DOI article:
Kruk, Mirosław Piotr: "Oktoich lwowski" z 1630 r: historyczne i kulturowe związki między Rzecząpospolitą, Mołdawią i Księstwem Moskiewskim
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.28100#0067
Epoka artystyczna zapomniana: epoka Mirona Barnowskiego - taki ty-
tuł artykułu Vasila Draguta z 1973 r.22 jest wielce znaczący w zestawieniu
ze skierowanymi do hospodara w 1630 r. słowami o szczególnej pamięci
i wdzięczności należnej za otrzymane dobrodziejstwa.
Postać wojewody została w efekcie przypomniana, o czym świadczy sze-
reg kolejnych artykułów dotyczących jego działalności fundacyjnej. Petre
P. Panaitescu w artykule z 1929 r., poświęconym fundacjom mołdawskim
w Galicji, wspomniał o zachowanym w skarbcu cerkwi krzyżu, darowanym
przez wojewodę Barnowskiego, a wykonanym z drewna cyprysu w stylu ba-
roku zachodniego, lecz proweniencji prawdopodobnie athoskiej23. Na te-
mat dokonań hospodara i jego związków z Polską pisali jeszcze w latach
30. Aurel H. Golimas24, Sever Zotta25 i Gheorghe Duzinchevici26. Powró-
cono do tego tematu ponownie w latach 70., począwszy od wspomnianego
artykułu Draguta (1973). Rok później Dragut wskazał na działalność fun-
dacyjną hospodara w stolicy państwa mołdawskiego i opisał jego rezydencję
z I połowy XVII w.27 W ujęciu historycznym epokę Barnowskiego przedsta-
wił nieco później Golimas (1976)28, naświetlając tło rządów i jego rolę jako
mediatora między Turcją a Polską, a następnie poświęcił wojewodzie osob-
ną monografię (1980), w której uwzględnił całą dotychczasową literaturę29.
Niedługo potem Marina Sabados (1982) odkryła w muzeum suczawskim
portret wotywny hospodara trzymającego w dłoniach model monasteru Za-
śnięcia w Jassach, utrwalony na marginesie dokumentu z dnia 9 grudnia
1627 r., w którym nadał owemu monasterowi rodzinną wieś Toropowce (To-
ropauti) koło Czerniowiec30. Jak wskazała autorka, portret hospodara miał
22 V. Dragut, O epoca artistica uitata: Epoca lui Miron Barnovshi, „Biuletinul Monumentelor
Istorice”, 1, 1973, s. 15-24. Recenzja: S. Porcescu, O epoca artistica uitata: Epoca lui Miron Bar-
novshi, „Mitropolita Moldovei Sucevei”, 50, 1974, 3-4, s. 306-307.
23 P.P. Panaitescu, Fundatiuni..., s. 7.
24 A. Golimas, Domnul Moldovei Miron Barnovschi: la tricentenarul mortii sale: Ianuar
1626-Aug. 1629, April 1633-21 Iulie 1633, łasi 1933, s. 1-75; idem, Domnul Moldovei - Miron
Moghila Barnovschi, „Revista Istorica Romana”, 13, fasc. 14 (łasi 1933), s. 131-133.
25 S. Zotta, §tiri noi despre movilepi p amanunte interesante despre viata lui Miron Bar-
novschi, „Arhiva Genealogica”, 1912-1913, s. 228-237; idem, Amanunte interesante despre viata
lui Miron Barnovschi, „Opinia” (Jassy 1933). Zob. także: I. Minea, O inovatie juridica a lui Miron
Barnovschi, Iaęi 1932, s. 3-21 extras - „Integriri”.
26 Idem, Miron Barnovschi Moghila p Polonia, „Anuarul Institului de Istorie §i Arheołogie -
Cluj” 8, 1936-1938, s. 166-222 (extras 1938).
2' V. Dragut, Miron Barnovschi. Ctitor in Suceava, „Revista muzeelor si monumentelor. Seria
muzee”, 43, 1974, 1, s. 91-92.
28 A.H. Golimas, Barnovschi, Miron. Foreign Relations. Moldavie, „Magazin Istorie”, 10, 1976,
s. 43-48.
29 Idem, Un domitor, o epoca Vremea lui Miron Barnovschi Moghila, voievod al Moldovei,
Bucureęti 1980.
30 M. Sabados, Un document cu portret votiv de la voievodul Miron Barnovschi. „Studii §i
Cercetari de Istoria Artei. Seria Arta Plastica”, 29, 1982, s. 55-57; M. Sabados, Un document cu
Oktoich
lwowski...
61
tuł artykułu Vasila Draguta z 1973 r.22 jest wielce znaczący w zestawieniu
ze skierowanymi do hospodara w 1630 r. słowami o szczególnej pamięci
i wdzięczności należnej za otrzymane dobrodziejstwa.
Postać wojewody została w efekcie przypomniana, o czym świadczy sze-
reg kolejnych artykułów dotyczących jego działalności fundacyjnej. Petre
P. Panaitescu w artykule z 1929 r., poświęconym fundacjom mołdawskim
w Galicji, wspomniał o zachowanym w skarbcu cerkwi krzyżu, darowanym
przez wojewodę Barnowskiego, a wykonanym z drewna cyprysu w stylu ba-
roku zachodniego, lecz proweniencji prawdopodobnie athoskiej23. Na te-
mat dokonań hospodara i jego związków z Polską pisali jeszcze w latach
30. Aurel H. Golimas24, Sever Zotta25 i Gheorghe Duzinchevici26. Powró-
cono do tego tematu ponownie w latach 70., począwszy od wspomnianego
artykułu Draguta (1973). Rok później Dragut wskazał na działalność fun-
dacyjną hospodara w stolicy państwa mołdawskiego i opisał jego rezydencję
z I połowy XVII w.27 W ujęciu historycznym epokę Barnowskiego przedsta-
wił nieco później Golimas (1976)28, naświetlając tło rządów i jego rolę jako
mediatora między Turcją a Polską, a następnie poświęcił wojewodzie osob-
ną monografię (1980), w której uwzględnił całą dotychczasową literaturę29.
Niedługo potem Marina Sabados (1982) odkryła w muzeum suczawskim
portret wotywny hospodara trzymającego w dłoniach model monasteru Za-
śnięcia w Jassach, utrwalony na marginesie dokumentu z dnia 9 grudnia
1627 r., w którym nadał owemu monasterowi rodzinną wieś Toropowce (To-
ropauti) koło Czerniowiec30. Jak wskazała autorka, portret hospodara miał
22 V. Dragut, O epoca artistica uitata: Epoca lui Miron Barnovshi, „Biuletinul Monumentelor
Istorice”, 1, 1973, s. 15-24. Recenzja: S. Porcescu, O epoca artistica uitata: Epoca lui Miron Bar-
novshi, „Mitropolita Moldovei Sucevei”, 50, 1974, 3-4, s. 306-307.
23 P.P. Panaitescu, Fundatiuni..., s. 7.
24 A. Golimas, Domnul Moldovei Miron Barnovschi: la tricentenarul mortii sale: Ianuar
1626-Aug. 1629, April 1633-21 Iulie 1633, łasi 1933, s. 1-75; idem, Domnul Moldovei - Miron
Moghila Barnovschi, „Revista Istorica Romana”, 13, fasc. 14 (łasi 1933), s. 131-133.
25 S. Zotta, §tiri noi despre movilepi p amanunte interesante despre viata lui Miron Bar-
novschi, „Arhiva Genealogica”, 1912-1913, s. 228-237; idem, Amanunte interesante despre viata
lui Miron Barnovschi, „Opinia” (Jassy 1933). Zob. także: I. Minea, O inovatie juridica a lui Miron
Barnovschi, Iaęi 1932, s. 3-21 extras - „Integriri”.
26 Idem, Miron Barnovschi Moghila p Polonia, „Anuarul Institului de Istorie §i Arheołogie -
Cluj” 8, 1936-1938, s. 166-222 (extras 1938).
2' V. Dragut, Miron Barnovschi. Ctitor in Suceava, „Revista muzeelor si monumentelor. Seria
muzee”, 43, 1974, 1, s. 91-92.
28 A.H. Golimas, Barnovschi, Miron. Foreign Relations. Moldavie, „Magazin Istorie”, 10, 1976,
s. 43-48.
29 Idem, Un domitor, o epoca Vremea lui Miron Barnovschi Moghila, voievod al Moldovei,
Bucureęti 1980.
30 M. Sabados, Un document cu portret votiv de la voievodul Miron Barnovschi. „Studii §i
Cercetari de Istoria Artei. Seria Arta Plastica”, 29, 1982, s. 55-57; M. Sabados, Un document cu
Oktoich
lwowski...
61