Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Polska Akademia Umieje̜tności <Krakau> / Komisja Historii Sztuki [Editor]; Polska Akademia Nauk <Warschau> / Oddział <Krakau> / Komisja Teorii i Historii Sztuki [Editor]
Folia Historiae Artium — NS: 2-3.1997

DOI article:
Skrzyniarz, Sławomir: Upadły anioł: Antropomorficzne uskrzydlone przedstawienia Diabła w Sztuce bizantyńskiej
DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.20616#0084

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
18. Lucyfer; fragment ryc. 16

19- Diabły, fragment ryc. 16

diametralnie różny od jaśniejących aniołów Boga, aniel-
skiemu dostojeństwu i spokojowi przeciwstawiając na-
gość, czerń i groteskową ruchliwość.

Dionizy z Fourny tak oto poleca przedstawiać w
scenie Strącania zbuntowanych aniołów lecących w dół
buntowników: „aniołowie, którzy są wyżej od pozosta-
łych strącanych są jaśniejący, podczas gdy aniołowie
poniżej są ciemni i stają się coraz ciemniejsi w miarę
spadania; poniżej tych są pół-diabły i pół-aniołowie, a
jeszcze niżej są zupełnie czarne, pozbawione światła dia-
bły”1'". Odróżnienie „aniołów” od „diabłów” w grupie
potępionych za bunt wobec Boga towarzyszy Lucyfera
pokrywa się z zaprezentowanym w tym artykule podzia-
łem antropomorficznych uskrzydlonych przedstawień
Diabła na dwa warianty. Wspomniane zaś przez Dioni-
zego „pół-anioły” i „pół-diabły” zdają się odpowiadać
wizerunkom o pośrednim, między powagą a groteską,
wyrazie artystycznym. Niewątpliwie więc istniała, przy-
najmniej u XVIlI-wiecznego kontynuatora bizantyńskiej
tradycji artystycznej, jakim był mnich Dionizy, świado-
mość różnorodności form, w jakich w Bizancjum uka-
zywany był Diabeł - upadły anioł.

104 Tłoe „Painter’s Manuał” of Dionysius of Fourna [tł. ang. i
opr.] P. Hetherington, London 1974, s. 18; tł. poi. S. Skrzyniarz.
 
Annotationen