DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Ross, Juliusz: Z dziejów związków artystycznych polsko-czeskich i polsko-słowackich w epoce Odrodzenia
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37706#0320
JULIUSZ ROSS
Ryc. 3. Bardiów, dom podcieniowy w rynku. (Fot. J. Ross).
Ryc. 4. Lewocza, podwórzec kamienicy rynkowej. (Fot. J. Ross).
dowa zamku w Ząbkowicach śląskich3, od roku 1351
należących do Korony czeskiej, które Maiestas Caro-
lina, kodeks praw autorstwa Karola IV, określa wraz
z Wrocławiem, Środą i Głogowem jako leżące w Pol-
sce4. Nadzór Rejta przy tej budowie potwierdza list
z 3 września 1529, w którym jest wzmianka
o wstrzymaniu robót na „Frankensteinie4* (Ząbkowi-
ce), a to dlatego, że mistrz Benedykt, budowniczy
w Pradze, nie udzielił dalszych wskazówek5 6. Już
Lutsch w swoim inwentarzu opisując zamek w Ząb-
kowicach zaznacza, że przy wznoszeniu go użyto ele-
mentów gotyckich jak też renesansowych0; elementy
renesansowe nadają tej budowli specjalny charakter,
3 Samankova E., Benedikt Rejt z Piestingu, Praha
1950, (rkp.), s. 90—92.
4 Maleczyński K., Więź polityczna Śląska z Pol-
ską. Oblicze Ziem Odzyskanych, Dolny Śląsk II, Wroc-
ław-Warszawa 1948, s. 95.
5 Samankova E., jw.
6 Lutsch H., Verzeichnis der Kunstdenkmaler der
Provinz Schlesien II, Wrocław 1889, s. 106—1131; Thie-
me-Becker, Allgemeines Kiinstlerlexicon III, s. 318—
20.
chociaż jej bryła jest jeszcze gotycka. Renesansowe
okna wieży nad bramą wejściową wykazują już na
pierwszy rzut oka bliskie skojarzenia z oknami sali
Władysławowskiej na Hradczanach w Pradze7. Zda-
niem Emila Edgara budowa zamku ząbkowickiego,
o kształtach regularnych z zastosowaniem nowych
form renesansowych, a najprawdopodobniej także
wtedy wzniesionej na koronie murów długiej hory-
zontalnej attyki, miała dla tej części Europy znacze-
nie przełomowe8. Tym — zdaniem Edgara — wyra-
sta Rejt swoją twórczością ponad współczesność, jej
konwenanse i stylowe pęta. Podobne attyki pojawia-
ją się i na innych budowlach śląskich, między inny-
mi na kościele w Paczkowie 9.
7 Samankova E., jw.
8 Edgar E., Obrana ceske vzdelanosti stavebne
umelecke, Praha 1946, s. 57—61.
9 Datowanie attyki kościoła paczkowskiego przez
Lutscha (Kunstdenkmaler des Reg.-Bez. Oppeln, 1894,
s. 130) na lata trzydzieste XVI wieku budzi pewne za-
strzeżenia. Bardziej prawdopodobne wydaje się jej
zbudowanie w okresie prac renowacyjnych, upamięt-
nionych napisem: Temp(or)e Jacobi a Salza epis(copi)
Wrat(islaviensis) (1520-1539).
90
Ryc. 3. Bardiów, dom podcieniowy w rynku. (Fot. J. Ross).
Ryc. 4. Lewocza, podwórzec kamienicy rynkowej. (Fot. J. Ross).
dowa zamku w Ząbkowicach śląskich3, od roku 1351
należących do Korony czeskiej, które Maiestas Caro-
lina, kodeks praw autorstwa Karola IV, określa wraz
z Wrocławiem, Środą i Głogowem jako leżące w Pol-
sce4. Nadzór Rejta przy tej budowie potwierdza list
z 3 września 1529, w którym jest wzmianka
o wstrzymaniu robót na „Frankensteinie4* (Ząbkowi-
ce), a to dlatego, że mistrz Benedykt, budowniczy
w Pradze, nie udzielił dalszych wskazówek5 6. Już
Lutsch w swoim inwentarzu opisując zamek w Ząb-
kowicach zaznacza, że przy wznoszeniu go użyto ele-
mentów gotyckich jak też renesansowych0; elementy
renesansowe nadają tej budowli specjalny charakter,
3 Samankova E., Benedikt Rejt z Piestingu, Praha
1950, (rkp.), s. 90—92.
4 Maleczyński K., Więź polityczna Śląska z Pol-
ską. Oblicze Ziem Odzyskanych, Dolny Śląsk II, Wroc-
ław-Warszawa 1948, s. 95.
5 Samankova E., jw.
6 Lutsch H., Verzeichnis der Kunstdenkmaler der
Provinz Schlesien II, Wrocław 1889, s. 106—1131; Thie-
me-Becker, Allgemeines Kiinstlerlexicon III, s. 318—
20.
chociaż jej bryła jest jeszcze gotycka. Renesansowe
okna wieży nad bramą wejściową wykazują już na
pierwszy rzut oka bliskie skojarzenia z oknami sali
Władysławowskiej na Hradczanach w Pradze7. Zda-
niem Emila Edgara budowa zamku ząbkowickiego,
o kształtach regularnych z zastosowaniem nowych
form renesansowych, a najprawdopodobniej także
wtedy wzniesionej na koronie murów długiej hory-
zontalnej attyki, miała dla tej części Europy znacze-
nie przełomowe8. Tym — zdaniem Edgara — wyra-
sta Rejt swoją twórczością ponad współczesność, jej
konwenanse i stylowe pęta. Podobne attyki pojawia-
ją się i na innych budowlach śląskich, między inny-
mi na kościele w Paczkowie 9.
7 Samankova E., jw.
8 Edgar E., Obrana ceske vzdelanosti stavebne
umelecke, Praha 1946, s. 57—61.
9 Datowanie attyki kościoła paczkowskiego przez
Lutscha (Kunstdenkmaler des Reg.-Bez. Oppeln, 1894,
s. 130) na lata trzydzieste XVI wieku budzi pewne za-
strzeżenia. Bardziej prawdopodobne wydaje się jej
zbudowanie w okresie prac renowacyjnych, upamięt-
nionych napisem: Temp(or)e Jacobi a Salza epis(copi)
Wrat(islaviensis) (1520-1539).
90