Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (22.1960)

ODRODZENIE ROMANIZMU W POLSCE

II. 2. Opatów, kolegiata, fasada zach., 1 poi. XII w. (Fot. Z. Swie-
chowski)


sunkowo późno. Stanisław Herbst w pracy o począt-
kach historycznego widzenia rzeczywistości5 i Jan
Białostocki w głosie dyskusyjnym na marginesie tej
pracy8 odpowiedzieli na to pytanie w zasadzie twier-
dząco. Oczywiście ani szerokie ramy historycznej syn-
tezy ani zbyt ciasne możliwości ustnej wypowiedzi nie
pozwoliły ich autorom wyjść poza stadium szkicowe
z pozostawieniem kwestii otwartej dla dalszych prób
o charakterze porządkującym i uściślającym. Problem
polega bowiem na tym, ażeby — mówiąc słowami

Białostockiego — „stwierdzić czy zbieżności pomiędzy
renesansem (polskim 7) i romanizmem wynikały z tego,
iż oba te okresy czerpały ze wspólnego źródła z tra-
dycji antycznej, czy też są to skutki świadomego
nawiązywania artystów epoki odrodzenia do okresu
romańskiego'. I dalej — czy są to zjawiska polegające
wyłącznie na pokrewieństwach formalnych czy zbie-
gają się one z analogicznym świadomym stosunkiem
do przeszłości w dziedzinie historiografii. Wskazanie
powiązań i równoległości pomiędzy twórczością archi-

5 S. Herbst, Początki historycznego widzenia rzeczy-
wistości w nauce i sztuce polskiego odrodzenia, Odrodzenie
W Polsce — Historia nauki, Warszawa 1956, s. 372.

6 J. Białostocki, Historyzm w sztuce polskiej
XVI w., jw., s. 387—89.
7 Uwaga autora.

341