DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Kalinowski, Wojciech; Krassowski, Czesław; Miłobędzki, Adam: Z problematyki budownictwa drewnianego epoki Odrodzenia
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37706#0268
W. KALINOWSKI, CZ. KRASSOWSKI, J. A. MIŁOBĘDZKI
Ryc. 19. Szadek, fara. Tragarz chóru muzycznego z XVI w. (Fot. J. Raczyński).
mi pomnikami tej architektury52, a wielokrotnie nawet
poza jej głównymi ośrodkami ją wyprzedzają5;ł.
W świetle znanych dotychczas źródeł nie da się stro-
pów kasetonowych bezpośrednio połączyć z działal-
nością artystów włoskich; twórcy ich są rzemieślnika-
mi cechowymi związanymi z wysoką kulturą miejską
52 Większość kasetonowych stropów zamku Wa-
welskiego pochodziła zapewne z lat 1529—>1535 (Mi-
siąg-Bocheńska, O głowach..., jw.), jednak ten typ
przekrycia musiał tam być stosowany wcześniej, sko-
ro w roku 1526 mowa jest o naprawie skrzyńców
(Tomkowicz S., Wawel, I, Teka Grona Konserwatorów
Galicji Zachodniej IV, Kraków 1908, s. 307). Z lat
1526—1531 pochodzą stropy kasetonowe zamku w Szy-
dłowcu (Kieszkowski, jw., s. 70, 72), równoczesny był
zapewne strop Sali Jagiellońskiej Collegium Maius
w Krakowie (Tomkowicz S., Gmach Biblioteki Jagiel-
lońskiej. Historia i opis, Rocznik Krakowski IV, 1900.
s. 152) i chóru muzycznego kolegiaty w Opatowie.
Z wcześniejszych stropów kasetonowych wymienić
należy zachowane w kościołach drewnianych w Kruż-
lowej z około roku 1520 i Libuszy z około roku 1523,
przełomu wieku XV/XVI. Fakt ten świadczy o indy-
widualnym i wartościowym wkładzie miejscowego
mieszczaństwa do procesu przyswajania nowych form.
Motyw kasetonu wypełnionego rozetą interpreto-
wano bardzo różnorodnie. Istnieją kasetony głębokie,
powstałe przez skrzyżowanie belek, i płytkie — wy-
ponadto malowane kasetony na pułapach pod chórem
muzycznym fary w Szydłowcu, po roku 1526, kościoła
drewnianego w Grębieniu z lat 1520—1531 i paru in-
nych kościołów drewnianych (Wolff B., Polichromia
stropu w Grębieniu. Z zagadnień przełomu gotyku i re-
nesansu w Polsce, Biuletyn H. S. XIV, 1953, nr 2).
Wydaje się istotnym, że strop kasetonowy występuje
stosunkowo wcześnie w polskiej grafice książkowej,
a mianowicie na drzeworycie w dziele Zachariasa
Ferreriusa pt. Vita beati Casimiri Confessoris, wyda-
nym w roku 1521 (Betterówna A., Polskie ilustracje
książkowe XV i XVI wieku. 1490—1525, Prace Sekcji
Historii Sztuki i Kultury Towarzystwa Naukowego
Lwowskiego 1,1929, zesz. 13, s. 328); na fakt ten i źródło
zwróciła nam łaskawie uwagę mgr Barbara Wolff.
53 Krużlowa i Libusza.
46
Ryc. 19. Szadek, fara. Tragarz chóru muzycznego z XVI w. (Fot. J. Raczyński).
mi pomnikami tej architektury52, a wielokrotnie nawet
poza jej głównymi ośrodkami ją wyprzedzają5;ł.
W świetle znanych dotychczas źródeł nie da się stro-
pów kasetonowych bezpośrednio połączyć z działal-
nością artystów włoskich; twórcy ich są rzemieślnika-
mi cechowymi związanymi z wysoką kulturą miejską
52 Większość kasetonowych stropów zamku Wa-
welskiego pochodziła zapewne z lat 1529—>1535 (Mi-
siąg-Bocheńska, O głowach..., jw.), jednak ten typ
przekrycia musiał tam być stosowany wcześniej, sko-
ro w roku 1526 mowa jest o naprawie skrzyńców
(Tomkowicz S., Wawel, I, Teka Grona Konserwatorów
Galicji Zachodniej IV, Kraków 1908, s. 307). Z lat
1526—1531 pochodzą stropy kasetonowe zamku w Szy-
dłowcu (Kieszkowski, jw., s. 70, 72), równoczesny był
zapewne strop Sali Jagiellońskiej Collegium Maius
w Krakowie (Tomkowicz S., Gmach Biblioteki Jagiel-
lońskiej. Historia i opis, Rocznik Krakowski IV, 1900.
s. 152) i chóru muzycznego kolegiaty w Opatowie.
Z wcześniejszych stropów kasetonowych wymienić
należy zachowane w kościołach drewnianych w Kruż-
lowej z około roku 1520 i Libuszy z około roku 1523,
przełomu wieku XV/XVI. Fakt ten świadczy o indy-
widualnym i wartościowym wkładzie miejscowego
mieszczaństwa do procesu przyswajania nowych form.
Motyw kasetonu wypełnionego rozetą interpreto-
wano bardzo różnorodnie. Istnieją kasetony głębokie,
powstałe przez skrzyżowanie belek, i płytkie — wy-
ponadto malowane kasetony na pułapach pod chórem
muzycznym fary w Szydłowcu, po roku 1526, kościoła
drewnianego w Grębieniu z lat 1520—1531 i paru in-
nych kościołów drewnianych (Wolff B., Polichromia
stropu w Grębieniu. Z zagadnień przełomu gotyku i re-
nesansu w Polsce, Biuletyn H. S. XIV, 1953, nr 2).
Wydaje się istotnym, że strop kasetonowy występuje
stosunkowo wcześnie w polskiej grafice książkowej,
a mianowicie na drzeworycie w dziele Zachariasa
Ferreriusa pt. Vita beati Casimiri Confessoris, wyda-
nym w roku 1521 (Betterówna A., Polskie ilustracje
książkowe XV i XVI wieku. 1490—1525, Prace Sekcji
Historii Sztuki i Kultury Towarzystwa Naukowego
Lwowskiego 1,1929, zesz. 13, s. 328); na fakt ten i źródło
zwróciła nam łaskawie uwagę mgr Barbara Wolff.
53 Krużlowa i Libusza.
46