Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (15.1953)

ZAMEK RENESANSOWY W BARANOWIE


Ryc. 6. Zamek w Baranowie, schody i loggia, stan z r. 1952. (Fot. S. Łuczyński I. U. A.).

miały za zadanie stworzenie warunków bezpieczeń-
stwa wyłącznie dla rezydencji i interesów właścicie-
li. Była to zatem fortyfikacja o znaczeniu lokalnym.
Z pierwotnego układu przestrzennego wielkiego
zespołu rezydencji renesansowej dotrwał do naszych
czasów jedynie budynek będący niegdyś mieszkaniem
feudała. Mimo pożarów w XIX w. i związanej z tym
dwukrotnej odbudowy, w ogólnym zarysie uległ on
stosunkowo niewielkim zmianom.
Przy analizie tego zabytku nasuwa się pytanie,
czy jego układ przestrzenny był wyrazem nowej, re-
nesansowej koncepcji architektonicznej, czy wynikiem
pewnego kompromisu powstałego z dostosowania się
do budowli istniejących na tym miejscu już poprzed-
nio. W skrzydle zachodnim znajdują się mury, jak
się zdaje wcześniejszego pochodzenia, bez zbadania
których nie można o tym powiedzieć nic pewnego.
Obecnie należy tylko zwrócić uwagę, że owe domnie-
mane relikty tkwią w przyziemiu, podczas gdy re-
nesansowy układ przestrzenny dziedzińca wewnętrz-
nego ukształtowany jest powyżej. Można więc przy-
puszczać, że ów nieznany nam układ pierwotny nie
mógł wpłynąć decydująco na nowe renesansowe
ukształtowanie.
Zamek wzniesiony jest na planie prostokąta
o stosunku długości boków 1 : 2. Regularność układu
została podkreślona zarówno przez okrągłe baszty


Ryc. 7. Zamek w Baranowie, dziedziniec wewnętrzny,
stan z końca XIX w. (wg Wł. Łozińskiego, Zycie polskie
w dawnych wiekach).

101