DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Różycka-Bryzek, Anna: Nowe atrybucje kilku obrazów włoskich w zbiorach Czartoryskich
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41527#0221
ANNA RÓŻYCKA-BRYZEK
II. 13. Bicci di Lorenzo, Święci,
fragment tryptyku. Perugia, Gal-
lerla Nazionale. (Fot. Alinari)
nie postaci Matki Boskiej i św. Jana podtrzymujących
zmarłego zaciera granicę między historyczną sceną
Opłakiwania a dewocyjnym obrazem Chrystusa Umę-
czonego. Od początku w. XV przedstawienie to, wzbo-
gacone o emblematy męki i symbolicznie ukazane sce-
ny pasyjne, stało się niezwykle popularne we Floren-
cji, odpowiadając swą bogatą treścią ludowej mistyce
religijnej 13.
Obraz ten, w Katalogu tymczasowym i przez Ko-
mornickiego przypisany ogólnie szkole florenckiej
13 E. Pano fsky, ,,Imago Pietatis", Festschrift fur
M. I. Friedlander, Leipzig 1927; A n t a 1, jw., s. 144; L. Ka-
linowski, Geneza Piety średniowiecznej „Prace Komisji
Historii Sztuki" PAU, X, 1952, odb. Kraków 1953, s. 100—105.
w. XIV, należy datować tak ze względów ikonogra-
ficznych jak i stylistycznych na okres późniejszy, to
jest na początek w. XV. Pochodzi on najprawdopodob-
niej z pracowni Bicciego di Lorenzo (1373—
1452) produkującej, podobnie jak konserwatywne
warsztaty Geriniego czy Mariotta di Nardo, obrazy
dewocyjne na zamówienie bractw religijnych i śred-
nich warstw mieszczaństwa14. Bicci, związany z począt-
ku, jak wielu innych drugorzędnych malarzy, z tra-
dycją Trecenta, z czasem zaczął silnie ulegać wpły-
wom sztuki Gentilego da Fabriano, bądź, to kopiując
jego obrazy, bądź też przyoblekając tematy tradycyj-
ne w typowe dla tego mistrza zgotycyzowane formy 15.
Malowidło w naszych zbiorach można przypisać pra-
14 Van Marle, jw., IX, s. 1—38; Ch. de T o 1 n a y,
The Musie oj the Unwerse, Notes on a Painting by Bicci
di Lorenzo, „The Journal of the Walters Art Gallery", VI,
1943, s. 83; A n t a 1, jw., s. 331—332.
15 Fragment predelli będącej kopią dzieła Gentilego da
Fabriano z legendą o św. Mikołaju, przypisywany obecnie
Bicciemu di Lorenzo, znajduje się w Państwowych Zbiorach
Sztuki na Wawelu (M. Michalska, Obraz Bicciego di Lo-
renzo ,,Pielgrzymi u grobu św. Mikołaja" w Zbiorach Wa-
welskich, „Studia do dziejów Wawelu" II, 1960, s. 415—432).
II. 14. Pracownia Bicciego di Lorenzo, Imago Pietatis,
Kraków, Muzeum Narodowe, Zbiory Czartoryskich.
(Fot. MNK)
212
II. 13. Bicci di Lorenzo, Święci,
fragment tryptyku. Perugia, Gal-
lerla Nazionale. (Fot. Alinari)
nie postaci Matki Boskiej i św. Jana podtrzymujących
zmarłego zaciera granicę między historyczną sceną
Opłakiwania a dewocyjnym obrazem Chrystusa Umę-
czonego. Od początku w. XV przedstawienie to, wzbo-
gacone o emblematy męki i symbolicznie ukazane sce-
ny pasyjne, stało się niezwykle popularne we Floren-
cji, odpowiadając swą bogatą treścią ludowej mistyce
religijnej 13.
Obraz ten, w Katalogu tymczasowym i przez Ko-
mornickiego przypisany ogólnie szkole florenckiej
13 E. Pano fsky, ,,Imago Pietatis", Festschrift fur
M. I. Friedlander, Leipzig 1927; A n t a 1, jw., s. 144; L. Ka-
linowski, Geneza Piety średniowiecznej „Prace Komisji
Historii Sztuki" PAU, X, 1952, odb. Kraków 1953, s. 100—105.
w. XIV, należy datować tak ze względów ikonogra-
ficznych jak i stylistycznych na okres późniejszy, to
jest na początek w. XV. Pochodzi on najprawdopodob-
niej z pracowni Bicciego di Lorenzo (1373—
1452) produkującej, podobnie jak konserwatywne
warsztaty Geriniego czy Mariotta di Nardo, obrazy
dewocyjne na zamówienie bractw religijnych i śred-
nich warstw mieszczaństwa14. Bicci, związany z począt-
ku, jak wielu innych drugorzędnych malarzy, z tra-
dycją Trecenta, z czasem zaczął silnie ulegać wpły-
wom sztuki Gentilego da Fabriano, bądź, to kopiując
jego obrazy, bądź też przyoblekając tematy tradycyj-
ne w typowe dla tego mistrza zgotycyzowane formy 15.
Malowidło w naszych zbiorach można przypisać pra-
14 Van Marle, jw., IX, s. 1—38; Ch. de T o 1 n a y,
The Musie oj the Unwerse, Notes on a Painting by Bicci
di Lorenzo, „The Journal of the Walters Art Gallery", VI,
1943, s. 83; A n t a 1, jw., s. 331—332.
15 Fragment predelli będącej kopią dzieła Gentilego da
Fabriano z legendą o św. Mikołaju, przypisywany obecnie
Bicciemu di Lorenzo, znajduje się w Państwowych Zbiorach
Sztuki na Wawelu (M. Michalska, Obraz Bicciego di Lo-
renzo ,,Pielgrzymi u grobu św. Mikołaja" w Zbiorach Wa-
welskich, „Studia do dziejów Wawelu" II, 1960, s. 415—432).
II. 14. Pracownia Bicciego di Lorenzo, Imago Pietatis,
Kraków, Muzeum Narodowe, Zbiory Czartoryskich.
(Fot. MNK)
212