Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (22.1960)

MAREK ROSTWOROWSKI


II. 1. D. van Baburen. ,,Zaparcie się św. Piotra”, Kraków, Muz. Narodowe. (Fot. M. Rostworowski)

Obraz pochodzi ze zbioru Hieronima Stroynowskie-
go, bpa wileńskiego, który zakupił go w Bononii
w latach 1787—88 za 80 dukatów; przez Walerię ze
Stroynowskich Tarnowską przeszedł do kolekcji Tar-
nowskich w Dzikowie i został przez nich zdeponowany
w Muz. Nar. w Krakowie w r. 1939. W inwentarzach
dzikowskich od trzydziestych lat XIX w. jest wy-
mieniany jako dzieło Honthorsta i jako takie wy-
stawiony był w krakowskim Tow. Przyj. Sztuk Pięk-
nych w r. 1919 5 i powtórnie w 1955 r.
Bibl. Katalog wystawy obrazów dawnych mistrzów,
Kraków 1955 nr 95. — J. Białostocki, M.
5 Wszystkie wiadomości o historii i pochodzeniu obra-
zu — K. G r o t o w a, jw., s. 15, 82, 105, 119, 142.

Walicki, Malarstwo europejskie w zbiorach
polskich, Warszawa 1955, 1958, nr 183. — K. Grotto-
w a, Zbiory sztuki Jana Feliksa i Walerii Tarnow-
skich w Dzikowie, Wrocław 1957, s. 15, 82, 105,
119, 142.
Zwięzła i śmiała kompozycja obrazu ukazuje
dramatyczne spięcie między trzema postaciami, gwał-
townie poruszonymi, z których jedna prawie tyłem
do widza. Niespokojny rytm dłoni, wymowne wy-
razy twarzy oraz koncentracja grupy wokół źródła
światła, potęgują napięcie. Widoczne jest tutaj za-
stosowanie metody kompozycji Caravaggia (por. „Szu-
lerzy” — galeria Scierra w Rzymie, obecnie U.S.A.,
(il 2.) „Wieczerza w Emaus” — National Gallery
w Londynie i ten sam temat w Mediolańskiej Brera)

300