Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (15.1953)

POLSKIE OGRODY RENESANSOWE XVI WIEKU


dominującą sytuację na szczycie góry, zwanej Srebr-
ną, nad Wisłą, z rozległym widokiem we wszystkich
kierunkach. Od strony południowej, na zboczu, znaj-
dowały się sady, oddzielone od klasztoru niskim mu-
rem, ułatwiającym wgląd w kierunku wspaniałego
krajobrazu podgórskiego. Podobne położenie, z rozle-
głymi widokami za Wisłę, miał kamedulski klasztor
bielański pod Warszawą, fundowany przez Władysła-
wa IV w 1641 roku ®.
Zamek Szafrańców w Pieskowej Skale nie posia-
dał założeń ogrodowych, wyjąwszy małego wiryda-
rzyka na południowym tarasie. Położony w przepięk-
nym krajobrazie jurajskim, wiązał się z nim loggią
widokową, skierowaną w stronę doliny, o zalesionych
0 Łubieński W., Świat we wszystkich swoich częś-
ciach okryślony..., Warszawa 1740.

i skalistych zboczach, z osobliwą iglicą skalną: Ma-
czugą Herkulesa.
Niezwykle wnikliwe i realistyczne ujęcie kraj-
obrazu znajdujemy również w poezji epickiej XVI
wieku. Oto Andrzej Zbylitowski taki roztacza przed
nami widok:
„Jeśli zaś moje oczy wejrzeniem wesołem
Ucieszyć kiedyś zechcę, ujrzę: ano kołem
Stoją Tatry wysokie i długie Bieszczady,
I bory gałęziste i szczepione sady.
I u samej wsi widać gaje jaworowe,
I wesołe dąbrowy i drzewa bukowe;
I rzeczka tuż pod górą, na której dwór leży
Szum wdzięczny po kamieniach czyniąc, bystro
bieży“ 7.
7 Zbylitowski A., Życie szlachcica na wsi., 1597,
cyt. wg .Łoziński WŁ, Życie polskie w dawnych wie-
kach, Lwów 1921, s. 48.

59