Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (22.1960)

PROTOGOTYCKA CHRZCIELNICA BRĄZOWA W LEGNICY

11. 18. Malta, kościół parafialny, fresk, koniec XIII w.
(Wg Frodla)


motywy są więc w przedstawieniach pierwszego sa-
kramentu traktowane wymiennie. Scena legnicka
świadczy, że nie obca tu była ideologia, rozszerza-
jąca się w nadreńskich i francuskich środowiskach,
która swój wyraz znalazła w scenach chrztu Chrys-
tusa połączonych z wizerunkiem krzyża. Na chrzciel-
nicy został on zastąpiony kwitnącym drzewem, które
na podstawie wyżej przytoczonych uwag można zi-
dentyfikować z „arbor vitae”. Zakres symbolicznego
znaczenia został być może poszerzony jeszcze o alu-
zje maryjne przez analogię do sceny poprzedniej
83 Związek idei maryjnych z saKramentu chrztu i rolę
Marii w tym sakramencie omówił na podstawie licznych, cy-
towanych tekstów H. R a h n e r, Maria und die Kirche, Inns-
bruck 1951 s. 65—74.

i w nawiązaniu do licznych pism Ojców Kościoła
i teologów średniowiecza9S.
Poza tymi szczególnymi znaczeniami płaskorzeźba
ma także ogólne znaczenie, właściwe wszystkim
przedstawieniom tematu, którym jest Epiphania, tj.
ukazanie się światu Chrystusa jako drugiej osoby
Trójcy św.94. Decyduje to o złożonym charakterze
sceny: oficjalne wystąpienie Chrystusa a zarazem
zapowiedź jego Ofiary już nie przez aluzje symbo-
liki ołtarza w Narodzeniu, czy koszyczka w ręku
Dzieciątka, ale w wyraźnym stwierdzeniu95.
94 R e a u, jw., II, 2 s. 296, 301n.
85 Chrzest w Jordanie z motywem krzyża zaliczany jest
do przedstawień wyrażających ideę łączenia początku i końca,
życia Chrystusa, por. Swarzenski, jw., przyp. 2 na s. 121.

21