DOI Heft:
Recenzje i omówienia
DOI Artikel:Walczak, Marek: Milena Bartlová: Poctivé obrazy. Deskové malířství v Čechách a na Moravě 1400-1460
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19071#0203
RECENZJE I OMÓWIENIA
Milena BARTLOVA. Poctire obrazy. Desko-
ve malifstvi v Cechach a na Morave 1400-
1460, Argo, Praha 2001. 494 s., ii. kol. 17,
cz.-b. 151.
Badacze zajmujący się sztuką średnio-
wieczną Europy Środkowej czekają niecier-
pliwie na nowe, przekrojowe ujęcie dziejów
malarstwa gotyckiego w Czechach, które
mogłoby zastąpić pomnikowy korpus opra-
cowany ponad pól wieku temu przez Anto-
na Matejćka1. Zadanie to może spełnić, choć
tylko do pewnego stopnia, nowa książka Mi-
leny Bartlovej poświęcona malarstwu tabli-
cowemu w Czechach i na Morawach w la-
tach 1400-1460. Jak podkreśliła sama Au-
torka, jednym z impulsów do pracy był dla
niej projekt korpusu gotyckiego malarstwa
tablicowego, podjęty w środowisku czeskich
historyków sztuki pod kierownictwem Jaro-
mira Homolki w r. 1997 (s. 12-13). Innym
bodźcem stały się przygotowania do wysta-
wy Od gołiky k renesanci: vytvarna kultura
Morary a Slezska 1400-1550 (Brno, Oło-
muniec, Opawa 1999), która zaowocowa-
ła czterotomowym katalogiem, obszernym
zbiorem materiałów z konferencji naukowej,
a także ekspozycjami w Brukseli i Rzymie.
W ramach tego projektu, Milena Bartlova
podjęła się opracowania dzieła kluczowego
dla malarstwa 1 połowy w. XV - tak zwane-
go ołtarza z Rajhradu, podzielonego dziś po-
między Galerię Narodową w Pradze i Gale-
rię Morawską w Brnie2.
Autorka pracująca równocześnie na uni-
wersytetach w Pradze i Brnie, łączy zainte-
resowania historią sztuki, historią i metodo-
logią nauk humanistycznych, co w istotnym
stopniu zaważyło na konstrukcji książki3.
Można przypuszczać, że to właśnie pasje
metodologiczne skłoniły Badaczkę
do zajęcia się twórczością artystyczną
w 1 połowie w. XV, okresie, który: „obnaża
nie tylko granice, ale i zasadnicze słabości
analityczno-formalnej historii sztuki"
(s. 28). Obok omawianej tu książki, świad-
czy o tym wydana w r. 2004 monografia
rzeźbiarskiego warsztatu Mistrza Tyńskiej
1 A. Matejćek, Ćeska malba goticka. Deskove maHfstvi 1350-1450, Praha 1938; tenże, Ćeskd malba
goticka. Deskove malirstvi 1350-1450, Praha 1950.
2 M. Bartlova, Ol tar Nalezeni sv. Krize z Olomouce (Rajhradski* oltar), w: Od gotiky k renesanci:
vytvarnd kultura Moreny a Slezska 1400-1550, t. 3: Olomoucko, red. [. Hlobil, M. Perutka, Olomouc 1999,
s. 430-435, kat. nr 338-343; tejże, La Decollation de saint Jacąues, L 'irwention et le Miracle de la Vraie
Crobc, w: L'art gothiąue tardif en Bohemę, Morarie et Silesie 1400-1550, Bruxelle 1999, kat. 4, 5, s. 102—
105; tejże, The Master of the Olomouc Altarpiece, Altarpiece of the Rediscoveiy of the Tnie Cross from
Olomouc (the Rajhrad Altarpiece), around 1450, w: The Las t Flowers of the Middle Ages. From Gothic to
the Renaissance in Moravia and Silesia, red. [. Hlobil, Olomouc 2000. s. 150-152, kat. 32-38.
3 O zainteresowaniach metodologicznych Autorki świadczy m.in. edycja materiałów z pierwszego
kongresu czeskich historyków sztuki: Dejiny umeniv Ćeske spolećnosti: olazky, problemy, vyzvy. Prispevky
prednesene na Prvnim sjezdu ćeskych historiku umeni, red. M. Bartlova, Praha 2004.
187
Milena BARTLOVA. Poctire obrazy. Desko-
ve malifstvi v Cechach a na Morave 1400-
1460, Argo, Praha 2001. 494 s., ii. kol. 17,
cz.-b. 151.
Badacze zajmujący się sztuką średnio-
wieczną Europy Środkowej czekają niecier-
pliwie na nowe, przekrojowe ujęcie dziejów
malarstwa gotyckiego w Czechach, które
mogłoby zastąpić pomnikowy korpus opra-
cowany ponad pól wieku temu przez Anto-
na Matejćka1. Zadanie to może spełnić, choć
tylko do pewnego stopnia, nowa książka Mi-
leny Bartlovej poświęcona malarstwu tabli-
cowemu w Czechach i na Morawach w la-
tach 1400-1460. Jak podkreśliła sama Au-
torka, jednym z impulsów do pracy był dla
niej projekt korpusu gotyckiego malarstwa
tablicowego, podjęty w środowisku czeskich
historyków sztuki pod kierownictwem Jaro-
mira Homolki w r. 1997 (s. 12-13). Innym
bodźcem stały się przygotowania do wysta-
wy Od gołiky k renesanci: vytvarna kultura
Morary a Slezska 1400-1550 (Brno, Oło-
muniec, Opawa 1999), która zaowocowa-
ła czterotomowym katalogiem, obszernym
zbiorem materiałów z konferencji naukowej,
a także ekspozycjami w Brukseli i Rzymie.
W ramach tego projektu, Milena Bartlova
podjęła się opracowania dzieła kluczowego
dla malarstwa 1 połowy w. XV - tak zwane-
go ołtarza z Rajhradu, podzielonego dziś po-
między Galerię Narodową w Pradze i Gale-
rię Morawską w Brnie2.
Autorka pracująca równocześnie na uni-
wersytetach w Pradze i Brnie, łączy zainte-
resowania historią sztuki, historią i metodo-
logią nauk humanistycznych, co w istotnym
stopniu zaważyło na konstrukcji książki3.
Można przypuszczać, że to właśnie pasje
metodologiczne skłoniły Badaczkę
do zajęcia się twórczością artystyczną
w 1 połowie w. XV, okresie, który: „obnaża
nie tylko granice, ale i zasadnicze słabości
analityczno-formalnej historii sztuki"
(s. 28). Obok omawianej tu książki, świad-
czy o tym wydana w r. 2004 monografia
rzeźbiarskiego warsztatu Mistrza Tyńskiej
1 A. Matejćek, Ćeska malba goticka. Deskove maHfstvi 1350-1450, Praha 1938; tenże, Ćeskd malba
goticka. Deskove malirstvi 1350-1450, Praha 1950.
2 M. Bartlova, Ol tar Nalezeni sv. Krize z Olomouce (Rajhradski* oltar), w: Od gotiky k renesanci:
vytvarnd kultura Moreny a Slezska 1400-1550, t. 3: Olomoucko, red. [. Hlobil, M. Perutka, Olomouc 1999,
s. 430-435, kat. nr 338-343; tejże, La Decollation de saint Jacąues, L 'irwention et le Miracle de la Vraie
Crobc, w: L'art gothiąue tardif en Bohemę, Morarie et Silesie 1400-1550, Bruxelle 1999, kat. 4, 5, s. 102—
105; tejże, The Master of the Olomouc Altarpiece, Altarpiece of the Rediscoveiy of the Tnie Cross from
Olomouc (the Rajhrad Altarpiece), around 1450, w: The Las t Flowers of the Middle Ages. From Gothic to
the Renaissance in Moravia and Silesia, red. [. Hlobil, Olomouc 2000. s. 150-152, kat. 32-38.
3 O zainteresowaniach metodologicznych Autorki świadczy m.in. edycja materiałów z pierwszego
kongresu czeskich historyków sztuki: Dejiny umeniv Ćeske spolećnosti: olazky, problemy, vyzvy. Prispevky
prednesene na Prvnim sjezdu ćeskych historiku umeni, red. M. Bartlova, Praha 2004.
187