DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Kozakiewicz, Stefan: Lorenzo Bellotto, syn Bernarda i zagadnienie jego współpracy z ojcem
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41527#0164
LORENZO BELLOTTO, SYN BERNARDA...
II. 15. Bernardo Bellotto, Wnętrze kościoła S. Paolo fuori le mura w Rzymie. Dawniej
w zbiorach Lanckorońskich w Wiedniu. (Fot. Archiwum Fotograficzne Instytutu
Sztuki PAN)
Wśród obrazów o tych ostatnich tematach dwa,
z których jeden, znajdujący się w zbiorach M. Bru-
nelli w Mediolanie Ceremonia la giumenta w bazylice
św. Piotra w Rzymie56 (il. 14) znam z autopsji,
a drugi, z wnętrzem kościoła S. Paolo fuori le mura,
dawniej w zbiorach Lanckorońskich w Wiedniu57
(il. 15) jedynie z fotografii — mogą być, jak sądzę,
przypisane współpracy Bernarda i Lorenza. Oba
z pewnością pochodzą z galerii Stanisława Augusta.
Obraz mediolański, zarówno w partii architektury,
jak przede wszystkim sztafażu, wykazuje poziom
wykonania do którego nigdy nie schodził Bernardo.
Tłumna scena jest wyreżyserowana niezręcznie, bez
nerwu kompozycyjnego, a pojedyncze postacie malo-
wane znacznie słabiej, niż to zwykł robić starszy
Bellotto. Wnętrze kościoła św. Pawła pozbawione jest
właściwych Bernardowi silnych efektów światłocie-
niowych, zaaranżowanych tu nieprzekonywająco,
56 T. Mańkowski, Galeria Stanisława Augusta, jw.,
s. 262, nr 426. Udostępnienie ml tego obrazu zawdzięczam
uprzejmości p. E. Bazzi w Mediolanie.
57 T. Mańkowski, jw., s. 262, nr 447.
a i partia figuralna jest miejscami słaba. Oba obrazy
były wykonane w Warszawie ok. r. 1769 i ich gorszych
partii nie można sobie wytłumaczyć inaczej, jak przyj-
mując współpracę Lorenza. Są szanse na odnalezienie
się innych obrazów z tej grupy. Gdy tak się stanie,
współpraca Bernarda z Lorenzem uzyska z pewnością
pełniejsze naświetlenie.
„Na widokach warszawskich wszystkie figury ma-
ją być jego pędzla” — pisał o udziale Lorenza we
wspaniałej serii płócien Bernarda syn Bacciarellego,
Fryderyk, występując w r. 1819 w obronie pamięci
ojca58. Ta złożona sprawa wracała jeszcze później
kilkakrotnie w opiniach wypowiadanych o obrazach
warszawskich, aż do ostatnich czasów, choć nie z tak
wyłącznym angażowaniem Lorenza w partie sztafażu
wedut warszawskich Bernarda59. Trzeba najpierw
stwierdzić, że o współpracy tej nie może być mowy
58 ,,Rozmaitości, dodatek do Gazety Korespondenta War-
szawskiego i Zagranicznego", 1819, nr 41.
59 s. Kozakiewicz, Canaletto, wyd. 1, Warszawa 1953,
s. 113; S. Lorentz w Mostra di Bernardo Bellotto..., jw., s. 26.
155
II. 15. Bernardo Bellotto, Wnętrze kościoła S. Paolo fuori le mura w Rzymie. Dawniej
w zbiorach Lanckorońskich w Wiedniu. (Fot. Archiwum Fotograficzne Instytutu
Sztuki PAN)
Wśród obrazów o tych ostatnich tematach dwa,
z których jeden, znajdujący się w zbiorach M. Bru-
nelli w Mediolanie Ceremonia la giumenta w bazylice
św. Piotra w Rzymie56 (il. 14) znam z autopsji,
a drugi, z wnętrzem kościoła S. Paolo fuori le mura,
dawniej w zbiorach Lanckorońskich w Wiedniu57
(il. 15) jedynie z fotografii — mogą być, jak sądzę,
przypisane współpracy Bernarda i Lorenza. Oba
z pewnością pochodzą z galerii Stanisława Augusta.
Obraz mediolański, zarówno w partii architektury,
jak przede wszystkim sztafażu, wykazuje poziom
wykonania do którego nigdy nie schodził Bernardo.
Tłumna scena jest wyreżyserowana niezręcznie, bez
nerwu kompozycyjnego, a pojedyncze postacie malo-
wane znacznie słabiej, niż to zwykł robić starszy
Bellotto. Wnętrze kościoła św. Pawła pozbawione jest
właściwych Bernardowi silnych efektów światłocie-
niowych, zaaranżowanych tu nieprzekonywająco,
56 T. Mańkowski, Galeria Stanisława Augusta, jw.,
s. 262, nr 426. Udostępnienie ml tego obrazu zawdzięczam
uprzejmości p. E. Bazzi w Mediolanie.
57 T. Mańkowski, jw., s. 262, nr 447.
a i partia figuralna jest miejscami słaba. Oba obrazy
były wykonane w Warszawie ok. r. 1769 i ich gorszych
partii nie można sobie wytłumaczyć inaczej, jak przyj-
mując współpracę Lorenza. Są szanse na odnalezienie
się innych obrazów z tej grupy. Gdy tak się stanie,
współpraca Bernarda z Lorenzem uzyska z pewnością
pełniejsze naświetlenie.
„Na widokach warszawskich wszystkie figury ma-
ją być jego pędzla” — pisał o udziale Lorenza we
wspaniałej serii płócien Bernarda syn Bacciarellego,
Fryderyk, występując w r. 1819 w obronie pamięci
ojca58. Ta złożona sprawa wracała jeszcze później
kilkakrotnie w opiniach wypowiadanych o obrazach
warszawskich, aż do ostatnich czasów, choć nie z tak
wyłącznym angażowaniem Lorenza w partie sztafażu
wedut warszawskich Bernarda59. Trzeba najpierw
stwierdzić, że o współpracy tej nie może być mowy
58 ,,Rozmaitości, dodatek do Gazety Korespondenta War-
szawskiego i Zagranicznego", 1819, nr 41.
59 s. Kozakiewicz, Canaletto, wyd. 1, Warszawa 1953,
s. 113; S. Lorentz w Mostra di Bernardo Bellotto..., jw., s. 26.
155