DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Kozakiewicz, Stefan: Lorenzo Bellotto, syn Bernarda i zagadnienie jego współpracy z ojcem
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41527#0163
STEFAN KOZAKIEWICZ
kilka — datuje na okres warszawski, sugerując, że
przed tym malarz nie podejmował takiej tematyki52.
Choć pogląd ten można zakwestionować, niemniej nie
sposób nie uznać, że temat Rzymu specjalnie intere-
sował artystę w początkach jego pobytu w Warszawie.
Ujęty jest przy tym — w grupie obrazów, które teraz
omawiamy — inaczej, niż w pozostałych wedutach
rzymskich Bernarda, jak sądzę, wcześniejszych. Do-
chodzi teraz do głosu ścisłe, archeologiczne podejście,
znajduje wyraz zainteresowanie niemal naukowe an-
tycznym zabytkiem, zachowanym lub w ruinie. Ber-
nardo i jego syn korzystają przy tym obficie z rycin
zaczerpniętych z Vedute di Roma Piranesiego, choć
ich wiedza perspektywiczna pozwala im zmieniać
wysokość oka i horyzontu oraz kąlt obserwacji53 (il.
9 i 11). Widzieć trzeba w tej zmianie podejścia do
tematu chyba także ówczesne zainteresowania króla
i środowiska dworskiego, związane z echami odkryć
w Herkulanum i Pompei i kształtowaniem się zainte-
resowania antykiem w Polsce. Dlatego weduty te wy-
dają się interesujące także jako dokumenty pewnej
sytuacji kulturalnej.
Z obrazów Rzymu antycznego widok Łuku Kon-
stantyna znajdujący się przed ostatnią wojną w zbio-
rach Zamku Warszawskiego54 (il. 13) jest nam nie-
stety, dostępny jedynie w fotografii; zdaje się on
należeć do prac wykonanych przez samego Bernarda.
Wysokim poziomem artystycznym odznacza się tez
obraz, dawniej w zbiorach Potockich w Jabłonnie,
przedstawiający papieża Sykstusa V z orszakiem
w czasie uroczystości z okazji zwieńczenia kolumny
Trajana w Rzymie posągiem św. Sykstusa 55. Jego te-
mat stoi na pograniczu obu grup widoków — Rzymu
starożytnego i Rzymu papieży.
52 H. A. Fritzsche, jw., s. 91—95 1 121—123.
53 G. B. P 1 r a n e s 1, Vedute di Roma, I—II, Roma od
1748.
54 W zbiorach Krosnowsklch jako nr inw. 242. T. Mań-
kowski, Galeria Stanisława Augusta, jw., s. 262, nr 448.
55 H. A. Fritzsche, jw., s. 122. VG 168. Wiadomości
o tym obrazie zawdzięczam uprzejmości p. Francis Watsona
w Londynie.
II 14 Bernardo i Lorenzo Bellotto, Ceremonia La giumenta w Bazylice św. Piotra
w Rzymie. Mediolan, Zbiory M. Brunelli. (Fot. M. Perotti w Mediolanie)
154
kilka — datuje na okres warszawski, sugerując, że
przed tym malarz nie podejmował takiej tematyki52.
Choć pogląd ten można zakwestionować, niemniej nie
sposób nie uznać, że temat Rzymu specjalnie intere-
sował artystę w początkach jego pobytu w Warszawie.
Ujęty jest przy tym — w grupie obrazów, które teraz
omawiamy — inaczej, niż w pozostałych wedutach
rzymskich Bernarda, jak sądzę, wcześniejszych. Do-
chodzi teraz do głosu ścisłe, archeologiczne podejście,
znajduje wyraz zainteresowanie niemal naukowe an-
tycznym zabytkiem, zachowanym lub w ruinie. Ber-
nardo i jego syn korzystają przy tym obficie z rycin
zaczerpniętych z Vedute di Roma Piranesiego, choć
ich wiedza perspektywiczna pozwala im zmieniać
wysokość oka i horyzontu oraz kąlt obserwacji53 (il.
9 i 11). Widzieć trzeba w tej zmianie podejścia do
tematu chyba także ówczesne zainteresowania króla
i środowiska dworskiego, związane z echami odkryć
w Herkulanum i Pompei i kształtowaniem się zainte-
resowania antykiem w Polsce. Dlatego weduty te wy-
dają się interesujące także jako dokumenty pewnej
sytuacji kulturalnej.
Z obrazów Rzymu antycznego widok Łuku Kon-
stantyna znajdujący się przed ostatnią wojną w zbio-
rach Zamku Warszawskiego54 (il. 13) jest nam nie-
stety, dostępny jedynie w fotografii; zdaje się on
należeć do prac wykonanych przez samego Bernarda.
Wysokim poziomem artystycznym odznacza się tez
obraz, dawniej w zbiorach Potockich w Jabłonnie,
przedstawiający papieża Sykstusa V z orszakiem
w czasie uroczystości z okazji zwieńczenia kolumny
Trajana w Rzymie posągiem św. Sykstusa 55. Jego te-
mat stoi na pograniczu obu grup widoków — Rzymu
starożytnego i Rzymu papieży.
52 H. A. Fritzsche, jw., s. 91—95 1 121—123.
53 G. B. P 1 r a n e s 1, Vedute di Roma, I—II, Roma od
1748.
54 W zbiorach Krosnowsklch jako nr inw. 242. T. Mań-
kowski, Galeria Stanisława Augusta, jw., s. 262, nr 448.
55 H. A. Fritzsche, jw., s. 122. VG 168. Wiadomości
o tym obrazie zawdzięczam uprzejmości p. Francis Watsona
w Londynie.
II 14 Bernardo i Lorenzo Bellotto, Ceremonia La giumenta w Bazylice św. Piotra
w Rzymie. Mediolan, Zbiory M. Brunelli. (Fot. M. Perotti w Mediolanie)
154