przedstawiał „hr. P“; o portretach
Munchheimera, czy Evansa — prasa
milczy. Portret Wójcickiego wyszedł
spod pędzla Jana Sikorskiego; wize-
runek Evansa wymienia Rastawiecki
wśród prac Kokulara.
30 Nr kat. 50 lub 51 określony tyl-
ko jako „wnętrze salonu (wzgl. po-
koju) z natury malowane".
Ryc. 3. Aleksander Stankiewicz, portret damy. Zapewne eksponowany
na wystawie 1841 r. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
kowski wzmiankuje o wystawie i
anonsuje Kraszewskiemu, że „pisze
do Athenaeum o niej artykuł"31. W
dwa tygodnie później o artystach
wystawiających pisze w liście32 sze-
rzej. „Sine ira et studio ci mówię,
że w tutejszych artystach ani szkoły
ani stylu. Jeden Kokular, któremu
szczególniej udało się namalować o-
brazy do kościółka greckiego 33 mnie
zadowolnił (w rodzaju historycznym),
a reszta na sałatę, jak mówią".
Chaotycznie dość pisząc o poszcze-
gólnych wystawiających malarzach
chwali Marcina Zalewskiego („ja go
do europejskich równam"), a szcze-
gólnie J. N. Głowackiego („jest ge-
nialny, ale nie wiem dlaczego histo-
rii nie próbuje"). Recenzję może i
miał już gotową, skoro pisał: „Nie
mogę się jeszcze zdecydować, czy
do Athenaeum posłać mój artykuł o
tutejszych artystach". Kraszewski
nie mógł go chyba jednak otrzymać,
skoro wydrukował34 słabą, prymi-
tywną nieomal recenzję, podpisaną
niewiele mówiącym kryptonimem.
I o następnej, 1845 roku, wysta-
wie znajdą się wzmianki w listach,
31Korespondencja Kraszewskiego—
jw., list 261.
32 Jw. list 263 z 23.XI. (5.XII) 1841.
33 Na wystawie 1841 r., jak i na
żadnej poprzedniej, Kokular obra-
zów treści religijnej nie wystawiał.
34 Athenaeum t. V, 1841, s. 193-199.
Artykuł o wystawie sygnowany jest
M. Gr..., ale nie jest z pewnością
pióra podpisującego się tym krypto-
nimem Grabowskiego.
85
uwagę widok z zamku krak. na mo-
giłę Kościuszki — oraz kilka por-
tretów. Jeden także z profesorów
krakowskich S... [Stattler] przysłał
Zbawiciela w całej figurze — lecz
ani wyrazu boskości, ani cierpienia
(bo jest wystawiony w chwili, gdy
żołnierze przygotowują nań ręce
swoje) żadnego nie widać. Dobrze
nasz Carr się wyraził, iż wygląda
jakby tylko najadł się beafsteacku.
Wnętrza Zalewskiego do prawdzi-
wych należały arcydzieł.
O reszcie nie ma co mówić. Por-
trety najpodobniejsze: Aleksandra
Potockiego (Willanowskiego) p. Dą-
browskiego 2B, Gawędziarza Wójcic-
kiego, dwóch żydków [...] — Miinhai-
mera i jakiegoś tam drugiego; Evan-
sa itp.
Kasprzycki zrobił wnętrze pokoju
Franciszkowej Potockiej (gubernato-
rowej)29 30 — tak drobnostkowie, że
nawet cacki w serwantce szczegóło-
wo i dobitnie były odrobione.
Napisałem tu słów kilka o wysta-
wie dlatego, że pismom naszym dru-
kowanym nie można wierzyć — naj-
częściej w nich się przebija stron-
nictwo, lub co gorsza osobistość'1...
Skimborowicz nie był -zresztą by-
najmniej jedynym informatorem od-
dalonego podówczas od większych
centrów kulturalnych Kraszewskie-
go, redagującego wtedy swe „pismo
zbiorowe" Athenaeum. Właśnie w
związku z tym maskowanym perio-
dykiem pozostają wzmianki o wy-
stawie 1841 r. w listach malarza
i grafika Wincentego Smokowskiego,
kierującego notabene amatorskimi
rysunkami pisarza. Smokowski, zna-
ny w literaturze przede wszystkim
ze swych interesujących, ostro pisa-
nych sylwetek malarzy wileńskich —
miał widocznie i zacięcie krytyczne,
pragnął w każdym razie obie ostat-
nie wystawy dla Kraszęwskiego zre-
cenzować. Czy sprawozdania te w re-
zultacie swych namysłów napisał i
czy je gdzieś zamieścił — odpo-
wiedzieć nie umiem. Książka Koza-
kiewicza, ani jego artykuł, w każ-
dym razie żadnych informacji o kry-
tycznej działalności tego artysty nie
zawierają.
W liście z 7 (19). XI. 1841 — Smo-
29 Nr. kat. 20-25 określone jedynie
„portret męski (nr 25 — kobiety)
z natury". Kozakiewicz uzupełnia
na podstawie prasy, że jeden z nich
przedstawiał „hr. P“; o portretach
Munchheimera, czy Evansa — prasa
milczy. Portret Wójcickiego wyszedł
spod pędzla Jana Sikorskiego; wize-
runek Evansa wymienia Rastawiecki
wśród prac Kokulara.
30 Nr kat. 50 lub 51 określony tyl-
ko jako „wnętrze salonu (wzgl. po-
koju) z natury malowane".
Ryc. 3. Aleksander Stankiewicz, portret damy. Zapewne eksponowany
na wystawie 1841 r. Wł. Muzeum Narodowego w Warszawie.
kowski wzmiankuje o wystawie i
anonsuje Kraszewskiemu, że „pisze
do Athenaeum o niej artykuł"31. W
dwa tygodnie później o artystach
wystawiających pisze w liście32 sze-
rzej. „Sine ira et studio ci mówię,
że w tutejszych artystach ani szkoły
ani stylu. Jeden Kokular, któremu
szczególniej udało się namalować o-
brazy do kościółka greckiego 33 mnie
zadowolnił (w rodzaju historycznym),
a reszta na sałatę, jak mówią".
Chaotycznie dość pisząc o poszcze-
gólnych wystawiających malarzach
chwali Marcina Zalewskiego („ja go
do europejskich równam"), a szcze-
gólnie J. N. Głowackiego („jest ge-
nialny, ale nie wiem dlaczego histo-
rii nie próbuje"). Recenzję może i
miał już gotową, skoro pisał: „Nie
mogę się jeszcze zdecydować, czy
do Athenaeum posłać mój artykuł o
tutejszych artystach". Kraszewski
nie mógł go chyba jednak otrzymać,
skoro wydrukował34 słabą, prymi-
tywną nieomal recenzję, podpisaną
niewiele mówiącym kryptonimem.
I o następnej, 1845 roku, wysta-
wie znajdą się wzmianki w listach,
31Korespondencja Kraszewskiego—
jw., list 261.
32 Jw. list 263 z 23.XI. (5.XII) 1841.
33 Na wystawie 1841 r., jak i na
żadnej poprzedniej, Kokular obra-
zów treści religijnej nie wystawiał.
34 Athenaeum t. V, 1841, s. 193-199.
Artykuł o wystawie sygnowany jest
M. Gr..., ale nie jest z pewnością
pióra podpisującego się tym krypto-
nimem Grabowskiego.
85