DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12761#0048
SZTUKA GRODÓW
I. Malarstwo katakumb
Najstarsze zabytki sztuki chrześcijańskiej zachowały się
na Zachodzie i to przedewszystkiom i w największej ilości
w Rzymie, gdzie stanowiły ozdobę grobów chrześcijańskich,
jako malowidła ścienne katakumb grobów podziemnych -
i jako rzeźby sarkofagów.
Już te groby pierwszych wieków epoki chrześcijańskiej
świadczą o tern, jak sztuka chrześcijańska w swoich początkach
nawiązywała do tradycyj miejscowych i posługiwała się for-
malni, które byty w danym kraju używane. W Rzymie, w prze-
ciwieństwie do krajów wschodnich, np. Syrji i Azji Mniej-
szej, gdzie groby chrześcijańskie otrzymywały kształty archi-
tektoniczne tamtejszych pogańskich grobów podziemnych i nad-
ziemnych, układ grobów dostosował się do italskiego zwyczaju
grobów podziemnych. Przykłady tych ostatnich zachowały się
do dziś dnia m. i. w grobach etruskich; na nich wzorowały się
także zwyczaje grzebania kolonij żydowskich i różnych sekt
synkretystycznych. A ponieważ charakter geologiczny terenu
rzymskiego bardzo temu sprzyjał, podziemne cmentarze chrze-
ścijańskie coraz bardziej się rozrastały, przechowując do dnia
dzisiejszego, lepiej niż gdzie indziej, nieocenione zabytki i do-
kumenty historji chrześcijaństwa pierwotnego.
Nie wszystko jednak w katakumbach należy do dziedziny
sztuki. Długie, wąskie, ciemne korytarze, wyciosano z tufu lawy
wulkanicznej, których ściany wypełnione są prostemu grobami,
leżącemi jeden nad drugim, dostarczają wprawdzie, zwłaszcza
swojemi napisami, obfitego materjału do historji religji, ale
dzieła sztuki ograniczają się właściwie tylko do większych,
szerszych przestrzeni, naśladujących wnętrza architektoniczno,
których ściany, zwłaszcza miejsca nad grobami tam umioszczo-
nemi i sklepienia, ozdobione są malarskiemi dekoracjami i kom-
pozycjami figuralnemi. A tylko temi dekoracjami i kompozy-
I. Malarstwo katakumb
Najstarsze zabytki sztuki chrześcijańskiej zachowały się
na Zachodzie i to przedewszystkiom i w największej ilości
w Rzymie, gdzie stanowiły ozdobę grobów chrześcijańskich,
jako malowidła ścienne katakumb grobów podziemnych -
i jako rzeźby sarkofagów.
Już te groby pierwszych wieków epoki chrześcijańskiej
świadczą o tern, jak sztuka chrześcijańska w swoich początkach
nawiązywała do tradycyj miejscowych i posługiwała się for-
malni, które byty w danym kraju używane. W Rzymie, w prze-
ciwieństwie do krajów wschodnich, np. Syrji i Azji Mniej-
szej, gdzie groby chrześcijańskie otrzymywały kształty archi-
tektoniczne tamtejszych pogańskich grobów podziemnych i nad-
ziemnych, układ grobów dostosował się do italskiego zwyczaju
grobów podziemnych. Przykłady tych ostatnich zachowały się
do dziś dnia m. i. w grobach etruskich; na nich wzorowały się
także zwyczaje grzebania kolonij żydowskich i różnych sekt
synkretystycznych. A ponieważ charakter geologiczny terenu
rzymskiego bardzo temu sprzyjał, podziemne cmentarze chrze-
ścijańskie coraz bardziej się rozrastały, przechowując do dnia
dzisiejszego, lepiej niż gdzie indziej, nieocenione zabytki i do-
kumenty historji chrześcijaństwa pierwotnego.
Nie wszystko jednak w katakumbach należy do dziedziny
sztuki. Długie, wąskie, ciemne korytarze, wyciosano z tufu lawy
wulkanicznej, których ściany wypełnione są prostemu grobami,
leżącemi jeden nad drugim, dostarczają wprawdzie, zwłaszcza
swojemi napisami, obfitego materjału do historji religji, ale
dzieła sztuki ograniczają się właściwie tylko do większych,
szerszych przestrzeni, naśladujących wnętrza architektoniczno,
których ściany, zwłaszcza miejsca nad grobami tam umioszczo-
nemi i sklepienia, ozdobione są malarskiemi dekoracjami i kom-
pozycjami figuralnemi. A tylko temi dekoracjami i kompozy-