DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25880#0043
Piotr Juszkiewicz
Miły, mełałory i władza. Krytyka artystyczna w PRL
- szkic metodoiogiczny
Krytyka artystyczna rzadko bywa traktowana jako zasługujący na osobną
uwagę przedmiot badań. Rozpięta pomiędzy historią literatury i historią sztuki
pełni najczęściej rołę ubogiej krewnej pierwszej dyscypliny łub wiedzy pomoc-
niczej dła drugiej. Czasami teksty krytyków wykorzystują historycy idei, częściej
biografowie pisarzy czy artystów. Ten stan zawieszenia pomiędzy akademickimi
dyscyplinami krytyka artystyczna zawdzięcza nie tylko rygorowi, z jakim nauka
podzieliła obserwowaną rzeczywistość na uniwersyteckie departamenty, ałe
przede wszystkim niedostatkowi prób określenia jej swoistości. Jeśli mówię
o niedostatku, to mam na myśli nie tyle wielość obecnych w tekstach
metakrytycznych konstatacji, co ilościową szczupłość zdystansowanych, pozo-
stających poza wewnętrznym, ideologicznym dyskursem krytyki, prób zaryso-
wania jej wyróżników i granic. Skutkujące owym niedostatkiem przyjmowanie
intuicyjnego pojęcia krytyki artystycznej wystawia nasze mówienie o niej nie
tylko na groźbę rozmycia przedmiotu mówienia, ałe także na poruszanie się
w obrębie obszaru zdefiniowanego przez samą krytykę, to jest w obrębie jej
własnej mitologii. Chcąc zatem mówić na temat krytyki, musimy najpierw
spojrzeć na nią z a-mitologicznej perspektywy.
Wiele lat temu, na sesji poświęconej krytyce artystycznej, Wiesław Juszczak
proponował następującą jej definicję: „Krytyka to wszystkie zwerbalizowane
formy pośredniczenia między współczesnym krytykowi dziełem sztuki a jakimś
Referat powstał w trakcie namysłu nad teoretycznym profiłem reaiizowanego ze środków
KBN programu: Dysłwrs nowoczesność; w /?oM;'e/ krytyce artystyczne/ w iarac/; 793J/56-79&9.
4!
Miły, mełałory i władza. Krytyka artystyczna w PRL
- szkic metodoiogiczny
Krytyka artystyczna rzadko bywa traktowana jako zasługujący na osobną
uwagę przedmiot badań. Rozpięta pomiędzy historią literatury i historią sztuki
pełni najczęściej rołę ubogiej krewnej pierwszej dyscypliny łub wiedzy pomoc-
niczej dła drugiej. Czasami teksty krytyków wykorzystują historycy idei, częściej
biografowie pisarzy czy artystów. Ten stan zawieszenia pomiędzy akademickimi
dyscyplinami krytyka artystyczna zawdzięcza nie tylko rygorowi, z jakim nauka
podzieliła obserwowaną rzeczywistość na uniwersyteckie departamenty, ałe
przede wszystkim niedostatkowi prób określenia jej swoistości. Jeśli mówię
o niedostatku, to mam na myśli nie tyle wielość obecnych w tekstach
metakrytycznych konstatacji, co ilościową szczupłość zdystansowanych, pozo-
stających poza wewnętrznym, ideologicznym dyskursem krytyki, prób zaryso-
wania jej wyróżników i granic. Skutkujące owym niedostatkiem przyjmowanie
intuicyjnego pojęcia krytyki artystycznej wystawia nasze mówienie o niej nie
tylko na groźbę rozmycia przedmiotu mówienia, ałe także na poruszanie się
w obrębie obszaru zdefiniowanego przez samą krytykę, to jest w obrębie jej
własnej mitologii. Chcąc zatem mówić na temat krytyki, musimy najpierw
spojrzeć na nią z a-mitologicznej perspektywy.
Wiele lat temu, na sesji poświęconej krytyce artystycznej, Wiesław Juszczak
proponował następującą jej definicję: „Krytyka to wszystkie zwerbalizowane
formy pośredniczenia między współczesnym krytykowi dziełem sztuki a jakimś
Referat powstał w trakcie namysłu nad teoretycznym profiłem reaiizowanego ze środków
KBN programu: Dysłwrs nowoczesność; w /?oM;'e/ krytyce artystyczne/ w iarac/; 793J/56-79&9.
4!