§ ηβ. Art und Weife der Abtheilungen. § 77. Geftühl.
177
όμον καί ανδρες καί γυναίκες ησαν καί γάρ οι ανδρες ανδρες ήσαν καί
αί γυναίκες γυναίκες' νυν δε παν τουναντίον, ai μεν γυναίκες εις τά των
έταιρίδων έαυτάς εξώθησαν ήϋη, οι δε ανδρες ίππων μαινομένων Ιδ'εν
άμεινον διάκεινται' ουκ ήκονσατε, δτι ησαν σννηγμένοι ανδρες καί γυναίκες
εν τω ύπερωω καί των ουρανών εκείνος δ σύλλογος άξιος ήν;
Ambros., ad virg. laps. cap. 6: nonne vel illum locum tabulis
separatum in quo in ecclesia stabas, recordari debuisti, ad quem
religiosae matronae et nobiles certatim currebant tua oscula petentes,
quae sanctiores et meliores te erant?
Wie oben erwähnt, liebte es die orientalifche Kirche, den Frauen
die Emporen, υπερώα, anzuweifen. Diefelben führten daher den Namen
γυναικεία oder γυναικωνίτιδες.
Procop., de aedif. Justin. I, I : τίς αν των υπερώων της γυναικωνί-
τιδος έρμηνεύς γένοιτο;
Gregor. Nazianz., Somn. de templo Anastas.:
αΐ δ’ αρ αψ υψηλών τεγέων εϋκοσμον άκονην
αγναί παρϋενικαί κλΐνον ϋ.μ εύλλογάμοις.
Paul. Silent., Descript. s. Soph., 256:
ενϋα δε ύληλευτέρων υπερώια καλώ νοήσεις.
In der Sophienkirche nahm auch die Kaiferin auf der Empore
Platz. Evagr., hist, eccles., IV, 31: υπερώα τε μετεωρίζουσιν έτέροις
παραπλησίοις κίοσι, προκύπτειν τοΐς βουλομένοις διδόντες εις τά τελούμενα'
δϋεν καί ή βασιλίς παρούσα ταίς έορταίς τη Ιερουργία των μυστηρίων
εφίσταται.
§ 77· Gestühl.
Für die Sitte, Predigt und Schriftverlefung fitzend anzuhören, find
Zeugniffe fchon aus dem zweiten Jahrhundert vorhanden, doch wird
eine gegentheilige Theorie itncl Praxis in einzelnen Gebieten, befonders
in Afrika und Gallien, noch bis in das fünfte Jahrhundert aufrecht erhalten.
Das Letztere bezeugen u. A. Augustinus, hornil. XLIX: ut ergo
vos non diu teneam, praesertim quia ego sedens loquor, vos stando
laboratis. — Optatus Milevit., IV, 78: Dum peccatorem argtoit et
sedentem increpat Deus, specialiter ad vos dictum esse constat, non
ad popuhim, qui in ecclesia sedendi non habet licentiam. — Sidonius
Apollinaris, carrn. XVI ad Faust.:
Seu te conspicitis gradibus venerabilis arae
Condonaturum plebs sedula circumsistit.
Caesarius Arelat. (n. a. Augustin., serm. XXVI): Ante aliquot
dies propter eos, qui aut pedibus dolent aut aliqua corporis inaequa-
litate laborant, paterna pietate sollicitus consilium dedi et qtiodam-
Holtzinger, Altchriftliche Architektur. 12
177
όμον καί ανδρες καί γυναίκες ησαν καί γάρ οι ανδρες ανδρες ήσαν καί
αί γυναίκες γυναίκες' νυν δε παν τουναντίον, ai μεν γυναίκες εις τά των
έταιρίδων έαυτάς εξώθησαν ήϋη, οι δε ανδρες ίππων μαινομένων Ιδ'εν
άμεινον διάκεινται' ουκ ήκονσατε, δτι ησαν σννηγμένοι ανδρες καί γυναίκες
εν τω ύπερωω καί των ουρανών εκείνος δ σύλλογος άξιος ήν;
Ambros., ad virg. laps. cap. 6: nonne vel illum locum tabulis
separatum in quo in ecclesia stabas, recordari debuisti, ad quem
religiosae matronae et nobiles certatim currebant tua oscula petentes,
quae sanctiores et meliores te erant?
Wie oben erwähnt, liebte es die orientalifche Kirche, den Frauen
die Emporen, υπερώα, anzuweifen. Diefelben führten daher den Namen
γυναικεία oder γυναικωνίτιδες.
Procop., de aedif. Justin. I, I : τίς αν των υπερώων της γυναικωνί-
τιδος έρμηνεύς γένοιτο;
Gregor. Nazianz., Somn. de templo Anastas.:
αΐ δ’ αρ αψ υψηλών τεγέων εϋκοσμον άκονην
αγναί παρϋενικαί κλΐνον ϋ.μ εύλλογάμοις.
Paul. Silent., Descript. s. Soph., 256:
ενϋα δε ύληλευτέρων υπερώια καλώ νοήσεις.
In der Sophienkirche nahm auch die Kaiferin auf der Empore
Platz. Evagr., hist, eccles., IV, 31: υπερώα τε μετεωρίζουσιν έτέροις
παραπλησίοις κίοσι, προκύπτειν τοΐς βουλομένοις διδόντες εις τά τελούμενα'
δϋεν καί ή βασιλίς παρούσα ταίς έορταίς τη Ιερουργία των μυστηρίων
εφίσταται.
§ 77· Gestühl.
Für die Sitte, Predigt und Schriftverlefung fitzend anzuhören, find
Zeugniffe fchon aus dem zweiten Jahrhundert vorhanden, doch wird
eine gegentheilige Theorie itncl Praxis in einzelnen Gebieten, befonders
in Afrika und Gallien, noch bis in das fünfte Jahrhundert aufrecht erhalten.
Das Letztere bezeugen u. A. Augustinus, hornil. XLIX: ut ergo
vos non diu teneam, praesertim quia ego sedens loquor, vos stando
laboratis. — Optatus Milevit., IV, 78: Dum peccatorem argtoit et
sedentem increpat Deus, specialiter ad vos dictum esse constat, non
ad popuhim, qui in ecclesia sedendi non habet licentiam. — Sidonius
Apollinaris, carrn. XVI ad Faust.:
Seu te conspicitis gradibus venerabilis arae
Condonaturum plebs sedula circumsistit.
Caesarius Arelat. (n. a. Augustin., serm. XXVI): Ante aliquot
dies propter eos, qui aut pedibus dolent aut aliqua corporis inaequa-
litate laborant, paterna pietate sollicitus consilium dedi et qtiodam-
Holtzinger, Altchriftliche Architektur. 12