DOI Artikel:
Sborōnos, Iōannēs N.: Nomismatika symbola tēs archaias Krētēs
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14594#0091
157
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ
158
(XXX 15-17) εΰρηται έπί μικρών αργυρών νομι-
σμάτων της αύτης πόλεως (Άρχ. Έφημ. 1889
πίν. 13, 10-11)"και ό παρά τον Απόλλωνα κνων
τών διδράχμων της αυτής πόλεως (IX, 2-7) εΰ-
ρηται ώς τύπος έπί τών σμικρών αργυρών και χάλ-
κινων υποδιαιρέσεων αύτών (IX, 9-12 καί 31-40).
Ή παρά τον Απόλλωνα Λύρα τών μεγάλων χάλ-
κινων νομισμάτων της ΈλευΟέρνας (XII, 3-5)
άπαντα ώς τύπος έπί τών υποδιαιρέσεων αυτών
(XII, 6). Το βούκρανον διδράχμων τινών της
Γόρτυνος (XV, 2) έπί χάλκινων νομισμάτων της
-αύτης πόλεως (XV, 4). Τό βΙΙος (XXVI, 18)
καί τό κηρύκειον (XXV25-29 καί XXVI,27) του
Πολυρηνίου έπί συγχρόνων καί μεταγενέστερων
ετι νομισμάτων της αυτής πόλεως (XXVI, 18 και
29). Τό κηρύκειον τών διδράχμων της Συβριτίας
(XXX, 15-18) έπί τών χάλκινων της αύτης πό-
λεως (XXX, 20). Τέλος ό θάμνος τών διδράχμων
της Τυλισοΰ (XXX, 29-32) έπί τών σμικρών
χαλκών υποδιαιρέσεων (XXX, 33).
Ζ'. ΣνμΰοΛα ευρισκόμενα έπί τών άρχαιοτέ-
ρων νομισμάτων της αντ~\ς πό.Ιεως ώς τνποι
κύριοι.
Τοιαύτα εΐσίν ό'παρά τον άετον Τρίτων έν Ιτάνω
(XIX 17-24) ό χρησιμεύων ώς τύπος όλων τών
αρχαιοτέρων νομισμάτων της λεως (XVIII,21-
37) καί ή παρά τον άετον κεφάλι] νός (XXI 1,10)
τών νομισμάτων της ΛυττοΟ, ή άποτελοΟσα τον
κύριον τύπον όλης της άρχαιοτέρας σειράς (XXI,
1-31 καί XXI, 1-7).
Η'. Σύμβοΐα ιστορικόν σημασίαν ένεχοντα.
Έπί ένίων τών αργυρών νομισμάτων της Ελύ-
ρου (XII, 10) Τρτακίνης (XVIII, 9) καί ΠραϊσοΟ
(XXVIII, 15-16) ευρίσκομεν παρά τον τύπον της
μελίσσης άνθος ρόΰον, το οποίον βεβαίως θα έσχε-
τίζομεν πρός την κατά προτίμησιν εκ του άνθους
τούτου άποκομίζουσαν τήν τροφήν μέλισσαν, αν
δεν εΰρίσκετο το αύτό σύμβολον καί παρά τήν κε-
φαλήν της Δήμητρος (XXVIII, 13) πρός δε παρά
τήν κεφαλήν ταύρου (XXVIII, 14) καί ύπεράνω
ταύρου (XXVIII, 12) έπί ετέρων νομισμάτων της
αισοΟ. Επειδή δέ τό άνθος τούτο εϊνε πανόμοιον
πράς τό βαλαύστιον τών νομισμάτων της γείτονος
νήσου Ρόδου, φρονοΟμεν ό'τι ίσως αναφέρεται εις
ίστορικήν τινα σχέσιν τών κρητικών τούτων πό-
λεων πρός τους Ροδίους, οίτινες ώς γνωρίζομεν έξ
έπιγραφών καί μαρτυριών τών αρχαίων συγγρα-
φέων 1 άνεμιγνύοντο συχνά εις τάς υποθέσεις τών
κρητικών πόλεων συμμαχίας ή πολέμους πρός αύ-
τάς συνάπτοντες 2.
Ετερον τι νόμισμα άργυροΟν της Γόρτυνος τοΟ Γ'
π. Χ. αιώνος (XVI, 9) έχει ώς τύπον όπλίτην τινά
άρειμανίως ίστάμενον, ασπίδα καί δόρυ ενόντα καί
περιβαλλόμενον ύπο άκτίνων. Ό τύπος ούτος δεν
έξηγήΟη εισέτι, άλλ αί περιβάλλουσαι αύτάν άκτϊ-
νες ένδεικνύουσιν ώς βέβαιον φρονώ ότι εϊνε προ-
σωποποίησις τοΟ άστέρος Άρεως . Παρ' αυτόν
απεικονίζεται ώς σύμβολον στέφανος όστις πιθα-
νώς αναφέρεται, ώς δύναται τις νά συμπεράνη έκ
της παρά τον Αρην θέσεως αύτοϋ', είς νίκην τινά
τών άείποτε έν πολέμοις διατελούντων Γορτυνίων.
Έπί δέ νομισμάτων τινών χαλκών τών Άπτα-
ραίων εΰρηται ώς σύμβολον στάγνς όπισθεν όπλί-
του βαδίζοντος καί έκ μάχ_ης έπιστρέφοντος (1,27).
Πιθανώς το σύμβολον τοΰτο σημαίνει τήν μετά πό-
λεμόν τινα εΐρήνην, ής άπήλαυσαν οί 'Λπταραϊοι.
Έπί ετέρου ομοίου νομίσματος τών Άπταραίων
εύρίσκομεν έν τη αύτη θέσει δείφϊνα (II, 11),
δπερ δύναται νά σημαίνη τήν έκ ναυτικής νίκης
έπιστροφήν.
Τό σπουδαιότερον όμως ιστορικόν νόμισμα της
νήσου εϊνε τό έξης. Κατά τον πόλεμον, όν έπεχεί-
ρησαν οί Ρωμαίοι έν ετεσι 63-64 π. Χ. πρός
κατάκτησιν της νήσου άρχηγόν έχοντες τον Και-
κίλιον Μέτελλον τον έκτοτε Κρητικών κληΟέντα,
οί Γορτύνιοι φαίνεται ότι όχι μόνον δεν άντέστη-
σαν πρός τους κατακτητάς, άλλά καί ότι εύνοϊκώς
έδέχΟησαν αύτούς έκ μίσους πρός τους γείτονας
αύτών Κνωσίους τους έν τοις πρώτοις κατά τών
έπιδρομέων πολεμήσαντας. Ένεκα δέ τούτου έπί
της Ρωμαϊκής κυριαρχίας ένώ ή Κνωσός μετε-
βλήθη εις άπλήν ρωμαϊκή ν άποικίαν, ή Γόρτυς
άπέβη ή επίσημος πρωτεύουσα καί ή μάλλον ακ-
μάζουσα πόλις της νήσου. Κατά τους χρόνους τού-
τους της κατακτήσεως έκόπησαν έν Γόρτυνι τά
σπάνια μεγάλα άργυροι νομίσματα τά φέροντα άφ'
1 ΝδώβΓ Μποηιοκγηβ 1,81.—Πολυδ. IV.53.—8νοΓοηυκ Ναηι.
άα Ια Οΐ'δΙο ,ιηοϊοηηρ. σελ. 01 χτλ.
2 Ώ{ τύπος άπαντα δ;χο;ον άνθος έπί τών νομισμάτων τή; Βιάν-
νου ( ΠΙ, 15). '
Πρ
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ
158
(XXX 15-17) εΰρηται έπί μικρών αργυρών νομι-
σμάτων της αύτης πόλεως (Άρχ. Έφημ. 1889
πίν. 13, 10-11)"και ό παρά τον Απόλλωνα κνων
τών διδράχμων της αυτής πόλεως (IX, 2-7) εΰ-
ρηται ώς τύπος έπί τών σμικρών αργυρών και χάλ-
κινων υποδιαιρέσεων αύτών (IX, 9-12 καί 31-40).
Ή παρά τον Απόλλωνα Λύρα τών μεγάλων χάλ-
κινων νομισμάτων της ΈλευΟέρνας (XII, 3-5)
άπαντα ώς τύπος έπί τών υποδιαιρέσεων αυτών
(XII, 6). Το βούκρανον διδράχμων τινών της
Γόρτυνος (XV, 2) έπί χάλκινων νομισμάτων της
-αύτης πόλεως (XV, 4). Τό βΙΙος (XXVI, 18)
καί τό κηρύκειον (XXV25-29 καί XXVI,27) του
Πολυρηνίου έπί συγχρόνων καί μεταγενέστερων
ετι νομισμάτων της αυτής πόλεως (XXVI, 18 και
29). Τό κηρύκειον τών διδράχμων της Συβριτίας
(XXX, 15-18) έπί τών χάλκινων της αύτης πό-
λεως (XXX, 20). Τέλος ό θάμνος τών διδράχμων
της Τυλισοΰ (XXX, 29-32) έπί τών σμικρών
χαλκών υποδιαιρέσεων (XXX, 33).
Ζ'. ΣνμΰοΛα ευρισκόμενα έπί τών άρχαιοτέ-
ρων νομισμάτων της αντ~\ς πό.Ιεως ώς τνποι
κύριοι.
Τοιαύτα εΐσίν ό'παρά τον άετον Τρίτων έν Ιτάνω
(XIX 17-24) ό χρησιμεύων ώς τύπος όλων τών
αρχαιοτέρων νομισμάτων της λεως (XVIII,21-
37) καί ή παρά τον άετον κεφάλι] νός (XXI 1,10)
τών νομισμάτων της ΛυττοΟ, ή άποτελοΟσα τον
κύριον τύπον όλης της άρχαιοτέρας σειράς (XXI,
1-31 καί XXI, 1-7).
Η'. Σύμβοΐα ιστορικόν σημασίαν ένεχοντα.
Έπί ένίων τών αργυρών νομισμάτων της Ελύ-
ρου (XII, 10) Τρτακίνης (XVIII, 9) καί ΠραϊσοΟ
(XXVIII, 15-16) ευρίσκομεν παρά τον τύπον της
μελίσσης άνθος ρόΰον, το οποίον βεβαίως θα έσχε-
τίζομεν πρός την κατά προτίμησιν εκ του άνθους
τούτου άποκομίζουσαν τήν τροφήν μέλισσαν, αν
δεν εΰρίσκετο το αύτό σύμβολον καί παρά τήν κε-
φαλήν της Δήμητρος (XXVIII, 13) πρός δε παρά
τήν κεφαλήν ταύρου (XXVIII, 14) καί ύπεράνω
ταύρου (XXVIII, 12) έπί ετέρων νομισμάτων της
αισοΟ. Επειδή δέ τό άνθος τούτο εϊνε πανόμοιον
πράς τό βαλαύστιον τών νομισμάτων της γείτονος
νήσου Ρόδου, φρονοΟμεν ό'τι ίσως αναφέρεται εις
ίστορικήν τινα σχέσιν τών κρητικών τούτων πό-
λεων πρός τους Ροδίους, οίτινες ώς γνωρίζομεν έξ
έπιγραφών καί μαρτυριών τών αρχαίων συγγρα-
φέων 1 άνεμιγνύοντο συχνά εις τάς υποθέσεις τών
κρητικών πόλεων συμμαχίας ή πολέμους πρός αύ-
τάς συνάπτοντες 2.
Ετερον τι νόμισμα άργυροΟν της Γόρτυνος τοΟ Γ'
π. Χ. αιώνος (XVI, 9) έχει ώς τύπον όπλίτην τινά
άρειμανίως ίστάμενον, ασπίδα καί δόρυ ενόντα καί
περιβαλλόμενον ύπο άκτίνων. Ό τύπος ούτος δεν
έξηγήΟη εισέτι, άλλ αί περιβάλλουσαι αύτάν άκτϊ-
νες ένδεικνύουσιν ώς βέβαιον φρονώ ότι εϊνε προ-
σωποποίησις τοΟ άστέρος Άρεως . Παρ' αυτόν
απεικονίζεται ώς σύμβολον στέφανος όστις πιθα-
νώς αναφέρεται, ώς δύναται τις νά συμπεράνη έκ
της παρά τον Αρην θέσεως αύτοϋ', είς νίκην τινά
τών άείποτε έν πολέμοις διατελούντων Γορτυνίων.
Έπί δέ νομισμάτων τινών χαλκών τών Άπτα-
ραίων εΰρηται ώς σύμβολον στάγνς όπισθεν όπλί-
του βαδίζοντος καί έκ μάχ_ης έπιστρέφοντος (1,27).
Πιθανώς το σύμβολον τοΰτο σημαίνει τήν μετά πό-
λεμόν τινα εΐρήνην, ής άπήλαυσαν οί 'Λπταραϊοι.
Έπί ετέρου ομοίου νομίσματος τών Άπταραίων
εύρίσκομεν έν τη αύτη θέσει δείφϊνα (II, 11),
δπερ δύναται νά σημαίνη τήν έκ ναυτικής νίκης
έπιστροφήν.
Τό σπουδαιότερον όμως ιστορικόν νόμισμα της
νήσου εϊνε τό έξης. Κατά τον πόλεμον, όν έπεχεί-
ρησαν οί Ρωμαίοι έν ετεσι 63-64 π. Χ. πρός
κατάκτησιν της νήσου άρχηγόν έχοντες τον Και-
κίλιον Μέτελλον τον έκτοτε Κρητικών κληΟέντα,
οί Γορτύνιοι φαίνεται ότι όχι μόνον δεν άντέστη-
σαν πρός τους κατακτητάς, άλλά καί ότι εύνοϊκώς
έδέχΟησαν αύτούς έκ μίσους πρός τους γείτονας
αύτών Κνωσίους τους έν τοις πρώτοις κατά τών
έπιδρομέων πολεμήσαντας. Ένεκα δέ τούτου έπί
της Ρωμαϊκής κυριαρχίας ένώ ή Κνωσός μετε-
βλήθη εις άπλήν ρωμαϊκή ν άποικίαν, ή Γόρτυς
άπέβη ή επίσημος πρωτεύουσα καί ή μάλλον ακ-
μάζουσα πόλις της νήσου. Κατά τους χρόνους τού-
τους της κατακτήσεως έκόπησαν έν Γόρτυνι τά
σπάνια μεγάλα άργυροι νομίσματα τά φέροντα άφ'
1 ΝδώβΓ Μποηιοκγηβ 1,81.—Πολυδ. IV.53.—8νοΓοηυκ Ναηι.
άα Ια Οΐ'δΙο ,ιηοϊοηηρ. σελ. 01 χτλ.
2 Ώ{ τύπος άπαντα δ;χο;ον άνθος έπί τών νομισμάτων τή; Βιάν-
νου ( ΠΙ, 15). '
Πρ