Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (30.1968)

WSPOMNIENIA

POŚMIERTNE

udekorowane jest zwykle efektownym wschodnim
dywanem, na jego tle stoi oparty na staludze jeden
tylko, dyskretnie oświetlony, obraz dużej klasy, czy
pojedynczy wazon (belwederski, lub saski), albo
okaz bogato zdobionej broni. Żadnych efektów rekla-
mowych. To nie jest sklep brokantera, gdzie można
liczyć na okazję znalezienia obiektu wartościowego
i rzadkiego, którego cenności właściciel nie byłby
świadom. Salon nie jest nastawiony na klienta przy-
padkowego, zapaleńca operującego małymi fundusza-
mi, ale namiętnie wyszukującego przedmioty, na któ-
rych zna się znacznie lepiej, niż sprzedający. U Stu-
dzińskiego ruch jest niewielki, ale tranzakcje po-
ważne, krajowe i — często — zagraniczne, nabyw-
cami są muzea i kolekcjonerzy najzamożniejsi.
Tę akcję gwałtownie przecina wybuch wojny świa-
towej. Studziński opuszcza kraj, po krótkim pobycie
w Budapeszcie, bez środków do życia osiada w Pary-
żu, następnie przenosi się do Nicei, gdzie się trudni
handlem filatelistycznym, wiążąc się równocześnie
z polskimi organizacjami patriotycznymi. Policja wpa-
da jednak na trop tych poczynań. Studziński zostaje
aresztowany, przechodzi 7-miesięczne ciężkie więzie-
nie gestapowskie w mieście Imperia, zakończone
przeniesieniem do obozu koncentracyjnego w Em-
brun. Stąd udaje mu się zbiec; zaciąga się wówczas
do francuskiego ruchu oporu F.F.I., działając — aż
do wyzwolenia — w departamencie Lot.
Z chwilą zakończenia wojny wraca do Paryża i do
pracy antykwariusza. Z biegiem czasu instaluje się
w niewielkim mieszkanku w eleganckiej XVI dziel-
nicy (62, Avenue Raymonid-Poincare). Tu jest teraz
jego salon i dom, zawsze gościnny, serdecznie wita-
jący każdego gościa z Polski. Wraz ze swą, pełną
wdzięku i urody, żoną p. Joanną, stworzyli atmosferę
niezwykle kulturalną i arcypolską. Mimo swych za-
sług dla Francji, Studziński nie zmienił polskiego
obywatelstwa, przeciwnie — wzmógł jeszcze swą mi-
łość ojczyzny i tęsknotę za nią. Teraz zajął się nie-
mal wyłącznie wyławianiem poloników, które w
znacznym stopniu, w każdym razie te najcenniesze,
zasilały polskie muzea, szczególnie Narodowe w War-
szawie, ale i wiele innych, także prowincjonalnych
(np. Zamek w Malborku). W tym zakresie jego za-
sługi były tak wielkie, jak świetne było jego znaw-
stwo.
Niezwykle czynny i ruchliwy, zawsze pełen entu-
zjazmu, doprawdy młodzieńczego, i pogody, nieporów-


nany gawędziarz, człowiek serdeczny i uczynny •—
pozostawił u wszystkich, którzy się z nim zetknęli
szczery smutek i żal poniesionej straty. Wielu z nas,
a szerzej — polska kultura i polskie zbiory — straciły
we Franciszku Studzińskim przyjaciela o wielkim,
gorącym sercu Polaka.
Andrzej Ryszkiewicz

MARIAN WÓJCIAK
(5.5.1912-24.8.1967)

Marian Wójciak urodził się 5.V.1912 r. we Lwowie,
gdzie w 1939 r. ukończył studia historii sztuki pisząc
pod kierunkiem profesora Władysława Podlachy pra-
cę magisterską — monografię Alojzego Reichana (pu-
blikowaną w I tomie „Roczników Sztuki Śląskiej”).
Już w czasie studiów pracował jako asystent w Mu-
zeum Lubomirskich (1938—40), następnie w Galerii
Narodowej m. Lwowa (1940—41). W czasie okupacji
niemieckiej, do chwili wyjazdu ze Lwowa w lipcu
1944 r., pełnił obowiązki kierownika działu czasopism
W Zakładzie Narodowym im, Ossolińskich. Z lat

przedwojennych datują się dwa Jego opracowania
lwowskich malarzy („Polski Słownik Biograficzny”,
IV, 1938, s. 379 i V, 1939, s. 286 n.). Równolegle
z pracą w zakresie historii sztuki rozwijały się Jego
zainteresowania malarskie; uczył się na studium pro-
wadzonym przez prof. Z. Radnickiego przy Wydziale
Humanistycznym Uniwersytetu, a w 1938 r. uzyskał
członkowstwo Polskiego Związku Plastyków. Po woj-
nie pracował w rzeszowskim Urzędzie Wojewódzkim,
początkowo jako konserwator zabytków, potem pro-
wadził oddział szkolnictwa artystycznego. W czerwcu

117