Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (15.1953)

JULIUSZ ROSS


Ryc. 8 Bardiów, portal w ratuszu. (Fot. Press Photo
Service Illek — Paul, Praha).

wia wino a nabywali w tymże mieście różne gatunki
morskich ryb28. Archiwalia podają, że w roku 1562
wrocławianin M. Braunaysen dłużny był prościejow-
skim sukiennikom Eliaszowi Sychowi 200 zł, a Jano-
28 Kiihndel J., Z dejin prostejovskeho obchodu,
s. 14.
■9 Kiihndel J i Mathon J., Pernśtejnsky zamek
v Prostejove, 1932; rec. Kret J., Umeni VIII (1935),
s. 467-70.
30 Dobrowolski T., jw., s. 215.
31Kunz H., Das Schloss der Piasten zum Briege,
Brieg 1885; Kiihndel-Mathon, jw., s. 18; Bimler K.,
Schlesische Burgen und Renaissanceschlosser. Das
Piastenschloss zu Brieg, Breslau 1934.

wi Chytrowskiemu 189. Ze Śląska dowoziło się tak-
że do Prościejowa świdnickie piwo.
Wratysław z Pernszteinu, ówczesny kanclerz Ko-
rony czeskiej rozpoczął w r. 1568 wznoszenie zamku
w Litomyślu, jednego z najwspanialszych i najlepiej
do dziś zachowanych zamków renesansowych na
Morawach. Równocześnie z położeniem kamienia wę-
gielnego pod ową budowlę, w czystym już stylu rene-
sansowym zostają rozpoczęte prace około przebudo-
wy i unowocześnienia zamku w Prościejowie, pozo-
stającego już od dwu pokoleń we władaniu tego ro-
du20. Wzorem dla przebudowy prościejowskiej sie-
dziby miał być zamek piastowski w Brzegu nad Odrą,
wznoszony od r. 154430. Od roku 1547 pracami na
zamku tym kierował Jakub Baar (Bahr, Paar, Bavar)
pochodzący z Mediolanu31. Po r. 1560 roboty wyko-
nywa tamże Kasper Cuneo, który poprzednio był za-
trudniony na zamku w Oleśnicy32. Kanclerz Wraty-
sław z Pernszteinu przebywając na krótko przed
r. 1568 na zamku w Brzegu uzgodnił zapewne tamże
z wymienionym mistrzem Kasprem projekt przebu-
dowy zamku prościej o wskiego. Kasper Cuneo zobo-
wiązywał się za kwotę 2000 talarów zbudować
w dziedzińcu arkady (prawdopodobnie miały to być
krużganki) i przyozdobić główne wejście pięknym
portalem, na którym zostałyby umieszczone dwa her-
by: Wratysława i jego małżonki. Ponieważ Cuneo był
w tym czasie zatrudniony u wojewody Jerzego II Pia-
sta w Brzegu, przeto kanclerz Wratysław zwrócił się
listownie do wojewody, by pozwolił Cuneowi i jego
współpracownikom wyjechać do Prościejowa33. List
Wratysława wysłany 28 stycznia 1568 roku z Litomy-
śla jest cennym przyczynkiem do badania związków
artystycznych34. W liście tym kanclerz wypowiedział
się za manierą (,,mahnerre“) budowniczego zamku
w Brzegu — J. Bahra. O postępie i przebiegu prac
budowlanych i kamieniarskich na zamkach w Lito-
myślu i Prościejowie informują raporty z września
1569 r.35. Oprócz mistrza Kaspra Cunea, uczestniczyli
w przebudowie zamku prościejowskiego także inni
artyści i rzemieślnicy powołani z Brzegu. Byli tam
również zatrudnieni: Michał Kramer i Ludwik Sten-
zel. Pierwszy z nich, Kramer, jeszcze w r. 1569 pra-
cował nad wykonaniem kazalnicy w Brzegu, a w roku
1571 już się podpisał jako rzeźbiarz i budowniczy
w Prościejowie, pracując wówczas w niedalekim To-
32 Wernicke E., Die italienischen Architekten des
16. Jahrhunderts in Brieg, Schles. Vorzeit in Bild und
Schrift III (1881), s. 304; Kiihndel-Mathon, jw., s. 18;
Bimler, jw., s. 33.
33 Kiihndel-Mathon, jw., s. 18.
34 Luchs H., Bildende Kunstler in Schlesien nach
Namen und Monogramen, Zeitschr. d. Ver. f. Gesch.
u. Altertum Schles. V (1863), s. 18-19; Kiihndel-Mat-
hon, jw., s. 18-19.
35 Pernśt. korespondence v lobkowicz. arch.
v Roudnici; Kiihndel-Mathon, jw., s. 20.

94