DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12761#0086
64
Neapol. OALANTE O. A., I nuovi seavi delie cataoombo di S. GennarO
ln Napoli, Neapol, 1908.
Cagliari. PINZA G., N. Buli. di archeol. crist. 1901, str. 61 mi.
Rzym. Najstarsze opracowania 1'ANV'IN1A i BOSIA, cytowane w tekście.—
De ROSSI G. B., La Roma Soterranea, t. I—III, Rzym 1864, 1867, 1877. —
KRAUS Pr. X., Roma Soterranea, 1872, 2 wyd. 1879. - SCHULTZR V., Die
Katakomben, Die altchristl. Grabstiitten, Lipsk 1882. - MARUCCHI O.
Gli element] delTarcheol. crist. II, Guida delie Catacombe romanc, 1900. —
bKCLERCQ, CABROL-LKGLRRCQ, Diet. II, 1, szp. 21376-2450 -
WILFERT .1., Beitr. z. cbristl. Archiiol., Rom. Quartalschriit, 1894, 1900,
1008 mii. Brgftnzungshcftc zu dc BOSSIS Roma Soterranea, pocz.
od 19011. — Tenże, Die Malereien der nim. Katakomben, Freilmrg
i. Br., 1905. ,
Dekoracje. SYBEL I, str. 151—156. — WILFERT, Die Malereien cl. nim.
Kat., str. 17—29. - AfilIAJIOBrb, Ochodu, str. 129-136. — STRZYGOW-
SKI, Orient od. Rom, str. 13 nn, 24 nn. — Casa celimontana: I*. GER-
MANO di STANISLAO, La casa celimontana, Rzym, 1894; pierwszy do-
kładnie: AlilIA^OB'I>, Ocnoiiw, str. 132 nn.
Symbolika. WILFERT, Prinzipienfragen der christl. Aroliiiologie, Frei-
burg i. lir., 1889 (przegląd). — Krytyczny przegląd: SYBEL I,
str. 170-180. 8TYGEB 1'., Die altchristl. Grabeskunst, Monaclijum,
1927. — CABROL-LECLERGQ, Diet. s. v. Ancre, Colombe i t. d.
Styl. AM!IA.'IOB'J>, KoBaasfl IV u V im., Cu6. 1896,▼•tęp. — RIEGL, Spiitni-
misclie Kunstindustrie str. 125 nn. — WILFERT, Die Malereien der
nim. Katak., str. 59 nn. — SYBEL I, 144 nn. - Cytowane w tekście
dzieła DVOBAKA i NEUSSA. - KÓMSTEDT R., Vormittelalterlicbc
Malerei, Augsburg, 1929, str. 6—9.
II. Rzeźba sarkofagów
Rysy ogólne. Podstawy i tendencje rzeźby chrześcijańskiej
w epoce przed zwycięstwem kościoła z natury rzeczy nie mogły
byó odmienne od podstaw i zasad, któremi kierowało się malar-
stwo katakumb. Badania nad szczegółowemi właściwościami sty-
listycznemi sarkofagów chrześcijańskich, do których należy ab-
solutna większość tej rzeźby, a nawet także nad pogańską rzeźbą
późnoantyczną są wprawdzie jeszcze dalekie od wyników osta-
tecznych, ale niemniej zabytki te posiadają doniosłe znaczenie.
Nie są bowiem — pomimo ich wielkiej ilości, zachowanej w Rzy-
mie nagromadzone tylko w jednem miejscu, tak jak prze-
ważna część malarstwa, a poza tern różnice stylu, zachodzące
między niemi, łatwiej są uchwytne i łatwiej mogą być porów-
nywane ze zjawiskami w ogólnym rozwoju rzeźby późnoantycz-
nej. Nie znaczy to jednak, że rozwój tej rzeźby jest przejrzystszy
od bistorji malarstwa katakumb, wręcz przeciwnie: mnóstwo
odmian w układzie i w stylu tej sztuki wywołuje tylko szereg
Neapol. OALANTE O. A., I nuovi seavi delie cataoombo di S. GennarO
ln Napoli, Neapol, 1908.
Cagliari. PINZA G., N. Buli. di archeol. crist. 1901, str. 61 mi.
Rzym. Najstarsze opracowania 1'ANV'IN1A i BOSIA, cytowane w tekście.—
De ROSSI G. B., La Roma Soterranea, t. I—III, Rzym 1864, 1867, 1877. —
KRAUS Pr. X., Roma Soterranea, 1872, 2 wyd. 1879. - SCHULTZR V., Die
Katakomben, Die altchristl. Grabstiitten, Lipsk 1882. - MARUCCHI O.
Gli element] delTarcheol. crist. II, Guida delie Catacombe romanc, 1900. —
bKCLERCQ, CABROL-LKGLRRCQ, Diet. II, 1, szp. 21376-2450 -
WILFERT .1., Beitr. z. cbristl. Archiiol., Rom. Quartalschriit, 1894, 1900,
1008 mii. Brgftnzungshcftc zu dc BOSSIS Roma Soterranea, pocz.
od 19011. — Tenże, Die Malereien der nim. Katakomben, Freilmrg
i. Br., 1905. ,
Dekoracje. SYBEL I, str. 151—156. — WILFERT, Die Malereien cl. nim.
Kat., str. 17—29. - AfilIAJIOBrb, Ochodu, str. 129-136. — STRZYGOW-
SKI, Orient od. Rom, str. 13 nn, 24 nn. — Casa celimontana: I*. GER-
MANO di STANISLAO, La casa celimontana, Rzym, 1894; pierwszy do-
kładnie: AlilIA^OB'I>, Ocnoiiw, str. 132 nn.
Symbolika. WILFERT, Prinzipienfragen der christl. Aroliiiologie, Frei-
burg i. lir., 1889 (przegląd). — Krytyczny przegląd: SYBEL I,
str. 170-180. 8TYGEB 1'., Die altchristl. Grabeskunst, Monaclijum,
1927. — CABROL-LECLERGQ, Diet. s. v. Ancre, Colombe i t. d.
Styl. AM!IA.'IOB'J>, KoBaasfl IV u V im., Cu6. 1896,▼•tęp. — RIEGL, Spiitni-
misclie Kunstindustrie str. 125 nn. — WILFERT, Die Malereien der
nim. Katak., str. 59 nn. — SYBEL I, 144 nn. - Cytowane w tekście
dzieła DVOBAKA i NEUSSA. - KÓMSTEDT R., Vormittelalterlicbc
Malerei, Augsburg, 1929, str. 6—9.
II. Rzeźba sarkofagów
Rysy ogólne. Podstawy i tendencje rzeźby chrześcijańskiej
w epoce przed zwycięstwem kościoła z natury rzeczy nie mogły
byó odmienne od podstaw i zasad, któremi kierowało się malar-
stwo katakumb. Badania nad szczegółowemi właściwościami sty-
listycznemi sarkofagów chrześcijańskich, do których należy ab-
solutna większość tej rzeźby, a nawet także nad pogańską rzeźbą
późnoantyczną są wprawdzie jeszcze dalekie od wyników osta-
tecznych, ale niemniej zabytki te posiadają doniosłe znaczenie.
Nie są bowiem — pomimo ich wielkiej ilości, zachowanej w Rzy-
mie nagromadzone tylko w jednem miejscu, tak jak prze-
ważna część malarstwa, a poza tern różnice stylu, zachodzące
między niemi, łatwiej są uchwytne i łatwiej mogą być porów-
nywane ze zjawiskami w ogólnym rozwoju rzeźby późnoantycz-
nej. Nie znaczy to jednak, że rozwój tej rzeźby jest przejrzystszy
od bistorji malarstwa katakumb, wręcz przeciwnie: mnóstwo
odmian w układzie i w stylu tej sztuki wywołuje tylko szereg