DOI Heft:
Recenzje i omówienia
DOI Artikel:Brzezina, Katarzyna; Walanus, Wojciech: Die Jagiellonen. Kunst und Kultur einer europäischen Dynastie an der Wende zur Neuzeit, red. Dietmar Popp, Robert Suckale
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19071#0225
obszerny spis obcokrajowców w służbie kró-
la Zygmunta Augusta w latach 1548-1572,
uwzględniając w notkach najważniejsze in-
formacje o poszczególnych osobach (z odsy-
łaczami do literatury i źródeł archiwalnych).
Jednym z najważniejszych zabytków
doby Jagiellońskiej - kaplicą Zygmuntow-
ską w Krakowie - zajął się Gregory Todd
Harwełl53, który próbował w oparciu o geo-
metrię nieeuklidesową przeanalizować kopu-
łę tejże kaplicy jako pierwszej kopuły elip-
tycznej (wzniesionej przy udziale architek-
tów włoskich). Natomiast Joseph Imorde54
powrócił do zagadnienia tzw. postaci sanso-
vinovskiej, często wyobrażanej na renesan-
sowych nagrobkach. W swym tekście au-
tor wyszedł od polemiki z poglądami Ervi-
na Panofsky'ego. Imorde zajął się głównie
symboliką przedstawienia półleżącej, jakby
pogrążonej we śnie, postaci. Odwołał się on
do genezy antycznej, a przede wszystkim
średniowiecznej, kiedy to nie robiono wyraź-
nego rozróżnienia między snem (marzeniem)
a wizją. Wyobrażona w ten sposób postać
mogła więc być postrzegana przez jej współ-
czesnych jako obdarzona łaską boską.
Kolejne ważne dzieło renesansu w Pol-
sce, a mianowicie kaplica biskupa Piotra To-
mickiego przy katedrze krakowskiej, znala-
zła się w centrum zainteresowań Jerzego Mi-
ziolka". Autor zajął się też dokładniej obra-
zem ołtarza tejże kaplicy, przedstawiającym
Pokłon Trzech Króli.
Cenny wkład do badań nad rzeźbą póź-
nogotyckąw Małopolsce przynosi artykuł
Wojciecha Marcinkowskiego-6. Autor przed-
stawił szereg nowych obserwacji na temat
stylowych powiązań zachowanych na tym
terenie dzieł ze sztuką południowych Nie-
miec (warto zauważyć, że zagadnienie to nie
było przedmiotem osobnego studium od 35
lat!-7). Na szczególną uwagę zasługuje do-
strzeżenie wpływów szwabskich (krąg Han-
sa Multschera) w rzeźbiarskiej partii trypty-
ku Św. Trójcy w katedrze na Wawelu (1467)
oraz wskazanie na górnoreńskie korzenie
figur św. Katarzyny i Św. Małgorzaty z Iwa-
nowic (Kraków, Muzeum Narodowe)58. We-
dług Marcinkowskiego, bogactwo źródeł
inspiracji, mieszających się niekiedy w jed-
nym dziele, wyróżnia rzeźbę późnogotycką
w Małopolsce na tle innych regionów Euro-
py Środkowo-Wschodniej. Autor stwierdził
także, że dopiero na przełomie w. XV i XVI
krakowskie środowisko rzeźbiarskie wy-
kształciło własny język fonu (przykładem
tego mają być wawelski tryptyk króla Jana
Olbrachta i tryptyk Św. Stanisława w koście-
le Mariackim).
Problem wzajemnego oddziaływania na
siebie miast europejskich podjął Jan Harasi-
mowicz39. Dokładniej przyjrzał się on mia-
stom południowoniemieckim i ich wpływom
kulturowym na miasta znajdujące się pod
władzą Jagiellonów na przełomie XV i XVI
w. Bardzo interesująco scharakteryzował to
zagadnienie m.in. na przykładzie mało dotąd
analizowanej dekoracji ratusza wrocławskie-
go, ukazującej zapusty (kamienny fryz i nie-
zachowane przedstawienia malarskie). Au-
tor omówił poszczególne sceny i zbadał ich
symbolikę w kontekście znanych przedsta-
-3 G.T. Harwell. The Sigisimmd Chapel and the Renaissance of Mathematics, s. 365-374.
-4 J. Imorde, Trdumende Pralaten. Zu einer ,, invenzione " Andrea Sansovinos, s. 375-384.
J. Miziołek, The Bishop Piotr Tomicki Chapel in the Cracow Cathedra!, and Ist Altarpiece Depicting
the „Adoration of the Magi", s. 385-394.
56 W. Marcinkowski. Die spdtgotische Skulptur in Kleinpolen im Kontext der suddeutschen Kunst,
s. 395-401.
-7 Czyli od artykułu A..M. Olszewskiego. Związki póżnogotyckiej rzeźby małopolskiej z rzeźbą polu-
dniowoniemiecką, w: Sprawozdania Polskiej Akademii Nauk 8, 1964, z. 2, s. 427^128.
58 Gómoreńską genezę rzeźb z Iwanowic autor omawia także w innym artykule: Marcinkowski (przyp.
40), s. 153.
-9 J. Harasimowicz, Die Bedeutung der suddeutschen Reichsstadte jur die burgerliche Kultur der
jagiellonischen Ldnder urn 1500, s. 403-^10.
209
la Zygmunta Augusta w latach 1548-1572,
uwzględniając w notkach najważniejsze in-
formacje o poszczególnych osobach (z odsy-
łaczami do literatury i źródeł archiwalnych).
Jednym z najważniejszych zabytków
doby Jagiellońskiej - kaplicą Zygmuntow-
ską w Krakowie - zajął się Gregory Todd
Harwełl53, który próbował w oparciu o geo-
metrię nieeuklidesową przeanalizować kopu-
łę tejże kaplicy jako pierwszej kopuły elip-
tycznej (wzniesionej przy udziale architek-
tów włoskich). Natomiast Joseph Imorde54
powrócił do zagadnienia tzw. postaci sanso-
vinovskiej, często wyobrażanej na renesan-
sowych nagrobkach. W swym tekście au-
tor wyszedł od polemiki z poglądami Ervi-
na Panofsky'ego. Imorde zajął się głównie
symboliką przedstawienia półleżącej, jakby
pogrążonej we śnie, postaci. Odwołał się on
do genezy antycznej, a przede wszystkim
średniowiecznej, kiedy to nie robiono wyraź-
nego rozróżnienia między snem (marzeniem)
a wizją. Wyobrażona w ten sposób postać
mogła więc być postrzegana przez jej współ-
czesnych jako obdarzona łaską boską.
Kolejne ważne dzieło renesansu w Pol-
sce, a mianowicie kaplica biskupa Piotra To-
mickiego przy katedrze krakowskiej, znala-
zła się w centrum zainteresowań Jerzego Mi-
ziolka". Autor zajął się też dokładniej obra-
zem ołtarza tejże kaplicy, przedstawiającym
Pokłon Trzech Króli.
Cenny wkład do badań nad rzeźbą póź-
nogotyckąw Małopolsce przynosi artykuł
Wojciecha Marcinkowskiego-6. Autor przed-
stawił szereg nowych obserwacji na temat
stylowych powiązań zachowanych na tym
terenie dzieł ze sztuką południowych Nie-
miec (warto zauważyć, że zagadnienie to nie
było przedmiotem osobnego studium od 35
lat!-7). Na szczególną uwagę zasługuje do-
strzeżenie wpływów szwabskich (krąg Han-
sa Multschera) w rzeźbiarskiej partii trypty-
ku Św. Trójcy w katedrze na Wawelu (1467)
oraz wskazanie na górnoreńskie korzenie
figur św. Katarzyny i Św. Małgorzaty z Iwa-
nowic (Kraków, Muzeum Narodowe)58. We-
dług Marcinkowskiego, bogactwo źródeł
inspiracji, mieszających się niekiedy w jed-
nym dziele, wyróżnia rzeźbę późnogotycką
w Małopolsce na tle innych regionów Euro-
py Środkowo-Wschodniej. Autor stwierdził
także, że dopiero na przełomie w. XV i XVI
krakowskie środowisko rzeźbiarskie wy-
kształciło własny język fonu (przykładem
tego mają być wawelski tryptyk króla Jana
Olbrachta i tryptyk Św. Stanisława w koście-
le Mariackim).
Problem wzajemnego oddziaływania na
siebie miast europejskich podjął Jan Harasi-
mowicz39. Dokładniej przyjrzał się on mia-
stom południowoniemieckim i ich wpływom
kulturowym na miasta znajdujące się pod
władzą Jagiellonów na przełomie XV i XVI
w. Bardzo interesująco scharakteryzował to
zagadnienie m.in. na przykładzie mało dotąd
analizowanej dekoracji ratusza wrocławskie-
go, ukazującej zapusty (kamienny fryz i nie-
zachowane przedstawienia malarskie). Au-
tor omówił poszczególne sceny i zbadał ich
symbolikę w kontekście znanych przedsta-
-3 G.T. Harwell. The Sigisimmd Chapel and the Renaissance of Mathematics, s. 365-374.
-4 J. Imorde, Trdumende Pralaten. Zu einer ,, invenzione " Andrea Sansovinos, s. 375-384.
J. Miziołek, The Bishop Piotr Tomicki Chapel in the Cracow Cathedra!, and Ist Altarpiece Depicting
the „Adoration of the Magi", s. 385-394.
56 W. Marcinkowski. Die spdtgotische Skulptur in Kleinpolen im Kontext der suddeutschen Kunst,
s. 395-401.
-7 Czyli od artykułu A..M. Olszewskiego. Związki póżnogotyckiej rzeźby małopolskiej z rzeźbą polu-
dniowoniemiecką, w: Sprawozdania Polskiej Akademii Nauk 8, 1964, z. 2, s. 427^128.
58 Gómoreńską genezę rzeźb z Iwanowic autor omawia także w innym artykule: Marcinkowski (przyp.
40), s. 153.
-9 J. Harasimowicz, Die Bedeutung der suddeutschen Reichsstadte jur die burgerliche Kultur der
jagiellonischen Ldnder urn 1500, s. 403-^10.
209