DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Maisel, Witold: Budowle Jana Baptysty Quadro w świetle poznańskich materiałów archiwalnych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37706#0336
WITOLD MAISEL
Rye. 1. Ratusz poznański, rys. J. Minutoli 1833 r.
chitekta miejskiego17. Również przywilej na założe-
nie łaźni z roku 1566 nazywa Quadrę architektem
miejskim18 * * * * * 18. Ustalenia te mają dla naszych rozważań
czym najlepiej
rzyści i dochody. Wreszcie trzeba też mieć na uwadze
wzgląd natury fiskalnej. Miasto przyznało Quadrze
innego architekta, gdyż
przez niego wybudowany
nie dorównać budowlom
Dalej, nie mogli oni tego
z obawy, żeby nie zrazić
duże znaczenie, pomogą nam bowiem
przypisać autorstwo niektórych
obiektów Quadrze. Będzie to miało
miejsce w tych wszystkich wypad-
kach, kiedy budynek miejski wznie-
siono w czasie pełnienia przez Qua-
drę obowiązków architekta miej-
skiego, to jest w latach 1552-1562
oraz 1563, 1566, 1567 i 1570. Jest bo-
wiem rzeczą zupełnie zrozumiałą, że
Rada Miejska, której udało się po-
zyskać tak dobrego fachowca jakim
okazał się być Quadro (rozbudowa
ratusza w latach 1550—1552), nie
zlecałaby budowy nowych, zwłasz-
cza monumentalnych obiektów in-
nemu, nieznanemu budowniczemu.
Że poznańska Rada Miejska w ca-
łej pełni zdawała sobie sprawę z
wartości Quadry jako architekta, o
tym świadczy wstęp do umowy z
1552 roku:
„..nie znając doległości, a po-
trzeby nasze tudzież też i miasta
tego, które nie tylko nas, ale wiele
innych ludzi w tychto krajach do-
tykają się19, że mistrzów dobrych
a gruntowych, którzyby około mu-
rów a budowania murarskiego do-
brą a stateczną umiejętność mieli,
nie mamy. Gdyżeśmy też doznali
a doświadczyli naukę i wiado-
mość mistrza Jana Baptysty de
Quadro, Włocha, która w budowa-
niu ratusza jemu poruczonego i w
innych robotach swych jest stu-
kiem okazał. Chcąc jego tak dla
potrzeby swej i miasta tego, tu-
dzież też i dla inszych ludzi w
tych krajach mieszkających, któ-
rzy by jego ku murowaniu potrze-
bowali, zachować./'20.
Przebijające z przytoczonych wy-
żej poświadczeń Rady Miejskiej du-
ma i radość z powodu przyozdobie-
nia miasta pięknymi budowlami, nie
pozwoliłyby rajcom zaryzykować po-
wołania
obiekt
mógłby
Quadry.
uczynić
sobie Quadry, którego przecież sta-
rało się miasto zjednać sobie i za-
trzymać wszelkimi sposobami, o
świadczą udzielane mu przywileje, ko-
17 C. P. E. 678 f. 5 v. (r. 1563): „Item Ioanni Bap-
tistae muratori residum salarium aestatis praesentis
dedimus fl. 25".
C. P. E. 678 f. 11 v. (1563 r.): „Item Baptistae
muratori civili ad rationem eius salarii numeravimus
fl. 10".
C. P. E. 678 f. 17 (r. 1563): „Item Baptistae mura-
tori civili ad rationem mercedis numeravimus fl. 20".
Podobnie w roku 1566 dwie wypłaty (30 i 20 fl.)—
C. P. E. 680 f. 6 v.
Podobnie w roku 1567 dwie wypłaty (3'0 i 20 fl.) —
C. P. E. 681 f. 2 v i 10 v.
C. P. E. 687 f. 19 v. (rok 1570): „Ioanni Baptistae,
Italo, Muratori, ad rationem salarii ipsius ratione
aedifitiorum dedimus fl. 120".
18 „...pro famato loanne Baptista, Italo de Quadro,
Architecto civitatis nostrae...", przedruk: Łukaszewicz,
jw., s. 89.
19 T. j. dotyczą.
20 Por. przyp. 14.
106
Rye. 1. Ratusz poznański, rys. J. Minutoli 1833 r.
chitekta miejskiego17. Również przywilej na założe-
nie łaźni z roku 1566 nazywa Quadrę architektem
miejskim18 * * * * * 18. Ustalenia te mają dla naszych rozważań
czym najlepiej
rzyści i dochody. Wreszcie trzeba też mieć na uwadze
wzgląd natury fiskalnej. Miasto przyznało Quadrze
innego architekta, gdyż
przez niego wybudowany
nie dorównać budowlom
Dalej, nie mogli oni tego
z obawy, żeby nie zrazić
duże znaczenie, pomogą nam bowiem
przypisać autorstwo niektórych
obiektów Quadrze. Będzie to miało
miejsce w tych wszystkich wypad-
kach, kiedy budynek miejski wznie-
siono w czasie pełnienia przez Qua-
drę obowiązków architekta miej-
skiego, to jest w latach 1552-1562
oraz 1563, 1566, 1567 i 1570. Jest bo-
wiem rzeczą zupełnie zrozumiałą, że
Rada Miejska, której udało się po-
zyskać tak dobrego fachowca jakim
okazał się być Quadro (rozbudowa
ratusza w latach 1550—1552), nie
zlecałaby budowy nowych, zwłasz-
cza monumentalnych obiektów in-
nemu, nieznanemu budowniczemu.
Że poznańska Rada Miejska w ca-
łej pełni zdawała sobie sprawę z
wartości Quadry jako architekta, o
tym świadczy wstęp do umowy z
1552 roku:
„..nie znając doległości, a po-
trzeby nasze tudzież też i miasta
tego, które nie tylko nas, ale wiele
innych ludzi w tychto krajach do-
tykają się19, że mistrzów dobrych
a gruntowych, którzyby około mu-
rów a budowania murarskiego do-
brą a stateczną umiejętność mieli,
nie mamy. Gdyżeśmy też doznali
a doświadczyli naukę i wiado-
mość mistrza Jana Baptysty de
Quadro, Włocha, która w budowa-
niu ratusza jemu poruczonego i w
innych robotach swych jest stu-
kiem okazał. Chcąc jego tak dla
potrzeby swej i miasta tego, tu-
dzież też i dla inszych ludzi w
tych krajach mieszkających, któ-
rzy by jego ku murowaniu potrze-
bowali, zachować./'20.
Przebijające z przytoczonych wy-
żej poświadczeń Rady Miejskiej du-
ma i radość z powodu przyozdobie-
nia miasta pięknymi budowlami, nie
pozwoliłyby rajcom zaryzykować po-
wołania
obiekt
mógłby
Quadry.
uczynić
sobie Quadry, którego przecież sta-
rało się miasto zjednać sobie i za-
trzymać wszelkimi sposobami, o
świadczą udzielane mu przywileje, ko-
17 C. P. E. 678 f. 5 v. (r. 1563): „Item Ioanni Bap-
tistae muratori residum salarium aestatis praesentis
dedimus fl. 25".
C. P. E. 678 f. 11 v. (1563 r.): „Item Baptistae
muratori civili ad rationem eius salarii numeravimus
fl. 10".
C. P. E. 678 f. 17 (r. 1563): „Item Baptistae mura-
tori civili ad rationem mercedis numeravimus fl. 20".
Podobnie w roku 1566 dwie wypłaty (30 i 20 fl.)—
C. P. E. 680 f. 6 v.
Podobnie w roku 1567 dwie wypłaty (3'0 i 20 fl.) —
C. P. E. 681 f. 2 v i 10 v.
C. P. E. 687 f. 19 v. (rok 1570): „Ioanni Baptistae,
Italo, Muratori, ad rationem salarii ipsius ratione
aedifitiorum dedimus fl. 120".
18 „...pro famato loanne Baptista, Italo de Quadro,
Architecto civitatis nostrae...", przedruk: Łukaszewicz,
jw., s. 89.
19 T. j. dotyczą.
20 Por. przyp. 14.
106