Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Modus: Prace z historii sztuki — 10-11.2011

DOI issue:
Recenzje i omówienia
DOI article:
Grankin, Paweł: Romana Cielatkowska, Architektura i urbanistyka Lwowa II Rzeczypospolitej
DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.19092#0247

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
i 1 synagoga15 - R. Cielątkowska rozpatruje
tylko kościół Matki Boskiej Ostrobramskiej
na Łyczakowie (s. 72-74). Kościół na Bato-
rówce (s. 75) znajdował się, jak zaznaczyła
Autorka, poza ówczesnymi granicami Lwo-
wa. Nie podano jednak ani nazwiska jego
architekta (W. Dajczak), ani też daty budowy
(1938-1939). Inne przykłady architektury
sakralnej to przebudowy kościołów prze-
ważnie zabytkowych, przeważnie wnętrz
i przeważnie autorstwa W. Minkiewicza
(mimo iż w tym okresie nie brak przykładów
podobnych realizacji innych architektów).
Wyjątek stanowi dobudowa wieży do ko-
ścioła Klarysek według projektu A. Łobosa
(s. 78). Z tekstu wynikałoby, że był on rów-
nież autorem dołączonych szkiców projek-
towych. Naprawdę ich autorem był Ludomił
Gyurkovich (1899-1980), jeden z projektan-
tów (wspólnie z Józefem Szostakiewiczem
i Janiną Reichert-Todtową) ołtarza głównego
w kościele Św. Elżbiety16, o czym Autorka
nie wspomina (por. s. 74). I wreszcie niezro-
zumiałe są powody załączenia do dzieł ar-
chitektury polichromii kościoła O.O. Zmar-
twychwstańców, wybudowanego w 1888
roku (a nie w 1877, jak podano w tekście,
s. 77). To samo dotyczy zaliczenia do grupy
budynków użyteczności publicznej grobow-
ców i pomników z cmentarzy lwowskich
(s. 79-81).

Drugi rozdział, zatytułowany Problemy
zabudowy mieszkaniowej w okresie mię-
dzywojennym (s. 85-244), otwiera Wpro-
wadzenie (s. 85-87) w całości przeniesione

15 Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX
i XX, Kraków 2004 (= Materiały do dziejów sztuki
sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rze-
czypospolitej, cz. 1: Kościoły i klasztory rzymsko-
katolickie dawnego województwa ruskiego, red.
J.K. Ostrowski, t. 12), s. 217-338; J. Bohdanowa.
Chronologiia sporudżennia ta stylistyczny rozwy-
tok sakralnych sporud Lwowa u period mii dwoma
światowymi wijnamy, w: Istorija religii w Ukraji-
ni. Prąci Xlii Miżnarodnoi naukowoji konferencji,
Lviv 2002, t. 2, s. 509-517.

16 Kościoły i klasrtory (przyp. 15), s. 173, 180.

ze wspominanego doktoratu R. Cielątkow-
skiej17. Odpowiednio przy analizie polityki
w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego
w omawianym okresie są wspominani tylko
ci z wielkich inwestorów, z którymi współ-
pracował W. Minkiewicz, m.in. ZUS (s. 87).
Jednak w całym rozdziale nie ma żadnej
wzmianki o zaprojektowanym przez tego
architekta domu ZUS przy ul. Głowińskie-
go 7 (1928), mimo iż jest on zaznaczony na
odpowiedniej mapie, a w książce umiesz-
czono jego zdjęcia (s. 110, ii. 62, 63; s. 231.
il. 29). Nie mniej zaskakujący jest tu brak
wzmianki o Zakładzie Ubezpieczeń Pracow-
ników Umysłowych (ZUPU), chociaż nieco
dalej (s. 90) Autorka wspomina o nim (pod
nazwą „Zakład Pensyjny Funkcjonariuszów
we Lwowie" - instytucja ta często zmieniała
nazwy)18 jako o inwestorze dwu zespołów
mieszkalnych (przy ul. Na Bajkach i Stryj-
skiej), które projektował W. Minkiewicz;
odpowiedni tekst również przeniesiono
z doktoratu Autorki (s. 90-95)19. To samo
dotyczy Towarzystwa Osiedli Robotniczych
(TOR), wspomnianego w poprzednim roz-
dziale (s. 49). i całego szeregu spółdzielni
mieszkaniowych, które niekiedy zabudo-
wywały całe dzielnice miasta (Rołlerówka.
Filipówka, Kolonia Profesorska, Własna
Strzecha itd.).

Jedną z nich była Wojskowa Spółdziel-
nia Mieszkaniowa, która w latach 20. zabu-
dowała dwie „Kolonie oficerskie" (przy ul.
Oficerskiej, Czereśniowej i Strzałkowskiej
i przy ul. Dembińskiego i Boczkowskiego)
i brała udział w zabudowie Żelaznej Wody.

0 niej w książce jest tylko jedna wzmianka,

1 to w formie cytatu z artykułu Tarasa Łypki
(s. 216). Natomiast względnie dużo uwagi
poświęcono Funduszowi Kwaterunku Woj-

17 Cielątkowska (przyp. 1). s. 267-269.

18 Historia i działalność Zakładu Pensyjnego
dla Funkcjonariuszów. Obecnie ZUPU we Lwowie.
w: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918-1928,
Warszawa 1928. s. 1153-1154.

19 Cielątkowska (przyp. 1), s. 273-277.

204
 
Annotationen