Modus: Prace z historii sztuki (10-11.2011)

skowego (FKW). Powołany do życia w 1927
roku, FKW zbudował we Lwowie cały sze-
reg obiektów według projektów architektów
miejscowych: Tadeusza Obmińskiego (ofi-
cerskie domy na Skniłowie), Stefana Bryły
(dom dla podoficerów, ul. Świętokrzyska
34), Rudolfa Indrucha, twórcy cmentarza
Orląt (ul. Gródecka 8a) i innych. Jednak
wszystkie te realizacje pozostały poza uwagą
Autorki. Nawet jako przykład budownictwa
FKW R. Cielątkowska podaje zdjęcia II
Domu Techników (ul. Abrahamowiczów 14),
lokalizując go jednocześnie na odległej od
Wzgórz Wuleckich Własnej Strzesze (s. 216,
il. 50). Jedyna wymieniona w tekście reali-
zacja związana z FKW - dom oficerski na
40 rodzin - nawet nie została zlokalizowana,
nie mówiąc już o braku odpowiedniego
zdjęcia. Tak samo nie zostały opublikowane
projekty konkursowe tego domu (ul. Jabło-
nowskich 30), w których - jak stwierdza
- „warianty estetyczne sięgają do różno-
rodności stylów, od dworkowego poprzez
historyzm, formy wczesnego modernizmu
na ostro, ostatecznie po proste, funkcjonali-
styczne formy" (s. 87)20.

Podobna różnorodność stylowa ce-
chuje i budownictwo prowadzone przez
zarząd miasta (ul. Zborowskich 1-5, 1925:
ul. Kętrzyńskiego 76, 1930-1932; ul. Arci-
szewskiego 8, 1928) lub fundusze pensyjne
pracowników gminnych (ul. Stryjska 80-86,
1927). Jednak Autorka ogranicza się do jed-
nego zespołu bloku domów mieszkalnych
przy ul. Stryjskiej 50-76. R. Cielątkowska
datuje go na lata 20. (prawidłowo powinno
być 1925-1930), a jako autor projektu wy-
stępuje „A. Rawski" (s. 96). Przypuszczalnie
chodziło o Wincentego Witolda Erazma
Rawskiego (1891-1962), jednak w rzeczy-
wistości autorem projektu był Michał Ryba.
Na załączonych zdjęciach blok dwa razy
ukazano od strony nabudowanego w latach

70. skrzydła (s. 97, il. 9; s. 98, il. 12), a na
trzecim zdjęciu w ogóle można zobaczyć nie
omawiany blok, a szkołę im. Królowej Ja-
dwigi przy ul. Dwernickiego (s. 97, il. 10).

Podobne błędy powtarzają się na kartach
książki z zadziwiającą regularnością. Doty-
czy to już następnego omawianego obiektu,
podanego jako „Osiedle na Górze Radec-
kiej" (s. 98). Sądząc z opisu, chodzi o blok
domów ZUS przy ul. Małachowskiego 2-12.
Jednak na załączonych zdjęciach pokazano
domy przy ul. Stryjskiej 44-46a (tamże,
il. 13) i Skibińskiego 7 (tamże, il. 14).

W przytoczonych wyżej przypadkach
obiekty na zdjęciach, chociaż niezgodne
z tekstem, jednak pochodzą z okresu mię-
dzywojennego. Ale przy omówieniu zabu-
dowy Nowego Lwowa Autorka myli nie
tylko topografię, lecz i chronologię. W tym
przypadku jednak niezbędne są pewne wy-
jaśnienia.

Nowy Lwów planowano jako dzielnicę
o zabudowie willowej jeszcze przed I wojną
światową21. Prace kontynuowano po woj-
nie, trwało to jednak bardzo długo. Ulice
swoje nazwy otrzymały dopiero w drugiej
połowie lat 20., a całość dzielnicy nie była
jeszcze zabudowana do II wojny światowej.
W okresie powojennym, od lat 50. do 70.
większą część Nowego Lwowa zajęły nowe
bloki mieszkalne, a sama dzielnica została
przeplanowana. Zabudowa przedwojenna
zachowała się tylko częściowo.

Tak ukształtowana dzielnica w żadnym
razie nie może być stylistycznie jednorodna,
jak to podaje Autorka (s. 99). W jej mnie-
maniu „typ dworkowy miał być stylem do-
minującym dla całego założenia", a ta teza
jest zilustrowana zdjęciami domów w stylu
umiarkowanego socrealizmu z lat 50.
(s. 99, il. 15-17). Zaś w następnym opisie:
„prostopadłościenne bloki, praktycznie bez
formy zewnętrznej, bez detalu. Jedyną atrak-

_ 21 Nowy Lwów - Krasiczyn - Biellowskie. Pro-

20 „Architektura i Budownictwo" 5, 1929, jektparcelacji kompleksu Biellowskie (druk ulotny
s. 2-3; 50-52. w zbiorach autora).

205