DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Pietrusińska, Maria: Protogotycka chrzcielnica brązowa w Legnicy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41527#0038
PROTOGOTYCKA CHRZCIELNICA BRĄZOWA W LEGNICY
II. 26. Psałterz śląski, ok. 1270 r. Zmartwychwstanie.
(Wg Kloss’a)
nych treści całego dzieła jest koronujący czaszę na-
pis (ił. 1), w którym te elementy ideowe znalazły
wyraz:
HIC BABTIZATUM BABTISMI FONTE RENATUM
DET CHRISTUS GRATUM SUE MATRIS VISERE
NATUM 119.
Podobnie jak nie znaleźliśmy bezpośrednich ana-
logii chrzcielnicy legnickiej dotyczących jej kształtu
i kompozycji formalnej, tak też brak dosłownych
odpowiedników jej programu treściowego. Wprawdzie
poszczególne motywy ikonograficzne o podobnym
znaczeniu pojawiają się i na innych chrzcielnicach,
jednakże zespół ich w Legnicy przedstawia się wy-
jątkowo i odznacza się na tle współczesnych zabyt-
ków nie tylko niespotykaną konsekwencją rozwija-
jących się w trzech strefach treści związanych
z pierwszym sakramentem, ale także ich bogactwem,
wobec którego zakres znaczeń w dekoracji większości
innych chrzcielnic wydaje się bądź węższy, bądź też
mniej konsekwentnie oparty o ideę sakramentu l2°.
iv. Środowisko, czas powstania, warsztat
Środowisko, z którym należy łączyć chrzcielnicę
legnicką wykazywać musi przede wszystkim brak
jw., s. 13, 16—18, tabl. XV, XXII, XXIII, dalej patrz minia-
tura w Bibie Morallsee (Londyn, Brit. Mus. Harley 1527 fol.
69; Laborde, jw., tabl. 540): Ecclesia trzyma kielich nad
chrzcielnicą, powtarzającą dosłownie jego kształt, która sto-
jąc pośrodku oddziela Eccleslę (Nowy Testament) od gro-
mady żydów (Stary Testament).
no Wg lekcji Luchs’a, Schlesiscłie Inschriften s. 331;
w oryginale przedstawia się on: + HIC + BABTIZATU (m) +
tradycji na polu ludwisarstwa, o czym świadczy za-
równo atypowość kształtu naczynia, jak i poważne
+ BABTISMI + FO (n) TE + RENATU (m) + DET + X
(chrlstus) + GRAT (um) + S (ue) + MATRIS + VISERE
NATU (m) +.
120 Por. B e r g n e r, jw., s. 276—278; Bond, jw., s. 57n;
M u n d t, jw., passim; Pudełko, jw., s. 126—136. Bogaty
program ikonograficzny, związany z ideą chrztu wypada za-
uważyć w dekoracji chrzcielnicy w Hildeshelmle.
29
II. 26. Psałterz śląski, ok. 1270 r. Zmartwychwstanie.
(Wg Kloss’a)
nych treści całego dzieła jest koronujący czaszę na-
pis (ił. 1), w którym te elementy ideowe znalazły
wyraz:
HIC BABTIZATUM BABTISMI FONTE RENATUM
DET CHRISTUS GRATUM SUE MATRIS VISERE
NATUM 119.
Podobnie jak nie znaleźliśmy bezpośrednich ana-
logii chrzcielnicy legnickiej dotyczących jej kształtu
i kompozycji formalnej, tak też brak dosłownych
odpowiedników jej programu treściowego. Wprawdzie
poszczególne motywy ikonograficzne o podobnym
znaczeniu pojawiają się i na innych chrzcielnicach,
jednakże zespół ich w Legnicy przedstawia się wy-
jątkowo i odznacza się na tle współczesnych zabyt-
ków nie tylko niespotykaną konsekwencją rozwija-
jących się w trzech strefach treści związanych
z pierwszym sakramentem, ale także ich bogactwem,
wobec którego zakres znaczeń w dekoracji większości
innych chrzcielnic wydaje się bądź węższy, bądź też
mniej konsekwentnie oparty o ideę sakramentu l2°.
iv. Środowisko, czas powstania, warsztat
Środowisko, z którym należy łączyć chrzcielnicę
legnicką wykazywać musi przede wszystkim brak
jw., s. 13, 16—18, tabl. XV, XXII, XXIII, dalej patrz minia-
tura w Bibie Morallsee (Londyn, Brit. Mus. Harley 1527 fol.
69; Laborde, jw., tabl. 540): Ecclesia trzyma kielich nad
chrzcielnicą, powtarzającą dosłownie jego kształt, która sto-
jąc pośrodku oddziela Eccleslę (Nowy Testament) od gro-
mady żydów (Stary Testament).
no Wg lekcji Luchs’a, Schlesiscłie Inschriften s. 331;
w oryginale przedstawia się on: + HIC + BABTIZATU (m) +
tradycji na polu ludwisarstwa, o czym świadczy za-
równo atypowość kształtu naczynia, jak i poważne
+ BABTISMI + FO (n) TE + RENATU (m) + DET + X
(chrlstus) + GRAT (um) + S (ue) + MATRIS + VISERE
NATU (m) +.
120 Por. B e r g n e r, jw., s. 276—278; Bond, jw., s. 57n;
M u n d t, jw., passim; Pudełko, jw., s. 126—136. Bogaty
program ikonograficzny, związany z ideą chrztu wypada za-
uważyć w dekoracji chrzcielnicy w Hildeshelmle.
29