DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.33172#0227
OSIEDLE ŻOLIBORZ WSM
Osiedle Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej między pl. Komuny Paryskiej
i ulicami: Krasińskiego, Stołeczną i Słowackiego. Rozplanowane m.in. przez Sta-
nisława Brukalskiego, Stanisława Filipkowskiego i Jana Chmielewskiego. Kolonia
Ił (między pl. Komuny Paryskiej a ul. Teoplitza) wzniesiona 1927-29 przez Bruna
Zborowskiego; kolonia 1H (przy ul. Krasińskiego, między ulicami Filarecką
i Suzina) 1928-30 przez Bruna Zborowskiego; kolonia IV (przy ul. Krasińskiego,
między ulicami Suzina i Jaśkiewicza) 1927-32 wg projektu Barbary i Stanisława
Brukalskich; kolonia V (przy ul. Słowackiego, między ulicami Fiiarecką i Suzina)
1931 wg projektu Bruna Zborowskiego; kolonia VI (między ul. Sierpecką, Suzina
i Próchnika) 1928-31 wg projektu Bruna Zborowskiego; kolonia VII (przy ul. Su-
zina, między ulicami Próchnika i Sierpecką) 1933-34 wg projektu Brukalskich; ko-
lonia VIII (przy u}. Słowackiego, między ulicami Suzina i Krechowiecką) 1932 wg
projektu Juliusza Żakowskiego i Jana Chmielewskiego; kolonia IX (między ulicami
Próchnika i Sierpecką) rozpoczęta 1937, ukończona po 1945, m.in. Teatr Komedia
wg projektu Brukalskich. Osiedle należy do wybitnych osiągnięć funkcjonalnej
architektury mieszkaniowej dwudziestolecia międzywojennego. Kolonie X-XIII
zrealizowane wg projektu Brukalskich po 1945. Fot. 350.
OSIEDLE ŻOLIBORZ ZUS
Kolonia domów jednorodzinnych pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
między ulicami: Sułkowskiego, Dziennikarską, Dygasińskiego, Promyka i Boho-
molca. Wzniesiona 1934-36 wg projektu Jana Redy, Romana Piotrowskiego i Jó-
zefa Szanajcy. Przykład skrajnego funkcjonalizmu w architekturze.
ULICA ŻURAWIA
Od pl. Trzech Krzyży do ul. Poznańskiej. Wytyczona 1766 w wyniku parcelacji.
Obecna nazwa nadana 1770 od płynącej tu rzeczki Żurawki. Ok. 1780 nazywana
ulicą Żurawieńcową. Pierwotnie dochodziła do ul. Nowy Świat. Skrócona 1818
przy poszerzaniu pl. Trzech Krzyży. Odcinek między ulicami Marszałkowską
i Poznańską od 1935 nosił nazwę ul. Żulińskiego. Po 1949 całej ulicy przywrócono
dawną nazwę.
2 Kamienica. Wzniesiona ok. 1870 wg projektu Adolfa Wolińskiego. Klasycystyczna.
24 Kamienica. Wzniesiona ok. 1910 wg projektu Edwarda Ebera. Wczesnomodernis-
tyczna.
ALEJA ŻWIRKI I WIGURY
Od ul. Wawelskiej do ul. 17 Stycznia. Wytyczona ok. 1934 wg projektu Antoniego
Jawornickiego. Ok. 1955 nazwana ul. Rokitnicką. 1960 przywrócono dawną nazwę.
Gmach b. Kierownictwa Marynarki Wojennej. Wzniesiony 1933-35 wg projektu
Rudolfa Świerczyńskiego; konstrukcja-Stefan Bryła. Przykład architektury
funkcjonalnej.
95/97 Domy Akademickie Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Wzniesione 1966-68
wg projektu Tadeusza Tomickiego.
Centrum Akademii Medycznej. Zob. ul. Banacha l/la.
Cmentarz Mauzoleum Żotnierzy Armii Radzieckiej. Założony 1949-50 wg projektu
Bohdana Lacherta i Irmy Ignaczak: rzeźby - Jerzy Jarnuszkiewicz i Stanisław Li-
sowski; zieleń - J. Dworakowska i Władysław Niemirski. Fot. 351.
Międzynarodowy Port Lotniczy. Zbudowany 1964-69 wg projektu Krystyny i Jana
Dobrowolskich; konstrukcja-Aleksander Włodarz, Czesław Cywiński, Witold
Jędrzejewski i Tadeusz Tesarski. Fot. 352.
ULICA ŻYTNIA
42 Cmentarz Ewangeiicko-Reformowany, Kalwiński. Założony 1792. Rozszerzony w
XX w. Mauzoleum rodziny Leopolda Kronenberga, ok. 1900, wg projektu Kons-
tantego Wojciechowskiego, neogotyckie. Grobowce: rodziny Bertoldów-Neuman-
nów, pocz. XX w., modernistyczny; Adama Oderfelda, płaskorzeźba Edwarda
Wittiga, 1911; rodziny Laskowskich i Nagórków, rzeźba B. Jeziorańskiego, 1910,
modernistyczny.
Osiedle Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej między pl. Komuny Paryskiej
i ulicami: Krasińskiego, Stołeczną i Słowackiego. Rozplanowane m.in. przez Sta-
nisława Brukalskiego, Stanisława Filipkowskiego i Jana Chmielewskiego. Kolonia
Ił (między pl. Komuny Paryskiej a ul. Teoplitza) wzniesiona 1927-29 przez Bruna
Zborowskiego; kolonia 1H (przy ul. Krasińskiego, między ulicami Filarecką
i Suzina) 1928-30 przez Bruna Zborowskiego; kolonia IV (przy ul. Krasińskiego,
między ulicami Suzina i Jaśkiewicza) 1927-32 wg projektu Barbary i Stanisława
Brukalskich; kolonia V (przy ul. Słowackiego, między ulicami Fiiarecką i Suzina)
1931 wg projektu Bruna Zborowskiego; kolonia VI (między ul. Sierpecką, Suzina
i Próchnika) 1928-31 wg projektu Bruna Zborowskiego; kolonia VII (przy ul. Su-
zina, między ulicami Próchnika i Sierpecką) 1933-34 wg projektu Brukalskich; ko-
lonia VIII (przy u}. Słowackiego, między ulicami Suzina i Krechowiecką) 1932 wg
projektu Juliusza Żakowskiego i Jana Chmielewskiego; kolonia IX (między ulicami
Próchnika i Sierpecką) rozpoczęta 1937, ukończona po 1945, m.in. Teatr Komedia
wg projektu Brukalskich. Osiedle należy do wybitnych osiągnięć funkcjonalnej
architektury mieszkaniowej dwudziestolecia międzywojennego. Kolonie X-XIII
zrealizowane wg projektu Brukalskich po 1945. Fot. 350.
OSIEDLE ŻOLIBORZ ZUS
Kolonia domów jednorodzinnych pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
między ulicami: Sułkowskiego, Dziennikarską, Dygasińskiego, Promyka i Boho-
molca. Wzniesiona 1934-36 wg projektu Jana Redy, Romana Piotrowskiego i Jó-
zefa Szanajcy. Przykład skrajnego funkcjonalizmu w architekturze.
ULICA ŻURAWIA
Od pl. Trzech Krzyży do ul. Poznańskiej. Wytyczona 1766 w wyniku parcelacji.
Obecna nazwa nadana 1770 od płynącej tu rzeczki Żurawki. Ok. 1780 nazywana
ulicą Żurawieńcową. Pierwotnie dochodziła do ul. Nowy Świat. Skrócona 1818
przy poszerzaniu pl. Trzech Krzyży. Odcinek między ulicami Marszałkowską
i Poznańską od 1935 nosił nazwę ul. Żulińskiego. Po 1949 całej ulicy przywrócono
dawną nazwę.
2 Kamienica. Wzniesiona ok. 1870 wg projektu Adolfa Wolińskiego. Klasycystyczna.
24 Kamienica. Wzniesiona ok. 1910 wg projektu Edwarda Ebera. Wczesnomodernis-
tyczna.
ALEJA ŻWIRKI I WIGURY
Od ul. Wawelskiej do ul. 17 Stycznia. Wytyczona ok. 1934 wg projektu Antoniego
Jawornickiego. Ok. 1955 nazwana ul. Rokitnicką. 1960 przywrócono dawną nazwę.
Gmach b. Kierownictwa Marynarki Wojennej. Wzniesiony 1933-35 wg projektu
Rudolfa Świerczyńskiego; konstrukcja-Stefan Bryła. Przykład architektury
funkcjonalnej.
95/97 Domy Akademickie Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Wzniesione 1966-68
wg projektu Tadeusza Tomickiego.
Centrum Akademii Medycznej. Zob. ul. Banacha l/la.
Cmentarz Mauzoleum Żotnierzy Armii Radzieckiej. Założony 1949-50 wg projektu
Bohdana Lacherta i Irmy Ignaczak: rzeźby - Jerzy Jarnuszkiewicz i Stanisław Li-
sowski; zieleń - J. Dworakowska i Władysław Niemirski. Fot. 351.
Międzynarodowy Port Lotniczy. Zbudowany 1964-69 wg projektu Krystyny i Jana
Dobrowolskich; konstrukcja-Aleksander Włodarz, Czesław Cywiński, Witold
Jędrzejewski i Tadeusz Tesarski. Fot. 352.
ULICA ŻYTNIA
42 Cmentarz Ewangeiicko-Reformowany, Kalwiński. Założony 1792. Rozszerzony w
XX w. Mauzoleum rodziny Leopolda Kronenberga, ok. 1900, wg projektu Kons-
tantego Wojciechowskiego, neogotyckie. Grobowce: rodziny Bertoldów-Neuman-
nów, pocz. XX w., modernistyczny; Adama Oderfelda, płaskorzeźba Edwarda
Wittiga, 1911; rodziny Laskowskich i Nagórków, rzeźba B. Jeziorańskiego, 1910,
modernistyczny.